24-Mavzu: Ilmiy uslubda atamalarning qo‘llanilishi

---

24-Mavzu: Ilmiy uslubda atamalarning qo‘llanilishi
Reja: 
1.Ilmiy uslub va uning xususiyatlari 
2. Ilmiy uslub va sohaviy terminlar. 
3. Olinma so’zlar orqali kirib kelgan ilmiy atamalar 
 
Tayanch so’z va iboralar: 
Sof ilmiy uslub va ilmiy-ommabop uslub, ilmiy 
atamalar; 
Ilm-fan 
sohasida 
qo'llaniluvchi nutq uslubi ilmiy uslub hisoblanadi.
Ilmiy uslub dalilly ma'lumotnomalar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga (ta`rif-
qoidalarga) ega bo'lish, atamalarining keng qo'llanilishi bilan boshqa uslublardan farq 
qiladi. 
Ilmiy uslub va uning xususiyatlari
. Ilmiy uslubga mantiqiylik, aniqlik, ilmiy 
atamalarning keng qo’llanishi xos bo’lib, barcha ilmiy asarlar, jumladan, maktab 
darsliklari ham shu uslubda yoziladi. Fan va texnika tili ilmiy uslub deyiladi. Daliliy 
munosabatlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga asoslanuvchi, har bir fan 
sohasining o’ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil bayon 
qiluvchi uslub ilmiy uslubdir. Ilmiy uslubning asosi atama, ta’riflar, qoidalar, 
qonunlardir. Atamalar faqat bir ma’noda qo’llanilib, o’zi ifodalayotgan tushunchaning 
tub mohiyatini ko’rsatadi, masalan 
o’zak, negiz, yasovchi qo’shimcha, turlovchi va 
tuslovchi qo’shimchalar, shakl yasovchilar 
kabi atamalar so’z tarkibiga oid lingvistik 
tushunchalarni ifodalaydi. Masalan: 
Har qanday grammatik ta’rif yoki qoidada uchta 
tushuncha birlashgan boladi: tushunchaning mohiyati, xususiy va umumiy tomoni. 
(Ona tili darsligidan). 
Nuklein kislotalar dastlab hujayra yadrosidan ajratib 
olinganligi sababli («nukleis» - «yadro») nuklein kislotalar deb atalgan. 
yig’indisi jismning ichki energiyasini tashkil qiladi 
(«Fizika» darsligidan).