3 laboratoriya ishi mavzu: Nasadkali kalonnalarda massa berish va o’tkazish koeffisientini aniqlash

QURILMA BAYONI
Qurilma pastki qismida har xil diametrli 3 ta tirqish joylashgan to’g’ri burchakli o’lchov bakidan tuzilgan. Bak balandligi 760 mm, uzunligi 600 mm, eni 350 mm. Suv sarfini aniqlash uchun bak o’lchov oynasi bilan jihozlangan.


ISHNI BAJARISH TARTIBI
Idish 1 kran 3 yordamida suv tarmog’idan suv bilan yuqori nuqtasigacha to’ldiriladi. So’ngra tirqishlardan biri ochiladi va bir vaqtda aniq rejimdagi suyuqlikni har 2-5 sm da suv o’lchovchi oyna 2 bilan o’lchanadi (o’qituvchi ko’rsatmasi bilan). Suv o’lchovchi oynadan sathi balandligi yozib olinadi va unga mos ravishda sarf vaqti ham yoziladi.

Rasm 1. Har xil tirqishlar orqali suyuqlikni oqib tushish vaqtini aniqlash uchun sxema. 1-napor baki; 2-o’lchov oynasi; 3-ventil, 4,6-tirqish.
TAJRIBA NATIJALARINI QAYTA ISHLASH VA HISOBOT TUZISH

Napor bakdan tirqishlar orqali suyuqlikni oqib tushishi bilan uning sathi pasayadi va o’z navbatida oqib tushish tezligi ham kamayadi, shuning uchun oqib tushish jarayoni statsionar harakterga ega emas.

Vaqt oralig’ida idishdagi suyuqlik sathi cheksiz kichik kattalikgacha kamayadi va undan suyuqlikni tugashi quyidagicha:



Teglamaga mos ravishda oqimni uzluksizligi:

bu yerdan:

Tenglamani integrallab N₁ balandlikdan N₂ balandlikgacha suyuqlikni oqish vaqtini aniqlaymiz:

Idishdagi suyuqlik balandlik ma’lum miqdorga kamayganda, ya’ni N₁ dan N₂ ga o’zgarganda suyuqlikning butunlay oqib chiqish vaqti quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda: S – napor bakni ko’ndalang kesim yuzasi, m²; S₀ – tirqishning ko’ndalang kesim yuzasi, m²;  - sarf koeffitsienti, suv uchun  = 0,62.

Kuzatish tajriba natijalari va hisobotlar jadvalga yoziladi.
Har xil tirqishlar orqali suyuqlikni oqishdagi tajriba natijalar va hisobotlar quyidagi jadvalga yoziladi.
1 jadval

№	Suyuqlik sarfi, Vc,	Suyuqlik balandligi			Oqib tushish vaqti, 1, 2, min	D, m	d, m	Xatolik, , %
		H1, m		H2, m
1	1000	5	2			1,25	0,05
2	1100	6	3			1,3	0,06
3	1200	7	4.5			1,35	0,07
4	1300	8	5.5			1,40	0,08
5	1400	9	6			1,45	0,09

Nazorat savollari

1. Bak tubidagi tirqishdan oqib chiqayotgan suyuqlik sarfi nimaga bog’liq?

2. Sarf koeffitsienti Re kriteriysiga bog’liqmi?
3. Suyuqlikni bir hil balandlikda olib chiqishi.
4. Suyuqlikni balandligi o’zgargan holda oqib chiqishi.
5. Suyuqlikni okib chiqish vaqtini aniqlash.
Bernulli tenglamasini keltirib chiqarish va uning fizik ma’nosi