3. Interfeys elementleri haqqinda 3D max

Joba

1. 
   3D max olshewli pragrammasi haqqinda
   
2. 
   Qurilgan barliq ush olshewli obeketlerdi geometriyaliq ham nogeometrik obektleri haqqinda
   

3. Interfeys elementleri haqqinda

3D max

Programma haqqında ulıwma maǵlıwmatlar. Úsh ólshewli grafika ilimiy

tekseriwlerde, injenerlik joybar jumıslarında, fizikalıq ob'ektlerdiń kompyuter modellerin qurıwda keń qollanıladı. Úsh ólshewli grafika kompyuter grafikası quramına kiretuǵın eń quramalı hám keń qamtılǵan jónelis bolıp tabıladı. Úsh ólshewli grafika menen isleytuǵın paydalanıwshı proektlestiriw, jaqtılandıriw, ob'ektler hám kameralardı kóshiriw, dawıs hám kórsetiw effektlerden paydalanıw sıyaqlı tarawlardan bilimlerge ıyelewi kerek. Bul jerde sol tarawdıń qurawshıları - keńislikler, ob'ektlerdi modellestiriw, kórsetiw tog'risida maǵlıwmatlar keltiriledi.

Qxirgi jıllarda dástúriy 2 D grafik programmalar menen úsh ólshewli 3 D

modellestiriw, animasiya hám kórsetiw programmaları kóp tarqaldı. Sol dáwirde islep shıǵılǵan programmalardan Discreet kompaniyasınıń 3 D Studio MAX yamasa Alias Wavefront kompaniyasınıń JAvA programmaları óz mánisleri boyınsha gibrid grafik paketler bolıp tabıladı. Sebebi olar bir tárepden 2 D hám 3 D vektorlı

ob'ektler menen islew múmkinshiligin bersa, ekinshi tárepden jumıs nátiyjesinden pikselli (rastrlı ) suwret - bólek kadr retinde yamasa videotasmada alınadı. 3 D modellestiriwdiń qásiyetleri hám olarda animasiya háreketlerdi qosıw múmkinshiligi olarǵa bolǵan qızıǵıwshılıqtı kesk ın asırıp jiberedi. Olardı :

- kórsetiw effektlerin kino hám videoindustriyada;

- televiziyalıq kommerciyada (reklamada );

- ınteraktiv oyınlarda ;

- sano't hám arxitektura dizaynida (bezewde);

- ilimiy, medicinalıq hám sud kórsetiwlerinde;

- úyretiwshi programmalar hám kompyuterde isletiw múmkin.

Sonı atap ótiw kerekki úsh ólshewli grafika programmaları kompyuter

apparatları, onıń programmalıq támiynatı hám de ol menen isleytuǵın dizayner bilimlerine júdá joqarı talaplar qóyadı.

Úsh ólshewli grafika menen islegende, sırtqı kórinisler payda etinadigan keńislikke

bólek itibar beriw kerek. Bul halda dástúriy 2 D — tegislik úsh ólshewli grafika maqsetlerine tuwrı keltiriledi. 3 D — grafikada jumısshı keńislikti sonday ańlatıw kerek, ol jaǵdayda tekǵana modellashtirilayotgan úsh ólshewli geometriyalıq formanı, bálki onıń geometriyalıq jaylasıwı hám jaǵdayı esapqa alınıwı kerek. Úsh ólshewli grafikada Dekart, cilindrik hám sferik koordirata sistemaları isletiledi.

Qurılǵan barlıq úsh ólshewli ob'ektlerdi geometriyalıq hám nogeometrik

ob'ektlerge bolıw múmkin. Geometriyalıq ob'ektke tiykarınan saqna qurawshıların

qurıwda isletiledi: personajlar, deneler, basqa sóz menen aytqanda — ámeldegi bolmıs ob'ektlerin. Nogecmetrik ob' ektlar bolsa saqnaǵa janlılıq sezimin beriw ushın (tuwrı jaqtılandıriw), ob' ektlarga ta' sır etiwshi kúshlerdi model-lashtirishda (mısalı gravitasiya yamasa samal esiwi) hám taǵı basqa.

Basqasha aytqanda kórsetiw atırǵan kadrda geometriyalıq ob' ektlar áyne (sızıqlar hám sirtlar kóriniste), nogeometrik ob'ektler bolsa aralıq (sayalar, tezleniw hám taǵı basqa ) kóriniste kórinetuǵın boladı.

