2021 development issues of innovative economy in the agricultural sector

 
 
“DEVELOPMENT ISSUES OF INNOVATIVE ECONOMY IN THE 
AGRICULTURAL SECTOR”
 
International scientific-practical conference on March 25-26, 2021. 
Web: 
http://conference.sbtsue.uz/uz
 
Bugungi kunda respublikamiz iqtisodiyotining yetakchi tarmoqlari va sohalarida xorijiy 
investitsiyalar ishtirokida 4,2 mingdan ortiq korxona muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Har yili 3 mlrd. 
AQSh dollaridan ko’proq, asosan to’g’ridan
-
to’g’ri xorijiy investitsiyalar o’zlashtirilmoqda, mamlakat 
iqtisodiyotiga kiritilayotgan investitsiya umumiy hajmining 26,6 foizdan ko’prog’i ularning hissasiga 
to’g’ri keladi. Bu esa xorijiy investo
rlarning respublika iqtisodiyoti barqarorligi, uni rivojlantirish 
istiqbollariga qiziqishi hamda ishonchi ortib borayotganligidan yaqqol dalolat beradi. Investitsiya 
faoliyatini amalga oshirish va chet el investitsiyasini faol jalb etish uchun, nafaqat, hududlar balki, 
tarmoqlarda, shuningdek, investitsiya faoliyatining sub`ekti va ob`ektlarida ham investitsion jozibadorlik 
reytinglarini tahlil etib, hisoblab chiqish zarurdir. Bunda, asosan, chet el investitsiyasini iqtisodiyot sohalari 
bo`yicha mutanosib jalb etishning kompleks dasturini ishlab chiqish va unda tarmoqlarni, asosan, 3 
guruhga, ya`ni ishlab chiqarish, xizmat ko`rsatish va ijtimoiy sohalarga bo`lib, investitsiyani ustuvor 
darajada real sektorga yo`naltirib, so’ng qolgan sohalarni rivojlantirish
ga hamda iqtisodiyot rivojlanishi va 
zaruriyatidan kelib chiqib, xizmat ko’rsatish va ijtimoiy sohalarga ham jalb etilsa, maqsadga muvofiq 
bo`lar edi.Rivojlangan mamlakatlar xalqaro kapital harakatini, asosan, kapital eksporti-importini milliy va 
xalqaro darajada ragbatlantirish orqali amalga oshiradilar. Kapitalning qarzlar, portfel investitsiyalar va 
boshqalar shaklida harakat qilishi borasidagi davlat siyosati uning harakatidagi barcha cheklashlarni olib 
tashlash maqsadida olib boriladi. Barcha xorijiy investitsiyalargarga nisbatan davlat har qanday 
cheklashlarni amalga oshirish huquqini o`z zimmasida qoldiradi, chunki bu milliy iqtisodiy havfsizlik bilan 
bog`liq. 
Investitsiya muhitini ta’riflashda 
va uning holatiga baho berishda quyidagilarni inobatga olish zarurdir: 
–
yalpi ichki mahsulot, milliy daromad va sanoat ishlab chiqarishining 
o’sishi yoki 
kamayishi; milliy 
daromadning taqsimlanishi; jamg’arma 
va 
iste’mol munosabatlarining o’zgarishi; 
xususiylashtirish 
jarayonlarining borishi; 
ma’muriy yo’l bila
n investitsiya faoliyatini tartibga solishning holati; alohida investitsiya 
bozorlarining, shu jumladan, fond va pul bozorlarining taraqqiyoti; 
–
investitsiya iqlimiga 
ta’sir 
etuvchi barcha omillarni hisobga olish. Bu omillar qatoriga quyidagilarni 
kiritish 
maqsadga muvofiq: hududning iqtisodiy salohiyati, ya’ni 
mintaqaning pul 
mablag’lari 
bilan 
ta’minlanganligi; 
ishlab chiqarish va investitsiyalarni 
yo’lga qo’yish 
uchun 
bo’sh erlarning 
mavjudligi; mehnat 
va energiya resurslari bilan 
ta’minlanganlik 
darajasi; ilmiy-texnikaviy salohiyatning rivojlanganlik darajasi; olib 
borilayotgan umumiy 
xo’jalik yuritish shart
-sharoitlari, 
ya’ni ekologik holat, moddiy ishlab chiqarish 
sohalarining 
rivojlanganligi; tugallanmagan qurilishlarning hajmi; asosiy ishlab chiqarish fondlarining eskirish darajasi; uy-joy 
qurilishi sohasining taraqqiy etganligi; 
–
mintaqada bozor muhitining tarkib topganligi, 
ya’ni to’laqonli 
bozor infratuzilmasining rivojlanganligi, 
xususiylashtirishning investitsiya jarayoniga 
ta’siri, 
inflyatsiya darajasi va 
ta’siri, 
aholining investitsiya faoliyatiga 
jalb etilish darajasi, tadbirkorlar 
o’rtasida raqobat 
muhitining rivojlanganlik darajasi, 
xo’jaliklararo aloqalarning 
faollik darajasi, eksport imkoniyatlari, xorijiy kapitalning mavjudlik darajasi; 
–
siyosiy omillar, ya’ni aholining 
mintaqa yoki mamlakat hokimiyat organlariga ishonchi darajasi, mintaqa 
rahbariyatining markaziy davlat rahbariyati bilan munosabatlari, ijtimoiy barqarorlik darajasi, milliy, diniy 
munosabatlarning ahvoli; 
–
ijtimoiy va 
madaniy omillar, ya’ni aholi hayot darajasi, 
maishiy-yashash sharoitlari, tibbiy xizmatning 
rivojlanganligi, ichkilikbozlik, giyohvandlik va shunga 
o’xshash 
salbiy odatlarning aholi 
o’rtasida 
tarqalganlik 
darajasi, jinoyatchilik darajasi, haqiqiy ish haqining 
o’rtacha miqdori, 
aholi 
ko’chishining investitsiya
jarayoniga 
ta’siri, aholining o’z davlati va chet davlat tadbirkorlariga nisbatan munosabatlari, xorijlik 
mutaxassislarning ishlashi uchun shart-sharoitlar;