3-Маъруза: Информатиканинг тараққиёт босқичлари ва замонавий концепциялари. Информатикани ўқитиш методикасига замонавий ёндашувлар

Таянчтушунчалар:метод,методология,фанметодологияси,фан методологияси ва эпистемологияси, тизимли ёндашувнинг муҳим вазифалари
4.1.Илмий ва фундаментал фан соҳасида илмий изланишлар олиб бориш
Олимлар ва тадқиқотчиларўз илмий ижодида жуда кўп илмий тадқиқот методлариданфойдаланади.Метод-бубилимгаэришишусули,олимнинг маълум тарзда тартибга солинган, онгли ва изчил фаолиятидир.Грекчадан сўзма-сўзтаржимада«метод»бирорнарсагаолибборадиганйўлни англатади.Методбилишусулисифатидаўрганилаётганобъектнинг жиҳатларивахоссаларинилабораторияда,илмий-тадқиқотмосламасида, синов стендида, шунингдек тадқиқотчининг миясида акс эттириш усулидир. Илмийбилишнингэпистемологиясиваметодологиясиилмийбилишнинг заруршартисифатидаилмийасосланганметодлардантадқиқотчилик фаолиятида онгли равишда фойдаланишга хизмат қилади.
4.2. Методология ва замонавий ёндошувларни танқидий таҳлил қилиш
Методология-буфандафойдаланиладиганбилишвоситалари, усулларинингмажмуи,шунингдекфаннингижодийбилишваамалий-ўзгартиришфаолиятиниташкилэтишвоситалари,шарт-шароитларива принциплариниўрганувчиилмий-фалсафийбилимсоҳасидир.Илмийбилиш объективвоқеликоламинимеханика,физика,астрономия,кимё,биология, ижтимоий билиш қонунлари кўринишида ижодий яратади.
Фанметодологиясивамантиғиянгибилимолишшартларива усуллариниўрганади.Фанметодологияси(эпистемологияси)-буянги билимтузиш принципларивабундайбилимниолиш усулларинингфалсафий таҳлили,илмийбилишнингумумийвамахсусметодларитизимидир .Фан методологияси илмий ижод учун, янги ҳаққоний билимни онгли равишда ва изчилолишучунзарурбўлганилмийбилишаппарати,механизмининг асослариниишлабчиқишниўзолдигамақсадқилибқўяди.Фан методологияси ва эпистемологияси у ёки бу жамиятдаги дунёқараш, фаннинг гносеологик,этикваҳаттоэстетикқоидалариваанъаналариасосига қурилади.
Ҳозиргизамонфанметодологиясиваэпистемологиясиилмий билишнингтабиатини,унинггенезисини,тарихиниваҳозиргиҳолатини, илмий билишнинг ҳаққонийлиги асослари ва мезонларини ўрганади. Учинчи тўлқинцивилизациясиҳозиргизамонпостмодернистикфалсафасинингҳар бирйўналишиўзэпистемологиясигаэга,аммоҳозиргизамонсциентистик йўналишлари(неопозитивизм,герменевтика,танқидийрационализм, неореализм,фанфалсафаси)даэпистемологиктадқиқотларнингаҳамияти антисциентистикйўналишлар(экзистенциализм,фалсафийантропологиява бошқалар)дагидан анча каттадир.