Geometriyalıq ob'ektler. Geometriyalıq ob' ektlarni kóriwde júdá kúshli hám keń tarkalgan 3 D paket Discreet kompaniyası 3 D Studio Max programmasın tańlap onıń mısalında ob'ektlerdiń tiykarǵı túrleri hám modellestiriw texnologiyasın kórip ótemiz. Bul programma járdeminde geometriyalıq ob'ektlerdiń tómendegi túrleri qurılısı múmkin. Splayn sızıqlar (Spline Curves) - basqa sirt yamasa sırtqı kórinislerdi kóriwde isletiletuǵın hám sol tártipte qurılǵan (Beze yamasa Nurbs) sızıqlar. Olardı hár akat troyektoriyalarini ańlatıw ushın da isletiw múmkin.

Mısalı, Beze sızıqları ushın, jeke halda, baslanǵısh forma hám sızıqlar kompleksi anıqlanǵan bolıp (mısalı, tekst, sheńber, ellips) olar keyinirek anıq sırtqı kórinisler kóriwde isletiliwi múmkin. Poligonal ob'ektler (polugonal objects) — bular ózgerip turıwshı parametrler menen ańlatpalanıwshı (mısalı uzınlıq, radius ) poligonal baslanǵısh sırtqı kórinisler (polygonal primitives) yamasa polugonal túrler bolıp tabıladı (polugonal meshes). Poligonal túrler jup-jupimenen úshlerdi tutastiruvchi qırlar retinde anıqlanadı. Baslanǵısh sırtqı kórinisler (primitiv) ni isletiw dizaynerga (programmagaham) d ob'ekt formasın ózgertiwdi talay ańsatlashtiradi. Sonda 3 D - baslanǵısh (primitiv) sırtqı kórinislerdi (mısalı sfera yamasa cilindr) kórsetiwde, olardıń forması qırlar járdeminde berilgen anıqlıqta almastırıladı. Poligonal d ob'ekt sırtı tegis jaqlardan ibarat bolǵanı ushın, olarǵa kórsetiw tegisligin beriwde túrli tegislew algoritmları paydalanıladı. Bul texnologiya tiykarınan 3 D oyınlardı hám virtual bolmıstı jaratıwda keń qollanıladı.

Beze sirtlari (Bezier patches) - bul Beze shıńlarınıń jaylasıwı menen tegis sirtlar bolıp tabıladı. Bul shıńlar sırtqa urınba vektorlar (tangent) úshlerinde jaylasqan qosımsha basqarıwshı noqatlar (control points) járdeminde sirtni egriligini anıqlaydı.

Bul sirtlar esaplaw sisteması ushın málim qıyınshılıqlardı tuwdırıwına

qaramay, olar járdeminde quramalı iymek sızıqlı ob'ektlerdi modellestiriw múmkin.

NURBS sirtlar — bir jınslı bolmaǵan iymek sızıqlı sirtlarni modellashda isletiletuǵın eń universal hám nátiyjeli qural bolıp tabıladı. Bunday sirtlar arnawlı tórt ólshewli bir jınslı keńislik ańlatpalanadı. Ol jaǵdayda hár bir basqarıwı shıń, ush X, Y, Z koordinatadan tısqarı qosımsha salmaq (weigat) xarakteristikaına da iye. Shıńdıń ornı hám salıstırmalı salmaǵın ózgertiw arqalı ob'ekt formasın anıq basqarıw múmkin.

Quramalı ob'ektler (compound objects) - aldınan tayarlab qoyılǵan eki yamasa odan kóp sırtqı kórinislerden dúziledi. Qanday dene qurılısına qaray aldınan dúzilgen sırtqı kórinisler sızıq yamasa sirt bolıwı múmkin. Dinamikalıq ob'ektler (dynamic objects) — olarǵa qoyılǵan sırtqı kúshler tásirinde háreketke keliwshi ob'ektler: prujina hám amortizatorlar. Olar ob'ekt háreketi dinamikasın modellestiriwde isletiledi.

Basqa programmalarda geometriyalıq ob'ektlerdi qurıw hám redaktorlawdıń soǵan uqsas yamasa olardan parq etiwshi usılları qollanıladı.

Nogeometrik ob'ektler. Mısal retinde 3 D Studio Max programmasın kóriwdi dawam ettiremiz. Tómendegi ob'ekt túrlerin qaraw itibarǵa ılayıq.

Jaqtılandıriw dáregi (light objects) sırtqı hám ishki jaqtılandıriwdi ańlatıwda

isletiledi. Ourli algoritmlar jaqtılıq taratıwshı túrli dereklerdi jaratadı : bir

noqattan barlıq tárepke tarqalatuǵın nur; projektordagi shıǵıwshı fokuslangan jaqtılıq ; jóneltirilgen derekten shıǵıwshı jóneltirilgen nur. Bunda dereklerden shıǵıwshı nur túrli reńde bolıwı, málim aralıqtan keyin

tómenlewi sonıń menen birge ob'ektlerdiń sayaların payda etiwi múmkin.

