202-guruh mg’ talabasi Samandarov Shohruxning Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanidan

202-guruh MG’ talabasi Samandarov Shohruxning Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanidan

Vitaminlar va ularning organizm uchun ahamiyati mavzusidan mustaqil ishi

Vitaminlar-organizmning normal hayot uchun zarur bo’lgan past molekulali organik moddalar, ular organizmda sintezlanmaydi yoki sintezlanadi.

1.Odam organizmida sintezlanmaydi yoki sintezi extiyojni qoplamaydi.

2.Plastik funksiya bajarmaydi, xujayra struktur komponenti tarkibiga kirmaydi.

3.Energetik vazifa bajarmaydi, energiya resurs sifatida qоllanilmaydi.

4.Maxsus vazifalarni bajaradi, ularni vazifasini boshqa birikmalar bajarolmaydi.

Vitaminlarni оziga xos xususiyatlari:

Moddalar almashinuvida vitaminlarni axamiyati:

Kо’pgina vitaminlar kofermentlar оtmishdoshi.

Ba’zi bir vitaminlar antioksidant bоlib, erkin radikallarni faollashiviga tоsqillik qiladi: vit.A, Ye, S, R.

Yogda eruvchi vitaminlar xosillalari vit.

A –( retinoyevaya kislota), va vit .D- (kalsitriol) signal molekulalari bоlib uz ta’siri retseptorlar orqali amalga oshiradi.

Ba’zi bir vitaminlar signal molekulalari sintezida qainashadi – neyromediator va gormonlar sintezida (vit.S).

Ba’zi bir vitaminlar aminokislotalar sintezida qatnashadi: vit. V10, V12.

VITAMINLAR NOMENKLATURASI

1.Vitaminlar lotin harflarida belgilanadi.

2.Ularning yetishmasligi natijasida kelib chiqaligan kasalliklar bilan belgilanadi.

3.Kimyoviy tuzilishi bоyicha belgilanadi.

ORGANIZMGA VITAMINLARNING QABUL QILINISHI BILAN BOGLIQ KASALLIKLAR

1.BIRLAMChI VA IKKILAMCHI

2.AVITAMINOZLAR

3.GIPOVITAMINOZLAR

4. GIPERVITAMINOZLAR

VITAMINLAR TASNIFI:

FIZIK-KIMYoVIY XUSUSIYATLARI VA KASALLIK CHAQIRISHI BOYICHA:

I. YOGDA ERUVCHILAR:

Vitamin A -antikseroftalmik, retinol;

Vitamin D -antiraxitik, kalsiferol;

Vitamin Ye -antisteril, tokoferol;

Vitamin K -antigemorragik, naftoxinon.

FIZIOLOGIK FUNKSIYALARI BOYICHA:

Organizm umumiy rezistentligini oshiruvchi vitaminlar: V1, V2, RR, A, S.

Antigemorragik vitaminlar: S, R, K.

Antianemik vitaminlar: V12, Folat kislota, S.

Antiinfeksion vitaminlar: A, S.

Kоrish jarayonida qatnashuvchi vitaminlar: A, V2, S.