2016 Kon ishlari asoslari p65

4.1-rasm. Shaxta niaydonini gorizontlarga (a) va bloklarga (b) ajratish.
Blok — yer yuzidan uning hududida joylashgan kon lahimlariga toza havo yuborish va ishlatilgan havoni chiqarib tashlash, odamlarni shaxtaga tushirish va chiqarish, materiallar hamda uskunalarni tashishni ta'minlash maqsadida o'tilgan stvollar orqali ochilgan shaxta maydonining bir qismidir.
Foydali qazilma va kon jinslarini yer yuziga ko'tarish bosh stvol orqali amalga oshiriladi. Blok hududida joylash- gan bosh stvollar markaziy stvollar deyiladi va ular shaxta maydonidagi barcha bloklarga xizmat qiladi. Bloklar o'zaro katta kesim yuzasiga ega bo'lgan maydon shtreklari orqali birlashtiriladi.
Yotiq ko'mir qatlamlarini qazib olishda har qanday kon- geologik sharoitda shaxta maydoni tik stvollar bilan ochiladi va uni ikki-uch yoki undan ham ko'p bir-biriga teng qismlarga bo'linadi. Bu qismlarning har bin gorizont deb yuritiladi.
Gorizont — bu shaxta maydonining og'ish yo'nalishi bo'yicha bosh tashish shtreki bilan, yuqori yoki quyi tomonidan shaxta maydonining chegaralari bilan tutashgan qismidir. Shaxta maydonining cho'ziqlik bo'yicha chegaralari gorizontning yon tomon chegaralari hisoblanadi (4.2-rasm).