Kameralar (cameras) — kadr tegisliginde ob'ekt hákisin tolıq baqlaw imkaniyatın beredi. Onıń eń tiykarǵı xarakteristikası, kóriw maydanın anıqlawshı kamera ob'ektivining foks aralıǵı bolıp tabıladı. Bul eki parametr óz-ara baylanıslı hám uyqas túrde gradus hám millimetrlerde olshenedi. Taǵı bir zárúrli xarakteristika bul kesindi tegisligi bolıp tabıladı.

Ol saqna bóleginiń kórinis aralıǵın anıqlaydı.

Keńislikti bukuvchilar (space warps) ob'ektlerge sırtqı kúshler tásirin

ańlatadı, bul - málim ob'ektlerge tásir kórsetiwshi kúshler maydanı deformasiyası, yamasa ob'ekt bóleklerin shashıp jiberiwshi ılǵallı tolqınlardı keltiriw múmkin.

Materiallar sirtning kórgezbesi qásiyetlerin, yaǵnıy sirtning saqna

kórsetilgenligi menen munasábetin anıqlaydı.

Sirtlarning tómendegi qásiyetleri materiallardıń jaqtılıq menen

munasábetin anıqlaydı :

— reń (color);

— ashıqlıq (transparency);

— tegislik (shiness)

— nurning sınıw koefficenti (refractive index).

Reń hám shaf foflik nur shashilishni anıqlaydı. Sınıw koef fisenti hám tegislik

yordaraida sırtından shu' lalar hám nurli aynalıq qaynatıw anıqlanadı.

Material reńin tańlawda tómendegilerdi esapqa alıw kerek:

— Materialdı anıq reńin anıqlaw.

— Reńniń to'qliq jıra jasi.

— Reńniń jaqtılıq jıra jasi.

Kórsetiw waqtında fotorealistik sapanı alıw ushın material qásiyetlerin júdá anıq beriw kerek. Sol maqsette grafik programmalarda túrli pikir ózgeshelikli materiallar ulgi (shablon ) lari isletiledi. Ulgilerden paydalanıw dizayner jumısın keskin ańsatlashtiradi. Sirt maydanına hár túrlı bezewlerdi (uzor) túsiriw ushın programmalarda teksturali kartalar (dekorativ bezew — maps) isletiledi. (Mısalı diywalǵa terilgen gerbish, tirasoh terisidan tayarlanǵan buyım ). Aldınan tayarlanǵan teksturalar hár túrlı túrdegi fayllarda (HMP, TIF, JPG, EPS,.. ) saqlanıwı yamasa olardı tez qurıw qaǵıydaları kórinisinde saqlanıwı múmkin.

2. Interfeys elementleri. Birinshi náwbette siz 3 Ds Max programmasın jumısqa túsirgende onıń tiykarǵı ekranın kózińiz túsiwi múmkin.

Eger siz jańa paydalanıwshı interfeysti bilmegen bolsańız, ol jaǵdayda daslep apparatların kórip shıǵıwıńız hám de olar menen hár tárepleme tanısıwıńız kerek. Siz interfeysti programması elementlerden shólkemleskenligin, yaǵnıy, birdey túrdegi buyrıqlardı gruppalanganligini kóriń hám isenim payda etiń. Mısalı, waqıtında obiektler jaǵdayın sazlaw hám basqarıwdı ámelge asırıw tuymeshesi kompleksi járdeminde animatsiyanı ámelge asırıw procesin basqarıw quralı. Programma ekranın shártli tarzdi besew tiykarǵı elementlerge ajıratıw múmkin: Main menu (Bas menyu ). Programma ekranınıń joqarı bólekte jaylasqan jáne bul menyu 3 Ds Max programmasına tiykarǵı buyrıqlar menen shaqırıq qılıwdı támiyinleydi. Barlıq buyrıqlar menyusı taypalar boyınsha birlestirilgen.

Main Toolbar (Apparatlardı bas paneli) Ádetde ol Bas menyu astında

jaylasadı, biraq “júziwshi” panel kórinisinde sáwlelendiriliwi yamasa ekranıń basqa jayında jaylasıwı da múmkin. Taypalar boyınsha ajıratılǵan, jıynaq menen birge apparatlar quramında jaylasqan yamasa jalǵız bolıwı múmkin. Programma ámelleri hám qollanıwshı buyrıqlar operativ shaqırıwlar tuymechasidan dúziledi. viewports (proyeksiya ekranı ) ekrandıń orayında jaylasqan jáne onıń úlken bólegin iyeleydi. Tórtew ajıratılǵan kóriniste diywal proyeksiyası - joqarı

Tar (joqarı ), jambas Left (shep), tuwrısınan jóneltirilgen Front ( qarsısındasınan )

hám keleshekte

rawajlanıwdı názerde tutatuǵın Perspective (perspektivalı ). Command Panel (buyrıqlar paneli) Ádetde ekran proyeksiyasınıń ońınan jaylasqan. Bul panel altı jıynaqtan shólkemlesken hám diywal obiektlerin modefikatsiyalash hám shólkemlestiriw boyınsha ámellerdi atqarılıwın támiyinleydi. Hár bir jıynaq obiektlerdi ońlawshı sivatkadan shólkemlesken.

