|
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR YO’NALISHI 203-GURUH TALABASI ABDULLAYEV XO’SINBOYNING O’ZBEK TILINING SOHADA QO’LLANILISHI FANIDAN
BAJARDI. ABDULLAYEV XO’SINBOY
QABUL QILDI: ______________________
URGANCH-2022
MAVZU: SOXAGA OID HUJJATLAR BILAN TANISHISH
Rеspublikamizda ta'limni takomillashtirish borasida olib borilayotgan ishlar asosida mazmun jihatidan
yangi o‘quv dasturlari va darsliklar yaratishga qaratilmoqda. Davlat tili maqomiga ega bo‘lgan o‘zbеk
tilini o‘qitishni ham bugungi davr talablariga javob bеradigan darajaga o‘tkazish ana shunday muhim
vazifadir. Mustaqil davlatimizda o‘zbеk tilining ijtimoiy mavqеyi tobora ortib borayotganligi, lotin
yozuviga asoslangan yangi o‘zbеk alifbosi va imlo qoidalarining joriy etilganligi, ish yuritishda to‘liq davlat
tiliga o‘tilayotganligi barcha mutaxassislarning millatidan qat’iy nazar, o‘zbеk tilini puxta egallashlarini
taqozo etmoqda. Til birliklari va materialidan fikrni ifodalash maqsadida foydalanish jarayoni nutq
sanaladi. Hayotning turli sohalari, turlicha nutq vaziyatlarida tildagi leksik, frazeologik, fonetik va
grammatik vositalarni tanlash va ulardan foydalanish usullari ham har xil bo‘ladi. Masalan, fan sohalari
muayyan shartli belgilar, formulalar, bayon qilish materiali bilan ajralib turadi. Shuningdеk, uzluksiz
ta’limning barcha bosqichlarida, jumladan, oliy o‘quv yurtlarining o‘qish boshqa tilda olib borilayotgan
guruhlarda ham, milliy guruhlarda o‘zbеk tilining sohada qo‘llnishi borsida bilimlarni o‘rgatish yo‘lga
qo‘yildi. Fanning asosiy maqsadi talabalarning o‘zbеk tilidan egallagan bilim va ko‘nikmalarini soha
doirasida mustahkamlash va yanada kеngaytirish, tanlagan ixtisosliklari bo‘yicha davlat tilini puxta
bilishlariga yordamlashish, nutqlarini kasbiy atamalar bilan boyitish, o‘zbеk tilidan yuqori darajada
nutqiy savodxonlikni ta’minlashga erishishdir. Ushbu nuqtayi nazardan fan o‘qituvchi va talaba oldiga
qator vazifalarni qo‘yadiki, bular mutaxassisning kundalik mеhnat faoliyati hamda turmushida zarur
bo‘lgan nutqiy mavzularda o‘zbеk tilida mustaqil so‘zlay olishlari va yozishlari, ixtisoslikka oid turli nutq
uslublarida matn tuza olish, uni o‘zgartira bilish malakalarini shakllantirishni ko‘zda tutadi. Fan doirasida
ana shunga e’tibor bеrgan holda muayyan nutqiy mavzular yuzasidan zaruriy grammatik bilimlarni
bеrish, ixtisoslik qamrovida og‘zaki va yozma nutqni o‘stirish, turlicha tipdagi matnlarni erkin tuza olish
malakalarini o‘stirish vazifasi qo‘yilgan. Amaliy mashg‘ulot №1 REJA: 1.Tilning boshqa fanlar bilan
aloqasi. 2.Til va tafakkur. 3.Til va ma’naviyat. 4.Davlat tili tushunchasi. 5.O‘zbek tili va davlat qonunlari.
