2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

Shaxs-son affikslari sinonimiyasi. Shaxs-son affikslari o‘zaro sino-nimik munosabatda bo‘lish xususiyatiga ega bo‘lgan fe’l shakllaridan-dir. Xususan, ular o‘rtasidagi ma’nodoshlik quyidagilarda ko‘zga tashlanadi:

1. Fe’lning 1-shaxs ko‘plik shakli uning birligi o‘rnida qo‘llanilib, kamtarlik, manmanlik, o‘zini katta olish kabi ma’nolarni ifodalaydi: Shu masalalarning mazkur ishda qanday hal etilganligi haqida fikrlar bayon etilishini juda istaymiz (A.Hojiyev). Mehmonni ishga solar ekanmiz-da,-dedi Yo‘lchini birga olarkan Yormat.

2. Fe’lning1-shaxs birligi o‘rnida 2- yoki 3-shaxs birligi va ko‘plik shakli qo‘llanadi. Bunday holda shaxsning nutqi o‘ziga qaratilgan bo‘ladi: Mo‘lla Tursun, mana oliy ma’lumot haqidagi diplomni ham olding // Mo‘lla Tursun, mana oliy ma’lumot haqidagi diplomni ham oldilar.

3. Fe’lning 2-shaxs ko‘pligi 1-shaxs ko‘plik o‘rnida ishlatiladi. Bunda shaxs ma’nosi mayl ma’nosi bilan birga ko‘chadi: - Qani, yigitlar, ishni boshladik,- dedi boshliq ishchilarga.

4. Gap tarkibida kishi, odam so‘zlari ega vazifasida qo‘llanganda 1-shaxs birlik o‘rnida 2-shaxs ishlatiladi: Bu gaplarni eshitib, hayron bo‘lasan kishi.