Lover Interface Bar (Interfeystiń tómen qatarı ) Programma aynasınıń tómen bóleginde jaylasqan. Túrli maydan hám tuymeshelerden shólkemlesken, onıń quramına maydandıń sawleleniw xolati hám máslahátshi (spravochnik) kiredi, usınıń menen birge animatsiyalardı qayta qayta tiklew hám basqarıw áynegi proyeksiyası ushın tuymeler kompleksi de bar.

3 Ds Max programması aynasıDaslep, jumıstı 3 Ds Max programmasın hár tárepleme úyrenip shıǵıwdan baslasak, aldın programma járdeminde obiekt kóriniste tiykarǵı maqul túsetuǵın islerdi ámelge asırıw : ápiwayı primitivlarini dúziw, obiektlerdi belgilew, olardıń bir-birine óz-ara tegislew, proyeksiya aynası daǵı sawleleniw xolati hám jaylasıwı, olardı ózgertiw, málim masshtabǵa keltiriw, ózgertiw hám aylandırıw múmkin. Bul ápiwayı ámeller 3 Ds max 7 programmasınıń keyingi tiykarǵı iskerligine xızmet etedi. Xaqiqiy turmısda jud kóp obiektler ózinde ápiwayı úsh ólshewli qóllanbalar ámellerin ózinde sáwlelendirgen. Mısalı, stol parallelpipeddan shólkemlesken, stol lampası bolsa - cilindr hám yarım formadan, avtomobil ballon bolsa - basqa joqarıdagilarga uqsamaǵanshakllardan shólkemlesken. Úlken hám kishi dárejedegi barlıq kórgezbelerdaamalda úsh ólshewli virtual jaylasıw shártleri qollanilib kelinip atır. 3 Ds max standart obiektleri ózinde “qurılıs materiallar”ini quraǵanı ushın olar járdeminde túrli kórinisler shólkemlestiriwge kómeklesedi.

3 D Studio Max programmasında obiektler jaratıw

3. 3 D MAX programmasında ob'ektlerdi jaratıw. 3 D-MAX programması arqalı

standart ápiwayı geometriyalıq sırtqı kórinislerdi qálegensin qurıw múmkin. Biz tómende mısal jol menende paralellopipedning torlı (karkaslı ) qurılısın kórip ótemiz. Bul ushın Create (jaratıw ) buyrıqlar panelindegi Geometry (geometriya) ob'ektine kiramiz, nátiyjede ob'ektke ta'lluqli tuymeleri diziminen Extended Primitives (dúzilgen ápiwayı sırtqı kórinisler) saylanadı hám Object Type (ob'ekt túri) Compound Objects -■article Systems Patch Grids MURBS Surfaces Dynamics Objects diziminen ápiwayı 7 qolay túrlerine uyqas keliwshi jazıwlı tuymeler payda boladı. Keyininen Chamfer Box (paralellopiped) tuymesi saylanadı. Buyrıq paneliniń tómen bóleginde úsh jazıw :Creation Method (jaratıw usılı ), Keybo'rdEntry (klaviaturalı kirgiziw) hám Parameters (parametrler) payda boladı. Tıshqanchaning shep menen Perspective proyeksiyası aynasın saylań hám tuymeni qoyıp jibermesten, parallelepiped tiykarın sızıw ushın kursordı qiyiq boyınsha tartıp baramız Parameters (parametrler) de length (uzınlıǵı ) hám Width (keńligi) parametrler muǵdarınıń ózgeriwin kuzating). Tiykar uzınlıǵı hám keńligin ornatıw ushın tıshqan tuymesin qoyıp jiberiw múmkin. Paralellopiped bálentligin beriw ushın tıshqansha ko Ysatgichini joqarıda quyıp jiberilgen noqatda kursordı jaylastırıw hám tıshqanchaning shep tuymesin basıp, so Yigra kursomi qandayda bir aralıq joqarıǵa tuberkulyoz jiting hám taǵı shep tuymesin basıw kerek boladı. Házir siz o'lchagan aralıq, 450 múyesh menen qirqiluvchi faska keńligine teń boldı. Faska bálentligin sonıń menen birge Fillet (faska) parmetri járdeminde de beriw múmkin. Faska sırtın siliqlovchi Smooth (tegislew) rejimin ulagach, nátiyjede, jasalǵan parallelepiped kórsetilgen kóriniske iye bo'Lishi kerek.