3- maʼruza. Tuproq hosil bo‘lishiga taʼsir etuvchi omillar Reja

Tuproqning yoshi. Tuproqning absolyut va nisbiy yoshi ajratiladi. Tuproq paydo bo‘lishidan boshlab hozirga qadarli o‘tgan vaqt absolyut yosh hisoblanadi. Bu vaqt bir necha yildan ming va million yillarni uz ichiga oladi. Eng katta yosh tropik zona tuproqlariga to‘g‘ri keladi va ular xap xil sabablar (suv eroziyasi, deflyatsiya kabi) taʼsirida uncha buzilmagan Mamlakatimizning aksariyat territoriyasi tuproqlarining absolyut yoshi ming va o‘n minglab  yillar bilan belgilanadi.

Nisbiy yoshi tuproq paydo bo‘lish jarayonlaridagi turli bosqichlarning bir-biri bilan almashinuv vaqtini xarakterlaydi. Nisbiy yosh jinslarning tarkibi va xossalari, Tuproq paydo bo‘lish jarayonlarining tezligi va yo‘nalishi, joyning relyef sharoitlariga bog‘liq.

Tuproq paydo bo‘lishida insonlar ishlab chiqarish faoliyatining roli. Insonlar o‘zining qishloq xo‘jaligidagi faoliyati bilan Tuproq va Tuproq paydo qiluvchi tabiiy omillarga katta taʼsir etadi. Ammo uning taʼsiri tabiiy omillardan uz mohiyati bilan farq qiladi.