3-маруза. ИҚтисодий фаолият ва ишлаб чиқариш

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“IQTISODIYOT” KAFEDRASI

“IQTISODIYOT NAZARIYASI”

fanidan multimediya materiallari (slaydlar)

16-MAVZU: OMILLI DAROMADLAR VA ISH HAQINING SHAKLLANISHI.

ISHCHI KUCHI BOZORI VA BANDLIK.

Tuzuvchi: Z.G.Allaberganov.

Toshkent–2020

16-Mavzu

Режа:

Yaratilgan mahsulot (daromad)lar taqsimlanishi to‘g‘risidagi nazariyalar:

Ish haqining mohiyatini aniqlashgaturli xil yondashuvlar:

Iqtisodiy resurs hisoblangan ishchi kuchi bozorida

Ish kuchiga talab va taklif nisbati asosida shakllanadigan baho sifatida chiqadi

Ish haqi iqtisodiy kategoriya sifatida

hodimlar mehnatining miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy mahsulotdan oladigan ulushining puldagi ifodasidir.

Nominal ish haqi

Ma'lum vaqt oralig‘ida pul shaklida olingan ish haqining umumiy summasidir

Real ish haqi

Nominal ish haqining “sotib olish” layoqati yoki nominal ish haqiga sotib olish mumkin bo‘lgan tovarlar va xizmatlar miqdori

Real ish haqi boshqa sharoitlar o‘zgarmay qolganda nominal ish haqi miqdoriga to‘g‘ri mutanosibliqda, iste'mol tovarlari va xizmatlar narxi darajasiga teskari mutanosiblikda o‘zgaradi

Boshqacha ayttanda,

Vp= VH / P

Vp - real ish haqi,

Vh — nominal ish qaqi,

R — iste'mol tovarlari va xizmatlarga narx darajasi.

Nominal ish haqi-ishlab topilgan pul daromadi darajasini, real ish haqi esa xodimlarning haqiqiy iste'moli va farovonlik darajasini tavsiflaydi.

Mamlakatning iqtisodiy rivojlanish darajasi.

Mehnatning asosiy kapital bilan qurollanish darajasi.

Mehnatning tabiiy resurslar bilan ta'minlanganligi.

Mavjud ishlab chiqarish texnologiyasi.

Mehnatning umumiy malakaviy darajasi.

Taqsimotning tarkib topgan tizimi va boshqa iqtisodiy-ijtimoiy omillar.