2020 Domuladjanov Ibragimjon



Download 1,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet59/115
Sana08.01.2022
Hajmi1,86 Mb.
#333835
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   115
Bog'liq
XFX ma'ruzala matni 777

 
 
ELEKTR TOKI TA’SIRIGA TUSHGAN KISHIGA BIRINCHI YORDAM 
KO‘RSATISH 
Elektr toki ta’siriga tushgan kishiga birinchi vranch kelgunga qadar ko‘rsatiladigan yordamni 
ikki qismga bo‘lib qaraladi: 
I. Tok ta’siridan qutqazish va 2)birinchi yordam ko‘rsatish.  
Tok  ta’siridan  qutqazish  o‘z  navbatida  bir  necha  xil  bo‘lishi mumkin.  Xammadan  oson  va 
qulay usuli bu elektr qurilmasining o‘sha qismiga kelayotgan tokning o‘chirishdir.  
Agar buning iloji bo‘lmasa (masalan o‘chirish qurilmasi uzoqda bo‘lsa), unda tok kuchlanishi 
1000 V dan ko‘p bo‘lmagan elektr qurilmalarida elektr simlarini sopi yog‘ochli bo‘lgan boltalar bilan 
kesish yoki zararlangan kishining kiyimi quruq bo‘lsa, uning kyimidan tortib tok ta’siridan qutqazib 
qolish mumkin. Agar elektr tokining kuchlanishi 1000 V dan ortiq bo‘lsa, unda dielektrik qo‘lqop va 
elektr izolyasiyasi mustaxkam bo‘lgan elektr asboblaridan foydalanish kerak.  


 
70 
Elektr ta’siriga  tushgan  kishiga birinchi yordam ko‘rsatish, uning xolatiga qarab belgilanadi. 
Agar ta’sirlangan kishi xushini yo‘qotmagan bo‘lsa,  unda uning tinchligini ta’minlab,  vrach kelishini 
kutish yoki uni tezda davlash muassasasiga olib borish zarur.  
Agar tok ta’sirida xushini yo‘qotgan ammo nafas olishi va yurak sistemasi ishlayotgan bo‘lsa,  
unda  uni  quruq  va  qulay  joyga  yotqizish,    kamari  va  yoqasini  bo‘shatish  va  sof  xavo  kelishni 
ta’minlash zarur. Nashatir spirt xidlatish ,  yuziga suv purkash,  tanasini va qo‘llarini ishqalash yaxshi 
natija beradi.  
Agar  jaroxatlangan  kishining  nafas  olishi  qiyinlashsa,  qaltirash  xolati  bo‘lsa,  ammo  yurak 
urish ritmi nisbatan yaxshi bo‘lsa, unda bu kishiga sun’iy nafas oldirish ishlarini bajarish zarur.  
Klinik o‘lim xolati yuz bergan taqdirda sun’iy nafas oldirish bilan bir qatorda yurakni ustki 
tomondan masaj qilish kerak.  
Sun’iy nafas oldirish jaroxatlangan kishini tok tasiridan qutqazib olish bilan ,  uning xolatini 
aniqlash bilanoq boshlanishi kerak. Sun’iy nafas oldirish "og‘izdan og‘izga" deb ataluvchi usul bilan, 
ya’ni yordam ko‘rsatuvchi kishi o‘z o‘pkasini xavoga to‘ldirib , jaroxatlangan kishi og‘zi orqali uning 
o‘pkasiga bu xavoni xaydaydi. Odam o‘pkasidan chiqqan xavo, ikkinchi odam o‘pkasi ishlachi uchun 
etarli  miqdorda  kislorodga  ega  bo‘lishi  aniqlangan.  Bu  usulda  jaroxatlangan  kishi  chalqancha 
yotqiziladi, og‘zi ochib  zalanadi. Xavo o‘tish  yo‘lini ochish uchun boshini bir qo‘li bilan peshona 
aralash ko‘tariladi, ikkinchi qo‘l bilan daxanidan tortib, daxanini bo‘yni bilan taxminan bir chiziqqa 
keltiriladi . SHundan keyin ko‘krak qafasini to‘ldirib nafas olib kuch bilan bu xavoni jaroxatlanga 
kishi og‘zi orqali puflanadi. Bunda yordam ko‘rsatayotgan kishi og‘zi bilan, jaroxatlangan kishining 
og‘zini butunlay berkitishi va yuzi yoki panjalari yordamida uning burnini berkitish kerak.  
SHundan  keyin  yordam  ko‘rsatuvchi  boshini  ko‘tarib  yana  o‘pkasini  xavoga  to‘ldiradi.  Bu 
vaqtda jaroxatlangan kishi passiv ravishda nafas chiqazadi.  
Bir minutda taxminan 10-12 marta puflashni doka, dastro‘mol va trubka orqali xam bajarish 
mumkin.  Agar  jaroxatlanga  kishi  mustaqil  nafas  olishini  tiklagan  taqdirda  xam,  sun’iy  nafas 
oldirishni uning nafas olishiga bemor o‘ziga kelguncha davom ettiriladi.  
YUrakni  tashqaridan  massaj  qilishi  jaroxatlangan  kishi  organizmidagi  qon  aylanish 
funksiyasini sun’iy ravishda tiklab turish maqsadida amalga oshiriladi.  
Qorin bo‘shlig‘idan ko‘krak qafasiga o‘tgandan keyin 2 barmoq yuqoridan massaj qilinadigan 
joyni  belgilab,  qo‘lni  bir-biri  ustiga  to‘g‘ri  burchak  shaklida  qo‘yib,  jaroxatlangan  kishi  ko‘krak 
qafasini tana og‘irligi bilan ma’lum miqdorda kuchni moslab bosiladi.  
Bosish sekundiga I marta keskin kuch bo‘lishi kerak. Bunda ko‘krak qafasi ichkariga qarab 
3-4 sm pasayishi kerak va bu yurak urishi ritmiga moslab davom ettiriladi.  
Massaj  qilish  sun’iy  nafas  oldirish  bilan  birgalikda  olib  borilishi  kerak.  Agar  yordam 
ko‘rsatayotgan  kishi  bir  o‘zi  bo‘lsa,  xar  ikki  marta  puflagandan  keyin  15  marta  ko‘krak  qafasini 
bosishi  kerak.  Jaroxatlangan  kishining  yurak  urishi  mustaqil  bo‘lganlagini  uning  pulsini  tekshirib 
bilinadi. Buning uchun yuqoridagi operatsiyalarni 2-3 s ga to‘xtatib pulsi sinab ko‘riladi. 
 

Download 1,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   115




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish