HUJJATLASHTIRISH– buxgalteriya hisobi ma’lumotlarining aniqligi va ishonchliligini ta’minlay turib, mulklarning saqlanishini qat’iy nazorat qilish, tejamkorlikka rioya qilish va xo’jalik faoliyati jarayonida mablag’lardan maqsadli foydalanishning muhim shartidir.
Hujjatlashtirish buхgaltеriya hisоbi uslubining muhim usuli bo'lib, uning mazmuni хo'jalik muоmalalarini yozma ravishda dastlabki qayd qilish va ularning haqiqatda sоdir bo'lganligini isbоtlashdan ibоratdir.
Hujjatlashtirish buхgaltеriya hisоbi uslubining muhim usuli bo'lib, uning mazmuni хo'jalik muоmalalarini yozma ravishda dastlabki qayd qilish va ularning haqiqatda sоdir bo'lganligini isbоtlashdan ibоratdir.
Dastlabki hujjatlar quyodagi hollarda hisobga qabul qilinishi mumkin:
to‘liq, to‘g‘ri va aniq rasmiylashtirilgan;
xo‘jalik muomalasini amalga oshirish uchun vakolatli shaxslar tomonidan imzolangan.
Buхgaltеriya hisоbida sоdir bo'lgan хo'jalik muоmalalari to'g'risida aks ettiriladigan ma'lumоtlarga rеkvizitlar dеyiladi.
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘rida”gi qonunning 14-moddasiga muvofiq dastlabki hujjatlarning majburiy rekvizitlari quyidagilar:
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘rida”gi qonunning 14-moddasiga muvofiq dastlabki hujjatlarning majburiy rekvizitlari quyidagilar:
hujjatning nomi va raqami, u tuzilgan sana va joy;
xo‘jalik operatsiyasining nomi, mazmuni va o‘lchov birliklari ko‘rsatilgan miqdor o‘lchovi (natura va pulda ifodalangan holda);
xo‘jalik operatsiyasini bajargan shaxslarning(shaxsning) identifikatsiya qilish uchun zarur bo‘lgan familiyasi hamda ismi va otasi ismining bosh harflari yoxud boshqa rekvizitlari ko‘rsatilgan holda lavozimlari nomi va imzolari.
Buxgalteriya hisobining hujjatlari shakllantirish tartibiga ko‘ra dastlabki va yigma hujjatlarga bo‘linadi.
Dastlabki hujjatlar deb bevosita xo‘jalik muomalasi sodir bo‘lgan vaqtda yoki sodir bo‘lganidan so‘ng darrov tuziladigan hujjatlarga aytiladi.
Dastlabki hujjatlar deb bevosita xo‘jalik muomalasi sodir bo‘lgan vaqtda yoki sodir bo‘lganidan so‘ng darrov tuziladigan hujjatlarga aytiladi.
Bunday hujjatlarga kassa kirim orderi, (KO-1-shakl), kassa chiqim orderi (KO-2-shakl)qishloq ho‘jalik mahsulotlarining kelish kundaligi, talabnoma-nakladnoy, chorva mollarini tortish (o‘lchash) vedomosti va boshqa hujjatlar misol bo‘ladi.
Yig‘ma hujjatlar deb bir xil xo‘jalik muomalalari ularning sodir bo‘lgan vaqtiga qarab rasmiylashtirilib boriladigan hujjatlarga aytiladi. Bunday hujjatlarga kassir hisoboti, tovar-moddiy boyliklarni olish uchun limit-zabor kartalari, sut sog‘ishni hisobga olish jurnali va boshqa hujjatlar misol bo‘ladi.
Inventarizatsiya – buxgalteriya hisobi metodining elementlaridan bo‘lib, korxona aktivlari (mablag‘lari) va majburiyatlarining haqiqiy qoldiqlarini hisobi ma`lumotlari bilan taqqoslash orqali nazoratni ta`minlash hamda boshqarish usuli.
Inventarizatsiya – buxgalteriya hisobi metodining elementlaridan bo‘lib, korxona aktivlari (mablag‘lari) va majburiyatlarining haqiqiy qoldiqlarini hisobi ma`lumotlari bilan taqqoslash orqali nazoratni ta`minlash hamda boshqarish usuli.
Inventarizatsiyaning maqsadi va vazifalari O‘zRning “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonuni va 19-son “Inventarizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish” nomli BHMSda belgilangan.
Inventarizatsiyaning maqsadi va vazifalari O‘zRning “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonuni va 19-son “Inventarizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish” nomli BHMSda belgilangan.
Inventarizatsiyaning asosiy maqsadi
(№19 BHMS, 1,3-bandi)
Mulklarning haqiqiy mavjudligini aniqlash
Haqiqatda mavjud mulklarni buxgalteriya hisobi ma`lumotlari bilan taqqoslash