3-§. Ma’ruza. Antik tilshunoslikda so’z turkumlarining o’rganilishi

So’zlarning eng umumiy xususiyatiga ko’ra turlari	Turi	Grammatik belgisi (aksidensiyalari)	Ma’nosi
Fikr bildirgan Olimlar (oqimlar)
Mustaqil so’zlar (umumiy kategorial ma’noga ega bo’lgan so’zlar)	Ot	Turlanuvchi kelishik, jins, egalik, vid, obraz	Vujud va narsani anglatadi	Platon, Aristotel, Aleksandriyalik grammatikachilar, stoiklar; Varron
	Fe’l	Zamon, shaxs-son, mayl, nisbat, vid, obraz	Harakat va holatni anglatadi	Platon, Aristotel, Aleksandriyalik grammatikachilar, stoiklar; Varron
	sifatdosh	Ot va fe’lga xos barcha aksidensiyal (shaxs-son va mayldan boshqa)	Ot va fe’lga xos xususiyat (ma’nolarni ifodalaydi)	Frakiyali Dionisiy, Prisian, Trifon, Appaloniy
	Olmosh	Ot xarakteridagi olmoshlar otning Grammatik belgilariga ega	Predmat va uning belgilariga ishora	Aleksandriyalik tilshunoslar: Apolloniy, Frakiyali Dionisiy, Prisian
	ravish	Turlanmaslik o’zgarmaslik xususiyatiga ega	Harakat va holatning belgisini bildiradi	Aleksandriyalik tilshunoslar: Apolloniy, Frakiyali Dionisiy, Prisian
Yordamchi so’zlar (umumiy kategorial ma’noga ega bo’lmagan so’zlar)	a’zo (artikl)	Otga xos Grammatik belgilarga ega	Otga ishora qiladi, uning mansubitayini ifidalaydi	Frakiyali Dionisiy, Sxoliy: Varron
	Old ko’makchilar	O’zgarmaydi(turlanmaydi), ravishdan boshqa so’zlardan oldin keladi	O’zidan keyin keluvchi so’zlarga aloqador turli munosabatlarni ifodalaydi	Frakiyali Dionisiy, Kominian, Varron
	Bog’lovchi	O’zgarmaydi (turlanmaydi)	Fikrni ma’lum tartibda tutashtiradi(gap bo’laklari va soda gaplarni bog’laydi), payt sabab, natija, ayrimlik, zidlik ma’nolarni ifodalaydi	Frakiyali Dionisiy, Kominian, Varron
Alohida xususiyatga ega so’zlar	Undov so’zlar	O’zgarmaydi yasalishga asos bo’lishi mumkin	Qalb hayajonini his-tuyg’u, buyruq, xitob, chaqirish ma’nolarini bildiradi	Xarekiy Donev Prisian