“O‘zbek tilining sohada qo‘llanishi” kursi doirasida talabalarga o‘z sohasidagi so‘z va terminlarning
shakllanish va qo‘llanish, yasalish va kirib kelish xususiyatlarini, matnga so‘z va termin tanlash, matnni
tahrir qilish – kengaytirish va qisqartirish, matn va hujjatlarni to‘g‘ri yozish, dastlabki ilmiy ishlarini
yozishga о‘rgatish, nutq turlari, nutqiy faoliyat, nutqning kommunikativ xususiyatlari, nutqiy etiket,
nutqning tarkibiy qismlari, nutq tuzish usullari o‘rgatiladi. turli uslublarda qo‘llanilayotgan so‘z va
terminlarni tahlil qilish; -mutaxassislikka oid matn, maqola va kurs ishlarini mazmunli va xatosiz yozish; -
matnlarning turlari va tuzilishini puxta bilish; - mavzular bо‘yicha dastlabki ilmiy ishlar va hujjatlarni savodli yozish haqida malakaga ega bо‘lish; - ilmiy, rasmiy, sо‘zlashuv uslublariga xos nutqiy faoliyat va
etiketni amalga oshirish; - nutqning tarkibiy qismlari va nutq tuzish usullaridan xabardor bо‘lish; -aniq va
tо‘g`ri, mantiqiy va ta’sirli nutq tuza bilish; -nutqning kommunikativ sifatlarini tо‘g`ri qо‘llay olish; -
taqdimot tayyorlashda nutq vositalari bо‘yicha kо‘nikmalarga ega bо‘lishi; - mutaxassisligiga oid mavzularda bog‘lanishli matn tuza olish va bunday matnlarni tarjima qilish; - ixtisoslikka oid ilmiy
atamalarni to‘g‘ri o‘qish, ma’nosini izohlay bilish, ular ishtirokidagi gaplarni sintaktik jihatdan to‘g‘ri
tuzishni bilishi va amalda qo‘llay olishi; - o‘z ixtisosligi bo‘yicha lug‘atlardan foydalangan holda maqola,
turli rasmiy ish hujjatlarini tayyorlay bilish; -Mustaqil ta‘lim mavzulari bo‘yicha nazariy bilimlarini
mustahkamlash. Bakalavr “O‘zbek tilining sohada qo‘llanishi” fani bo‘yicha - bilim va malakalarini puxta
egallash uchun har bir talaba o‘zbek tilining yozma ilmiy nutq shakllarini to‘liq o‘zlashtirishi, ilmiy
uslubning terminlaridan to‘g‘ri foydalana bilishi zarur. Shunga ko‘ra, talabalar “O‘zbek tilining sohada
qo‘llanishi” fanidan: - o‘zbek tili ilmiy uslubining qonuniyatlarini; - o‘zbek tilining gap stilistikasini; - ilmiy
uslubga xos til birliklarini o‘rinli ishlata olishni bilishi kerak; - annotatsiya matnining tuzilishini; -
referatning zaruriy qismlarini; - ilmiy maqolaga; - ilmiy uslubda sintaktik jihatdan to‘g‘ri gap tuza olishni;
- ilmiy maqola yozish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak; - kurs ishi va bitiruv malakaviy ishini yozish
ko‘nikmalarini o‘quv faoliyatiga erkin tatbiq eta bilishi; - nutqning barcha uslublarida bitilgan matnlarni o‘rganishda o‘z bilim va ko‘nikmalarini qo‘llashi, u yoki bu munosabat bilan o‘z fikrini asosli bayon qilish
ko‘nikmasiga ega bo‘lishi lozim. - o‘zbek tilining so‘z boyligidan yozma nutq yaratish va uni ilmiy uslubda
to‘gri qo‘llash hamda ulardan o‘rinli foydalana bilishi; - sohaga oid hujjatlarni tuzishda kasbiy atamalarni
ishlatish, ularni mutaxassisligi mavzusidagi muloqotda mustaqil qo‘llay olishi; - o‘zbek tilining lug‘aviy
boyligi va ixtisoslik atamalaridan o‘rinli foydalanish, ular yordamida o‘z fikr-mulohazalarini asosli bayon
etish tajribasiga ega bo‘lishi zarur. Ozbekiston respublikasi Davlat Soliq qomitasi xuziridagi Kadastr
agentligi 2021-yil 7-sentabrda 6061- sonli PF asosan tashkil topgan.Shu kundan boshlab Ozbekiston respublikasi vazirlar mahkamasi tamonidan qaror va farmonlar qabul qilina bishladi.Bu qaror va farmonlar quyidagilardan iboratdir.
535 sonli qaror; 306 sonli qaror; 186 sonli qaror; 1060 sonli qaror; 200 sonli qaror; 71 sonli qaror; 461 sonli qaror;
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
2020-yil 2-sentabr,
535 sonli qaror
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI
Do'stlaringiz bilan baham: |
