2.2. Qadimgi Yunon va Rim mutafakkirlarining oila tarbiyasi haqidagi qarashlari
Axloq kishilarning xulq-atvor normalari va qoidalarini, ularning o'z-o'ziga boshqa kishilarga, mehnatga, jamiyatga munosabati kabi axloqiy tushunchalarni o'z ichiga oluvchi ijtimoiy ongning shakllaridan biridir. Axloq tarixiy xusuiyatga ega, chunki u kishilik jamiyatida avlodlar tomonidan to'plangan axloq oddiy tajribalar va munosabatlarni aks ettiradi. Axloq ilmiy yaxshilik bilan yomonlik o'rtasidagi muammolar haqida bahs yuritib, insonlarning kamolotga erishish yo'lini yoritib boradi. Har bir inson bir olam bo'lgani kabi uning axloq odobi ham juda murakkab olam desak yanglishmaymiz. Chunki shaxsning ichki va tashqi olamini o'rganish, bilish, tahlil qilish g'oyatda murakkab, bu ruhiyat bilan bog'liq holatdir. Axloqli, odobli komil insonda odamiylikning eng yaxshi xislatlari: mehr-muhabbat, rahm- shavqat, adolatu-diyonat, hayoyu-iffat, imon-e'tiqod kabilar mujassam bo'ladi, ayni paytda_shu xislatlarning aksi-beburd, axloqsiz kimsalar fe'lida ko'rinadi. Har bir xalqning nufuzi va obro'-shuhrati kishilarning axloq-odobi, yaxshi xislat fazilatlari bilan belgilanadi.
Qadimgi yunon faylasuflari Aflotun va Arastu bola tarbiyasini jamiyat o'z ixtiyoriga olishi, tarbiya jarayonidagi barcha zarur ishlarni davlat bajarishi lozim degan g'oyani ilgari surgan edilar. Ular o'z fikrlarini farzand tarbiyasi jamiyat ma'nfaatlari bilan bog'liq deb isbotlamoqchi bo'lganlar. Shunga ko'ra bola tarbiyasi bilan asosan davlat shug'ullanishi kerak, degan g'oya ilgari surilgan. Ammo, sharq mutafakkirlari bola tarbiyasi bilan asosan ota-ona shug'ullanishi kerak, degan xulosaga kelganlar. Bu bilan ular oilaviy tarbiyaning roliga katta e'tibor berganlar.
TЕST SAVOLLARI.
1. Yerda hayot nishonalarining paydo bo`lishi-
A. 4 mlrd.yil muqaddam B. 50 mln.yil muqaddam
C. 1 mlrd.yil muqaddam D. 100 mln.yil muqaddam
2. Erkak va ayollarning ilk munosabatlari qanday ko`rinishda bo`lgan?
A. Uchrashuv asosida B. "Estrus" holatida
C. "Tabu" ta'qiqi asosida D. Barcha javoblar to`g`ri
3. Nikohning ilk ko`rinishini quyidagi variantlarda kursating-
A. Endogamiya B. Agomiya C. Ekzogamiya D. Monogamiya
4. "Tabu"- qanday qoida bo`lib hisoblanadi?
A. Boshqa qabila ayoli bilan munosabatini to`xtatish.
B. Urug’lararo, qabilalararo nikohni yo`lga qo`yish.
C. Qabila oqsoqolining belgilagan qoidalari.
D. Axloqiy me'yorlarga qaraganda jiddiy va qattiq ta'qiqdir.
5. "Nuklear" - qanday oila?
A. Bir necha bo`g`inli oilalar majmui. B. Bir er, bir xotin va ular orasidagi farzandlari.
C. Noto`liq- oilada ota yoki onaning bo`lmasligi. D. Bir va bir necha bo`ginli oila a'zolari.
Do'stlaringiz bilan baham: |