3-mavzu. Amir temur va temuriylar davridagi iqtisodiy g’oyalar va iqtisodiy siyosat

3-MAVZU. AMIR TEMUR VA TEMURIYLAR DAVRIDAGI IQTISODIY G’OYALAR VA IQTISODIY SIYOSAT
1

• Amir Temur davridagi iqtisodiy g`oyalar

2

• Shoxruh Mirzo va Mirzo Ulug`bek davridagi iqtisodiy islohotlar

3

• Alisher Navoiy asarlaridagi iqtisodiy g`oyalarning mohiyati

4

• Bobur va boburiylar davridagi iqtisodiy g`oyalar

Reja:
Amir Temur va uning avlodlari davrida markazlashgan davlat barpo etildi, iqtisodiyotning barcha sohalarida (hunarmandchilik, qurilish, qishloq xo`jaligi, ayniqsa savdoda) muhim yutuqlar qo`lga kiritildi.
Amir Temur
(1336-1405)
Amir Temur davlat va iqtisodiyotni boshqarishda o`ziga xos maktab yaratgan.
Sohibqiron davlatida devoni buzurg (bosh vazir) dan tashqari har bir viloyatda Devon deyiluvchi boshqarma bo`lgan.
Devon davlatning butkul ishlarini: soliq yig`ish, tartib saqlashni, ijtimoiy binolar - bozorlar, hammomlar, yo`llar, suv inshootlari tarmoqlarini nazorat qilardi. Xalqning hulq-axloqi kuzatib turilardi.
Uning xodimlari vaqti-vaqti bilan so`roq, tekshirish, taftish va tergov ishlarini olib borishardi. Ayniqsa, toshu-tarozi to`g`riligi, odil baho tekshirilgan, qallob va tovlamachilar qat'iy jazolangan, eng muhimi bu ish to`ppa-to`g`ri bozorda, xalq oldida amalga oshirilgan.
Temur saltanatini idora qilish uchun turli vazirlar faoliyat ko`rsatgan.
Temur saltanatini idora qilish uchun turli vazirlar faoliyat ko`rsatgan.
Amir Temur
(1336-1405)
"Amr qildimki, sadrlar sadri (sadr, vaqf yerlar va vaqf etilgan boshqa mulkning hisob-kitobini olib boruvchi mansabdor) sayyidlar va boshqa arboblarga suyurg`ol tariqasida berilgan yerlar va vaqflarning ahvolini, ularning vazifalarini qay darajada ado etayotganliklarini tekshirib, menga arz qilib tursin... Saltanatning har bir idorasida kirim-chiqimlarni, kundalik xarajatlarni yozib borish uchun bir kitob tayinlansin".
Sohibqiron davridagi yerga egalikning beshta asosiy ko`rinishi:
A.Temurning davlat va iqtisodiyot sohasidagi asosiy fikrlari "Temur tuzuklari"da to`la bayon etilgan.
Tuzuklar Amir Temurning 1342-1405 yillar oralig`idagi faoliyatini aks ettiradi va ikki qismdan iborat.