3-4-ma’ruza. Tarmoq arxitekturalari. Kompyuter tarmoqlari

Ko’p shinali topologiya n mustaqil shina borligini va bu shinalarning har biriga bog’lamalarning ulanishini taxmin qiladi. Shu sababdan, n juft bog’lamalar orasida bir vaqtning o’zida xabarlarni jo’natishga yo’l beradi. Bunday topologiya yuqori unumdorli hisoblash tizimlari uchun yaroqlidir. O’tkazish xususiyati shinalar soniga proporsional o’sganda, tizim diametri oldingidek 1 ga tengdir. Har xil shinalar bilan almashinadigan bog’lamalar juftligidan kelib chiqadigan to’qnashuvlarning oldini olish zaruriyati borligidan ko’p shinali arxitekturani boshqarish bir shinaliga qaraganda murakkabroq. Bundan tashqari, bog’lamalar tartibining o’sishi bilan ularning texnik amalga oshirilishi murakkablashadi.

Matrisali kommutator asosidagi multiprosessor tizimining kesishuvchi ulanish topologiyasi bir pog’onali dinamik tizimning klassik ko’rinishidir. Matrisali kommutator (3.6.b-rasm) min (n, m)ga teng bo’lgan n kirishli va m chiqishli terminal bog’lamalarni parallelizm pog’onasi bilan birlashtirish imkoniga ega bo’lgan kommutatordir. Bu topologiyaning asosiy afzalligi shundaki, har qanday yo’l faqat bitta kalitni saqlagani uchun bu tizim boshqa topologiyalarga qaraganda xabarlarni uzatishda eng kichik kechikishni ta’minlaydi. Shunga qaramasdan, tizimdagi kalitlar soni nxm ga teng bo’lgani uchun bunday kommutator katta tizimlarda qo’llanilmaydi. Quyida kalitlar sonini nisbatan kam talab qiladigan topologiyalar katta tizimlar uchun taklif qilinadi.