3 – Маъруза Мавзу: озуқа аралашмаларини тайёрлашни механизациялаш

Donga ta’sir etish (maydalash) usuli ishchi organlari konstruksiyalarini tanlashda, ozuqaning fizik va mexanik xususiyatlarini xisobga olgan xolda eng kam energiya sarflanadiganlari tanlanadi. Bular katoriga yorish, kesish, ishqalanish usullari kiradi. Lekin mashina konstruksiyasi yaratilayotganda ishlashga oson, qulay usul qabul qilinadi. Shuning uchun donli ozuqalarni maydalashda, ishlashga kulay bo‘lgan urish usuli qo‘llanilgan.

• Donga ta’sir etish (maydalash) usuli ishchi organlari konstruksiyalarini tanlashda, ozuqaning fizik va mexanik xususiyatlarini xisobga olgan xolda eng kam energiya sarflanadiganlari tanlanadi. Bular katoriga yorish, kesish, ishqalanish usullari kiradi. Lekin mashina konstruksiyasi yaratilayotganda ishlashga oson, qulay usul qabul qilinadi. Shuning uchun donli ozuqalarni maydalashda, ishlashga kulay bo‘lgan urish usuli qo‘llanilgan.
• Maydalash konunlari. Donni (material) maydalashga ta’sir qilayotgan kuchlar ish bajaradi. Bu ish kattik donni (material) ishi birikmalari kuchini yengish uchun sarflanadi. Ichki birikma kuchi bir xil donning (material) o‘zida ham, har-xil bo‘lishi mumkin.
• Bir xajm yoki massaga ega bo‘lgan donnning (material) maydalash uchun sarflangan foydali ish yigindisi, maydalashdagi solishtirma ish deb aytiladi.
• Maydalashdagi ish kiymatini aniklash uchun 19asrda ikkita quvvat nazariyasi taklif etilgan, bular: yuza va xajm nazariyalari.

1867 yilda nemis olimi Ritinger P. yuza nazariyasini taklif etib maydalash uchun sarflangan ish materialni maydalangandan keyingi yuzasiga to‘g‘ri proporsional deydi va quyidagicha aniqlaydi:

• 1867 yilda nemis olimi Ritinger P. yuza nazariyasini taklif etib maydalash uchun sarflangan ish materialni maydalangandan keyingi yuzasiga to‘g‘ri proporsional deydi va quyidagicha aniqlaydi:
• 1874 yili rus olimi V.R.Kirpichev, keyinrok nemis professori F.Kik (1885 y) tomonidan xajm nazariyasi yaratilib, bajarilgan ish material xajmiga yoki massasiga to‘g‘ri proporsional deydi va quyidagicha aniqlaydi:
• Yuqoridagi nazariyalarni ishlab chiqgan olimlar 50 yil mobaynida o‘z nazariyalarini to‘g‘riligini asoslab, boshqa olimlar bilan tortishuv qilib keldi.
• 1928 yili sovet olimi akademik P.A.Rebinder ish miqdorini birinchi marta quyidagicha aniqlashni taklif etdi:
• Bu ifodadan kurinib turibdiki ish miqdorini aniklashda materialning xajmi va yuzasi xisobga olingan.

•