3 маъруза режа: Сорбция, адсорбция, абсорбция, хемосорбция ва капилляр конденсация тушунчалари

моль/кг

• 273 К

• 303 К

• 353 К

• 373 К

• Г1

• Р1 Па

• Қаттиқ жисмда газларнинг адсорбцияси - экзотермик жараёндир, яъни иссиқлик чиқиши билан кузатилади. Тескари жараён - десорбция эндотермик жараёндир, яъни иссиқлик ютилиши билан кечади.
• Зеро, Ле-Шателье принципига мувофиқ ҳароратнинг ортиши газларнинг адсорбциясини пасайтиради.

• 2 – расм. Ҳар хил ҳароратдаги СO2 нинг адсорбция графиклари

• Қаттиқ жисм сатҳида газларнинг адсорбцияланиш ҳодисасини XVIII аср охирларида швед кимёгари ва фармацевти К.В.Шееле (1742-1786) ва итальян профессори Ф.Фонтана (1730-1805) бир-бирларидан бехабар ҳолда кашф этишган.
• Ф.Фонтана янги қиздирилган писта кўмирда ҳар хил газларни ютиш қобилияти борлигини, xатто ўзининг xажмидан xам кўп миқдорда шимаолишини кузатди. К.Шееле бир қатор ҳолларда бу жараён қайтар эканлигини, шароит ўзгартирилса ютилган газ ажралиб чиқишини аниқлади.
• Қаттиқ адсорбентларга катта - ички ва ташқи юзага эга бўлган табиий ва сунъий материаллар мисол бўлади. Уларга активланган кўмир, силикагель, алюминий оксид, бентонитлар ва бошқалар мисол бўлади.

• Маълумот учун илова:

• Адсорбентлар ғовакли ва силлиқ сатҳга (сиртга)
• эга бўлади.

• Макро-

• Мезо-

• Микро-

• Шундан ғовакли адсорбентларнинг ўзи

• Ғовакли адсорбентларнинг солиштирма сатҳи катта бўлади.
• Мисол:
• - Ғовакли адсорбент 55 мл N2 ютиши учун S= 0, 162 нм2
• га тенг бўлади.
• - Ғоваксиз адсорбентда (силлиқ сиртда) эса бу юза S= 239 нм2
•