3-Amaliy ish Mavzu: Katakka (nisbiy, absolyut va aralash) murojaatdan foydalanish

---

3-Amaliy ish 

 

Mavzu: Katakka (nisbiy, absolyut va aralash) murojaatdan foydalanish 

 

Darsning maqsadi:

 

MS Excel

 dasturida kataklarga murojaatdan foydalanishni o‘rganish. 

Kerakli  jihoz  va  materiallar: 

Shaxsiy  kompyuter,  Windows  operatsion  tizimi,  Excel 

elektron jadvali, ma’ruza matnlari, har xil adabiyotlar, ma’ruza daftari. 

 

Nazariy ma’lumotlar: 

Elektron  jadvallari  yordamida  arifmetik  amallardan  tashqari  kataklarga  turlicha  murojaat 

qilish orqali amaliy masalalarni mazmunan sifatli yechish mumkin. 

Excelda uchta turdagi murojaatlar mavjud: 



 

Nisbiy murojaatlar; masalan A1; 



 

Absolyut  murojaatlar; masalan, $ A $ 1; 



 

Aralash murojaatlar; masalan, $ A1 yoki A $ 1  

 

Ishni bajarish tartibi: 

1-topshiriq.

 Quyidagi jadvalda keltirilgan guruhlarda fanlarni o'zlashtirish ko'rsatkichlarini 

nisbiy 

va absolut murojaatlardan foydalanib

 hisoblang? 

 

Bajarish: 

101-guruh

da ona tilidan o‘zlashtirish ko‘rsatkichini aniqlash uchun 

H4

 katagida 

=

 ni kiritib, 

fandan o‘zlashtirgan o‘quvchilar soni 

C4

  ni  guruhdagi  o‘quvchilar  umumiy  soni 

B4

  ga  bo‘lib, 

natijani 100 ga ko‘paytirib yaxlitlab olamiz. O‘zlashtirish ko‘rsatkichini hamma vaqt guruhdagi 

o‘quvchilar  soniga  bo‘linganligi  sabali 

B4

  ni  qo‘zg‘lmas  qilish  uchun,  ushbu  manzilga 

$B$4

 

ko‘rinisida, ya’ni 

absolut murojaat

 qilinadi. 

Qolgan guruhlar va boshqa fanlar bo‘yicha o‘zlastirish ko‘rsatkichlarini oson aniqlash uchun 

sichqonchaning chap tugmasi bosilgan holda 

B

 ustun va 

7

 satr bo‘yicha siljitamiz. 

2-topshiriq.

 Quyidagi jadvalda keltirilgan o'quv qurollari sotish ko'rsatgichlarini 

nisbiy va absolut 

murojaatlardan foydalanib

 hisoblang? 

 

 

 

 

 

O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar  

 

1.

 

Katakka absolut va nisbiy murojaatlarning farqini tushuntiring. 

2.

 

Excel  elektron  jadvallarini  xotirada  saqlash  uchun  qanday  yangi  texnologiya 

qo‘llaniladi? 

3.

 

Excel elektron jadvali yordamida sinfingizda fanlardan o‘zlashtirish monitoringini 

olib borish uchun ma’lumotnoma tayyorlang. 

---

Adabiyotlar 

1.

 

S. S. G’ulomov va boshqalar, «Axborot tizimlari va texnologiyalari», Toshkent: «Sharq», 

2000 y. 

2.

 

U.Yu.Yuldashev, R.R.Boqiev, F.M.Zokirova.“Informatika”. Toshkent, 2002 y.  

3.

 

A.A.Abduqodirov,  A.G‘.Xayitov,  R.R.Shodiev.  “Axborot  texnologiyalari”.  Toshkent, 

2002  

4.

 

M.Aripov,  B.Begalov,  U.Begimqulov,  M.Mamarajabov  “Axborot  texnologiyalari”. 

Toshkent, Noshir, 2009 

5.

 

Vitaliy Leontev “Office 2016. Noveyshiy samouchitel” Moskva: Eksmo, 2016 

6.

 

Excel Fundamentals  St Georges University of London  

7.

 

Е.И.Анно,  Т.Н.Самыгина  “Информатика  в  примерах  и  задачах”  Учебное  пособие 

Москва 2018