3-amaliy mashg’ulot Yoritgichlarning kulminatsiyalari va kulminatsiya balandliklarini topishga doir masalalar yechish

Amaliy mashg'ulot

3-amaliy mashg’ulot Yoritgichlarning kulminatsiyalari va kulminatsiya balandliklarini topishga doir masalalar yechish
1. Agar matematik gorizontning janubiy nuqtasi va kuzatish joyining
geografik kenglamasi ma’lum bo‘lsa, osmonda olamning shimoliy qutbini qanday
topish mumkin?
2. Ekliptika qutbi va olam qutbi (bir xil nomlanganlari) orasidagi burchak
masofani toping. Ular orqali o‘tgan katta aylana qanday holda kuzatuvchining
zenitidan o‘tadi?
3. Toshkentning geografik kenglamasi 41®20′. Shu yerda osmon ekvatori va
matematik gorizont orasidagi burchakni toping.
4. Osmon ekvatori, matematik gorizont va birinchi vertikal aylanalarning
o‘zaro sharqiy va g‘arbiy nuqtalarda kesishishlari va kesishgan nuqtalarda teng
ikkiga bo‘linishlarini isbotlang.
5. Yer sharining qaysi nuqtasida olam o‘qi vertikal chiziq bilan (yoki
matematik gorizont osmon ekvatori bilan) ustma-ust tushadi?
6. Qaysi geografik kenglamada olam ekvatori zenit va nadir orqali o‘tib, olam
o‘qi matematik gorizont bo‘ylab yo‘naladi?
7. Kuzatuvchi turgan joyning geografik kenglamasi ma’lum b o‘lsa, shu joyda
vertikal chiziq: a) osmon ekvatori tekisligini; b) ekliptika tekisligini qanday
burchak ostida kesib o‘tishini aniqlang.
8. Yozgi Quyosh turishi nuqtasi (ξ) meridanda bo‘lganda (matematik gorizont
ustida) ekliptika tekisligining matematik gorizont tekisligiga og‘maligini
hisoblang. Kuzatish joyining geografik kenglamasi φ.
9. Osmon sferasining asosiy nuqtalari, chiziqlari va aylanalarining qaysilari
Yer sharida turgan kuzatuvchi o‘rnining o‘zgarishiga bog‘liq ravishda o‘zgaradi?
Nima uchun o‘zgarishini tushuntiring.
10. Geografik kenglamasi 30®
bo‘lgan joyda bahorgi tengkunlik nuqtasi
botayotgan paytda yozgi Quyosh turishi nuqtasining zenitdan uzoqligini toping.
Chizma chizing.
11. Kuztuvchi Yerning shimoliy qutbida bo‘lganda ekliptika tekisligi
matematik gorizontga qanday burchak ostida joylashadi?
12. Qaysi geografik kenglamada osmonning sutkalik ko‘rinma aylanishi tufayli
bahorgi tengkunlik nuqtasi (ϒ) zenitdan o‘tadi? Bu yerda olam qutbining
matematik gorizontdan balandligi qanday bo‘ladi?