3-ma’ruza. Yarimo’tkazgichlarda erkin zaryad tashuvchilar. Yarimo’tkazgichlarda nuqsonlar va ularning turlari reja



Download 327,5 Kb.
bet1/8
Sana13.12.2022
Hajmi327,5 Kb.
#884531
  1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
3-Ма\'ruza.Matni




3-MA’RUZA. YARIMO’TKAZGICHLARDA ERKIN ZARYAD TASHUVCHILAR.YARIMO’TKAZGICHLARDA NUQSONLAR VA ULARNING TURLARI


REJA
1. Erkinzaryadtashuvchilarningasosiyxossalari
2. Erkin zaryad tashuvchilarning yashash vaqti.
3. Erkin zaryad tashuvchilarning erkin yugurish yo’li
4. Erkin zaryad tashuvchilarning harakatchanligi
5. Nuqsonlar. Nuqsonlarning paydo bo’lish sabablari va ularning turlari

Tayanch so’zlar:o’tkazuvchanlik zonasi, kirishma, kvaziuzluksiz, erkin zaryad tashuvchi, kvazizarra, vakansiya, tugun, nuqson, dislokatsiya, adsorbtsiya, rekombinatsiya

Mutlaq noldan farqli temperaturalarda elektronlarning issiqlik ta’sirida uyg’onishi va ularning valent zonadagi holatdan o’tkazuvchanlik zonasidagi holatlardan biriga o’tishi ma’lum ehtimollikka ega. Xuddi shuningdek, elektron donor aralashma sathidan o’tkazuvchanlik zonasiga yoki valent zonadan aktseptor kirishmasi sathiga o’tishi ham mumkin. O’tkazuvchanlik zonasidagi holatlardan birida turgan elektron o’zini erkin zaryad tashuvchidek namoyon etadi, zero bu zonadagi holatlar kvaziuzluksiz (deyarli uzluksiz) bo’lgani uchun, elektronning holati juda kichik elektrik maydon ta’sirida ham o’zgarishi mumkin. Bunday elektronlar o’tkazuvchanlik elektronlari deb ataladi.
Xususiy yarimo’tkazgich valent zonasidagi elektronlar tizimidan bir nechtasi o’tkazuvchanlik zonasiga o’tib ketsa, bu tizimda elektronlarning vakant (bo’sh) holatlari yuzaga keladi. Bunday sharoitda yarimo’tkazgichga tashqi elektrik maydon berilsa, valent elektronlar bu maydonga mos yo’nalishda ko’chib shu vakant holatlarga o’tishlari mumkin. SHunday qilib, tashqi elektrik maydon butun valent elektronlar tizimining holatini o’zgartiradi, ya’ni vakant holatlarning ko’chishini yuzaga keltiradi. Ya’ni, valent zonada ham o’ziga xos erkin zaryad tashuvchilar paydo bo’ladi. [5]
Bunday erkin zaryad tashuvchilarning o’ziga xos xususiyatlari shundan iboratki, valent zonadan o’tkazuvchanlik zonasiga o’tgan elektronlarning soni qancha bo’lsa, zaryad tashuvchilar soni ham shuncha bo’ladi. Ikkinchidan, bu erkin zaryad tashuvchilarning zaryadi elektron zaryadiga teng va ishorasi jihatdan unga teskari, ya’ni musbat ishoralidir. Normal valent elektronlarning to’la bo’lmagan tizimi xususiyatini to’la ravishda ifodalovchi bunday zarralar soni yarimo’tkazgich valent zonasidagi vakant holatlar soniga tengdir. Bunday kvazizarra o’tkazuvchanlik kovagi degan nom bilan yuritiladi.



Download 327,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish