3-ma’ruza Transforning vazifasi qo’llanilish soxalari. Reja

 ; (4.22)
b) birlamchi chulg’ami" "sxemasiga ulangan uch fazali transformator uchun:
Z_qt  U_qt  I_qt , r_qt  P_qt  I²_qt , x_qt  . (4.23)
Odatda birlamchi va keltirilgan ikkilamchi chulg’amlarning to’la (Z₁, Z₂), aktiv (r₁, r₂) va induktiv (x₁, x₂) qarshiliklari taxminan quyidagiga teng
Z₁  Z₂  0,5 Z_qt ; r₁  r₂  r_qt 2; x₁  x₂  x_qt 2 , (4.24)
deb hisoblanadi.
Qisqa tutashuv kuchlanishi U_qt , uning aktiv (U_qt.a) va reaktiv (U_qt.r) tash-kil etuvchilari nominal kuchlanishlarga nisbatan foizlarda quyidagicha aniqlanadi:
u_{qt (%)}  (I_N Z_qt  U_1N) 100,
u_qt.a(%)  (I_N r_qt  U_1N) ∙100, (4.25)
u_qt.r(%)  (I_N x_qt  U_1N) 100.

Standartga binoan U_qt va U_qt.a larni aniqlashda r_qt va Z_qt qarshiliklar A, Ye, V issiqqa chidamlilik klassdagi izolyatsiyali transformatorlar uchun 75 S o’rta hisobiy xaroratga quyidagicha keltiriladi:

r_{qt (75)}  r_qt [1 + 0,004 (75– )], (4.26)
bunda – chulg’am qarshiligini o’lchagan paytdagi xarorat.
Qisqa tutashuv kuchlanishi transformatorning ichki qarshiligini ifoda-laydi va kuchlanish tushishi (U)ga, qisqa tutashuv toki (I_qt)ga va tashqi xa-
rakteristikalariga ta’sir ko’rsatadi.
Transformatorning qisqa tutashuvdagi kuchlanish va EYuK lar hamda
toklar muvozanat tenglamalari quyidagicha yoziladi:

Aktiv, induktiv va to’la qarshiliklardagi kuchlanish pasayishlari vek-torlari qisqa tutashuv uchburchagi (0VK) ni hosil qiladi (4.4,a-rasm).

Bu rejim uchun almashtirish sxema oddiy ko’rinishga ega bo’ladi, chunki qisqa tutashuvda berilayotgan kuchlanish U_qt uning nominal qiymatiga nisbatan juda ham kamligidan, (4.17) dagi transformator toklarining muvozanat tengla-masida magnitlovchi tok I_mI₀ ni hisobga olmaslik mumkin. Bu holda transformatorning T-simon almashtirish sxemasida magnitlovchi zanjir va
uning qarshiliklari (r_m va x_m) chiqarib tashlansa, qisqa tutashuv rejimi uchun almashtirish sxemasi kelib chiqadi (4.4,b-rasm).
Mazkur sxemada birlamchi va ikkilamchi chulg’am qarshiliklari ketma-ket ulangan bo’lib, ularni qisqa tutashuvdagi to’la qarshilik (Z_qt r_qt jx_qt) ko’ri-nishida ham ko’rsatsa bo’ladi. Transformatorning qisqa tutashuvdagi to’la qarshilik Z_qt ga ekvivalent ko’rinishida ifodalanishi amaliy hisoblarida keng qo’llaniladi.