3-amaliy ishi Kiber xavfsizlik fanidan bajargan O`qituvchi: Haydarov Elshod 1-vazifa: Foydalanuvchi qayd yozuvini yaratish

Autentifikatsiya usuli	Risk
Afzallik va kamchiliklari
Login va parol	Risk darajasi: YUQORI Login va parol noto’g’ri foydalanishda va himoyalanishda o‘g‘irlanishi mumkin	Ustunliklari: Qo‘llanilishi oson Juda ham arzon Boshqalar ham foydalanishi mumkin O‘zgartirish oson Kamchiliklari: Parol terib ko‘rlib topilishi mumkin Unutib qo‘yish mumkin
Raqamli sertifikatlar	Risk darajasi: JUDA PAST Yuqori darajali shifrlash usullaridan foydanalanilgani uchun “digital certificate” larni soxtalashtirish juda murakkab	Ustunliklari: Kamchiliklari: Foydalanish pullik Tor doiralarda, masalan, bank, huquq sohasida ishlatiladi Ko‘plab hujjatlashtirish bosqichlarini talab etadi
Biometrik parametrlar orqali autentifikatsiya	Risk darajasi: O‘RTA biometrik parametrlar parollarga qaraganda yuqori xavfsizlikni ta’minlovchi alternativ sifatida qaraladi	Afzalliklari: Esda saqlash va birga olib yurish zaruriyati yo‘q Qulay va tezkor Biometrik ma’lumotlar hech biri boshqasiga mos kelmasligi Kamchiliklari: biometrik parmetrni almashtirish imkoniyati mavjud emas, ya’ni, agar biometrik parametr qalbakilashtirilsa, u holda autentifikatsiya tizimi shu foydalanuvchi uchun to‘liq buzilgan hisoblanadi Narxi qimmat
Bir martali parollar generatori (One Time Password)	Risk darajasi: PAST U login & parol orqali autentifikatsiyadan ancha xavfsiz, chunki OTP (Bir martalik parol) ma’lum vaqt ichida foydalanilishi mumkin.	Afzalliklari: Parol har doim o‘zgarib turgani uchun hujumga uchrash ehtimoli kamroq Kamchiliklari: Xato kiritilgan taqdirda faqat 3 marta qayta kiritish mumkin
Kontaktlar va kontaktsiz smart-kartalar	Risk darajasi: JUDA PAST Smart kartalar o‘zida alohida shifrlangan va parol bilan himoyalangan microchip borligi bilan yuqori darajali xavfsizlikni ta’minlaydi	Ustunliklari: O‘zida turli formatdagi ma’lumotlarni, shu bilan birga, biznes ma’lumotlari, telefon raqamlar… Yuqori hajmli ma’lumotlarni saqlash imkoniyati Kamchiliklari: Narxi ancha qimmat Hamma “smart card reader”lar bilan muvofiq emas
Ikki faktorli autentifikatsiya	Risk darajasi: PAST IFA ikki va undan ortiq foydalanuvchini identifikatsiya qiluvchi mustaqil yo‘llarini(telefon orqali bir martlik kod generatsiya qilish, Captcha testlari, fingerprint va yuzni tanish) o‘z ichiga oladi	Ustunliklari: Ko‘p qatlamli himoya orqali ishonchli xavfsizlikni ta’minlaydi Kamchiliklari: Narxi qimmatroq Telefon yoki tokenni yo‘qotib qo‘yish ehtimoli tufayli autentifiaksiyadan o‘tolmaslik