3-Mavzu. Dorixona gigiyenasining umumiy asoslari. Kimyo-farmatsevtika korxonalarida yoritilganlik Ma’ruzaning maqsadi

 
Dorixonalarda mehnat sharoitini aniqlovchi texnologik jarayon va ishlab chiqarish 
omillarining asosiy gigiyenik tavsiyanomasi. 
Dorixonada provizor va farmatsevt xodimlarining ishi ish faoliyatining murakkab va jiddiy 
turiga kiradi. Dorixona ishchilari tashqi muhit omillari, katta asab-psixologik aktivlik, kam 
qizg‘in mehnati va noqulay mikroiqlim sharoiti ta’siriga uchraydilar. Dorixona ishchilarining 
mehnat faoliyatining jismoniy to‘plami o‘rta og‘irlik chegarasidan o‘tmaydi, lekin ko‘zni 
zo‘riqishi, muammoli masalalarni hal etishdagi asab-hayajonlanishining ortishi (bemorlar bilan 
aloqada bo‘lish, standartga to‘g‘ri kelmaydigan yozuvlar yordamida alohida dorilarni tayyorlash, 
tayyorlangan dorilarning sifatiga javobgarlikni) bu mutaxassislikka katta diqqatni talab qiladi.
Birinchi tekshiruvlarda dorixonadagi mehnat sharoiti gigiyenik tavsiyanoma shuni 
ko‘rsatadiki, havosi yomon almashadigan, havo biologik aktiv moddalarga to‘yingan yopiq 

---

xonalarda uzoq vaqt qolishi natijasida organizmga salbiy ta’sir ko‘rsatishi aniqlandi. 
Bajarilayotgan ishga katta ruhan javobgarligi ishlab chiqarish operatsiyalarini aniq, tez bajarilishi 
bilan bog‘liqligi va kuchli asab zo‘riqishi kuzatildi. Gigiyenistlar dorixona ishchilarining 
salomatligidagi barcha o‘zgarishlar, ish qobiliyatining va ishlab chiqarish jarayonining 
samaradorligini pasayishi dori tayyorlangandagi sanitariya-gigiyena rejimini buzilishi bilan 
bog‘liqligini aniqladilar. 
Sanitariya gigiyena sharoitini buzilishi natijasida ammiak eritmasini, novshadil-anis 
tomchisi va boshqalarni qadoqlashda dorixona xonalari havodagi gazsimon moddalar aniqlandi. 
Ish zonasidagi havoda ammiak miqdori REK ancha ortishi, uning bug‘lari qo‘shni xonalarda 
tarqalganligi aniqlandi. Dori changlari, ayniqsa murakkab kukunsimon aralashmalarni 
tayyorlashda assistentlar, materiallar xonasi havosida aniqlanadi. 
Mikroiqlim sharoitlarini o‘rganilayotganda dorixonaning ko‘pgina xonalarida mikroiqlimni 
buzilishi aniqlandi. Bundan tashqari dorixona ishchilari shovqin va ishlab chiqarish muhitining 
boshqa omillari ta’siriga uchrashi mumkinligi kuzatildi. 
Shunday qilib, dorixona sharoitida dori preparatlarini tayyorlash jarayonida sanitariya 
rejimini buzilishi va gigiyename’yorlariga rioya qilinmasligi natijasida, ishchilarga ishlab 
chiqarish muhitidagi noqulay omillar ta’sir etishi mumkin. Bular ichida asosiysi bo‘lib 
quyidagilar hisoblanadi: dori preparatlarining changi, toksik gaz va bug‘lar, mikroiqlim sharoiti, 
shovqin, mikrob omillari va boshqalar.