3. Ishlovchilarni faoliyat xavfsizligi talablariga amal qilishga o’qitish tizimi. III

Texnik xarakterga ega bo`lgan ishlab chiqarish jarohatlarining sabablariga quyidagilar misol bo`ladi:
1) ishchining aybisiz texnologik uskuna yoki stanokning biror bir qismini avariya sabab ishdan chiqishi;
2) murakkab operatsiyalarni bajarayotgan biror bir mexanizmni ogohlantirilmasdan elektr energiyasidan ajratish;
3) yuk ko`tarish mexanizmining yuk ko`tarish vaqtida kutilmaganda po`lat arqonini uzilishi;
4) har xil o`zgaruvchan tebranma yuk ostida elektr uzatish simini o`zilishi;
5) qisilgan gaz ballonini quyosh nuridan yoki boshqa issiqlik manbai ta`sirida qizib ketishi natijasida portlashi;
6) gazogeneratorli qurilmalarni ximiyaviy reaktsiyalar jarayonida iki kuchli qizishidan portlashi;
7) ishlab chiqarishni ichki sistemalarini ta`minlovchi gaz, issiq suv yoki bug’ quvurlarini o`zilishi;
8) yuqori bosim ostida ishlovchi idishlarni portlashi;
9) har xil meteorologik omillar (kuchli jala, kalin kor, dovul va boshqa) ta`sirida binolar tomi va konstruktsiyalarini qo`lashi;
Yuqorida qayd etilganlardan ishlab chiqarishda jarohatlarni oldini olishning eng samaralisi tashkiliy xarakterdagi tadbirlar deb xulosa chiqarish mumkin. Bu tadbirlar quyidagi ishlarni o`z ichiga oladi:
1) korxona ma`muriyati, texnika xavfsizligi bo`yicha mutaxassis hamda usta va brigadirlarni ishchilar tomonidan texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinishini, mehnatni to`g’ri tashkil etilishini doimiy nazorat qilish va tekshiruv ishlarini olib borilishi;
2) narkotik modda yoki alkogol ta`siri ostida xushyorlikni yo`qotgan, texnika xavfsizligi qoidalarini bo`zgan ishchilarni zudlik bilan ishdan ozod etish;
3) funksional rejimi buzilgan yoki nosoz mexanizm va uskunalarda ishlashni to`xtatish;
4) murakkab, ko`p diqqat talab etadigan ishlar bilan band bo`lgan ishchilarni doimiy tibbiy ko`rikdan o`tkazish;
5) ishchilarni xavfsizlik texnikasi bo`yicha asosiy ma`lumotlarni o`z ichiga olgan texnik o`kishga doimiy va davriy jalb etish ishlarini tashkil etish;
6) ishga qabul qilingan har bir ishchini texnika xavfsizligi qoidalari bilan tanishtirish, ularga sanitar-texnik yo`riqnomalar o`tish;
7) ishchini qo`shimcha ishga yoki asosiy mutaxassisligidan (kasbidan) boshqa ishda ishlashiga yo`l qo`ymaslik.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.G’.Yo.Yormatov, Yuldashev, A.L.Hamrayeva “Hayot faoliyati xavfsizligi” Toshkent-2009
2.O.N.Imomov “Hayot faoliyati xavfsizligi” Namangan -2005
3. “Mehnat kodeksi” O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlar to’plami- Toshkent-2005
Elektron resurslar:
1.www.ziyo.net.uz
2.www.bilim.uz
3.www.lex.uz