24-variant Yaim deganda nimani tushunasiz va uning mohiyati qanday

24-variant
1. YaIM deganda nimani tushunasiz va uning mohiyati qanday?
ЯИМ - миллий ҳисоблар тизимининг асосий кўрсаткичларидан биридир бўлиб, мамлакатнинг иқтисодий ҳудудида резидент-бирликлар томонидан амалга оширилган ишлаб чиқариш фаолиятининг якуний натижасини ифодалайди ва ушбу бирликлар томонидан якуний фойдаланиш учун ишлаб чиқарилган барча товарлар ва хизматлар қиймати орқали ўлчанади. ЯИМ кўрсаткичи “МҲТ-2008” халқаро стандарти қоидаларига мувофиқ уч хил усулда аниқланади. ЯИМнинг асосий мақсади муайян давр мобайнида амалга оширилган иқтисодий операциялар қийматини акс эттиришдир . ЯИМни ҳисоблаш усуллари:
1) ИШЛАБ ЧИҚАРИШ УСУЛИ
ЯИМ = Ишлаб чиқариш – Оралиқ истеъмол + Маҳсулотларга соф солиқлар
2) ЯКУНИЙ ИСТЕЪМОЛ УСУЛИ
ЯИМ = Якуний истеъмол харажатлари + Ялпи жамғариш + Экспорт – Импорт
3) ДАРОМАДЛАР УСУЛИ
ЯИМ = Меҳнат ҳақи + Ялпи фойда (ялпи аралаш даромад) + Ишлаб чиқариш ва импортга соф солиқлар
2. Davlat moliyasi statistikasi ko‘rsatkichlari tizimi.
Davlat moliya statistikasi davlat organlarining idoraviy tuzilishi va amaliyotini aks ettiradi. Davlat moliya statistikasi davlat byudjeti va byudjetdan tashqari jamg'armalar byudjetlarining ijrosi to'g'risidagi hisobot ma'lumotlariga asoslanadi.Hukumat moliya statistikasi, asosan, umumiy davlat sektori bo'yicha daromadlar va xarajatlarni tahlil qiladi.Umumiy hukumat uchun xalqaro hisobot standartlari Xalqaro Valyuta Jamg'armasining davlat moliya statistikasi to'g'risidagi hujjatlarida belgilangan. Bu standartlarga o'tish iqtisodiy toifalar sifatida byudjet daromadlari va xarajatlarining mazmunini keskin o'zgarishini nazarda tutadi.Davlat moliyasi ko‘rsatkichlari:
1) davlat byudjeti daromadlari va sarflari ko‘rsatkichlari; 2) davlat byudjeti taqchilligi (defitsiti) ko‘rsatkichlari; 3) - davlat qarzi ko‘rsatkichlari; 4) - davlat solig‘i, boji, tariflari va baho ko‘rsatkichlari; 5) - pensiya jamg‘armasi, tibbiy sug‘urta jamg‘armasi, ijtimoiy sug‘urta jamg‘armasi, aholini ish bilan bandlik jamg‘armasi, yo‘l jamg‘armasi, respublika kasaba uyushmalari kengashi jamg‘armasi va boshqa byudjet jamg‘armalarining tushumi va mablag‘larining ishlatilishi ko‘rsatkichlari.