“DEVELOPMENT ISSUES OF INNOVATIVE ECONOMY IN THE AGRICULTURAL SECTOR” International scientific-practical conference on March 25-26, 2021. Web:
http://conference.sbtsue.uz/uz
Электрон тижоратнинг ўзига хос хусусиятлари шундан иборатки электрон тижоратни
ривожлантириш йўналишларидан бири бу электрон тижоратдир.Анъанага кўра савдо фаолияти
деганда товарларни сотиш актларини амалга оширишга қаратилган фаолият тушунилади. Халқаро
амалиётда "электрон тижорат" атамаси биринчи марта 2000 йилда Иқтисодий Ҳамкорлик ва
Ривожланиш Ташкилоти (ЭЕCД) доирасида моддий товарларни ёки хизматларни сотиш ёки сотиб
олиш бўйича ўзаро келишилган компьютерлар тармоғи орқали амалга ошириладиган битимлар
тўплами сифатида аниқланган, шу билан бирга электрон транзакциянинг
асосий хусусияти бу эди.
электрон шаклда рўйхатдан ўтказиш товарларга буюртма бериш фактини аниқлайди. 2004 йилда
ОЭCД экспертлар жамоаси компьютер ва телекоммуникация ускуналари ёрдамида амалга
оширилган ҳар қандай тижорат битимларининг йиғиндиси сифатида электрон тижорат
тушунчасини аниқладилар.
Электрон тижорат
-
бу телекоммуникация тармоқларидан фойдаланган ҳолда товарларни
сотиш актларини амалга оширишга қаратилган тижорат фаолияти.
Анъанавий каби электрон тижоратнинг асосий функциялари қуйидагилардан
иборат
деб
ҳисоблаймиз
:
ишлаб чиқарилган фойдаланиш қийматини (товарларни) сотиш;
ишлаб чиқариш ва истеъмол муносабатларини ташкил этиш;
товарларни фазовий ҳаракатланишини ташкил этиш ва айланиш соҳасидаги ишлаб
чиқариш жараёнини давом эттириш учун бир қатор операцияларни амалга ошириш орқали
истеъмолчиларга товарларни этказиб бериш (транспорт, сақлаш, саралаш, қайта ишлаш
,
маҳсулотни сотиладиган ҳолатга келтириш ва ҳк).
Жаҳон амалиётида электрон тижорат кичик ва ўрта бизнесни қўллаб
-
қувватлашнинг
асосий
воситаларидан биридир.
У йирик компаниялар билан иқтисодий фаолият олиб бориш учун
тенг шароитларни таъминлайди. Кичик бизнес ўз маҳсулотларини реклама қилишга катта маблаг
сарфлай олмайди. Электрон тижорат механизмларини минимал нархларда ишлатиш уларга
потенциал мижозларнинг бутун бозорига кириш имкониятини беради.
Шу билан бирга, электрон
тижорат автоматик равишда бутун дунё бўйлаб аудиторияни таъминлай олмайди. Ахир, халқаро
етказиб бериш хизматлари маҳаллий хизматларга қараганда қимматроқ ва етказиб беришнинг ўзи
узоқ вақт талаб этади. Бундан ташқари, халқаро савдо билан шуғулланадиган сайт, унинг
тузилиши ва иш схемасини техник қўллаб
-
қувватлаш билан боғлиқ муаммоларга дуч келиши
мумкин (1
-
жадвал).