2003 yil 6 mart nizom I. Umumiy qoidalar

Umumiy o`rta ta’lim muassasalarida ota-onalar

qo`mitasi to`g`risida

(2003 yil 6 mart)

NIZOM

I. Umumiy qoidalar.
1. Umumiy o`rta ta’lim muassasalarida O`zbekiston Respublikasi “Ta’lim to`g`risida”gi qonuni, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, “O`zbekiston Respublikasida Umumiy o`rta ta’lim to`g`risida”gi Nizom va umumiy o`rta ta’lim muas­sasasining Ustavi talablariga ko`ra umumiy o`rta ta’limning bajarilishi, o`quvchi­larning umumiy o`rta ta’limning davlat ta’lim stan­dartlari talablari darajasida bilim olishi, ularning ma’naviy-ahloqiy shakllanishlarida izchil­likning ta’minla­nishi hamda ta’lim muassasasi moddiy bazasini mustahkamlashda pedagogika jamoasiga ko`maklashuvchi, ota-onalar bilan muassasa o`rtasidagi o`zaro munosabatlarni eng maqul asoslarda muvofiqlashtirib boruvchi jamoat tashkiloti sifatida umumiy o`rta ta’lim muassasasi ota-ona qo`mitasi (keyingi o`rinlarda «Qo`mita» deb yuritiladi) faoliyat ko`rsatib, uning tarkibi ota-ona­larning umumiy majlisi tomonidan har yili sentyabr oyi boshida bir yil muddatga saylanadi. Bu tartib ta’lim muassasasidagi har bir sinfda tashkil etiladigan sinf ota-onalar qo`mitasiga ham taalluqlidir.

2. Sinf ota-onalar qo`mitasi ham har bir sinfda ota-onalarning umumiy yig`ilishida qo`mita raisi va 2-4 a’zodan iborat tarkibda saylanadi.

3. Qo`mita tarkibiga mahalla fuqarolar yig`ini faollari, uchastka militsiya noziri, mahallada obro`-e’tiborga ega bo`lgan ota-onalar vakillari saylanadilar, shuningdek, muassasadagi har bir sinf ota-onalar qo`mitasining raisi ham uning a’zosi hisoblanadi

4. Qo`mita bilan hamkorlikni tashkil etishni maktab direktori, sinflarda sinf rahbari amalga oshiradi.

II. Qo`mita faoliyatini tashkil etish va unga rahbarlik.
1. Qo`mita raisi muassasaning umumiy ota-onalar yig`ilishida mahallada hamda ota-onalar jamoasi o`rtasida obro`-e’tiborga va yetarli hayotiy tajribaga ega bo`lgan ota-onalar orasidan bir yil muddatga saylanadi. Ota-onalar qo`mita raisi muassasa pedagogika kengashi hamda muassasada faoliyat yuritayotgan vasiy­lik kengashining a’zosi hisoblanadi.

2. O`quvchilar soni 400 nafardan ko`p bo`lgan umumiy o`rta ta’lim muassasalarida ota-onalar qo`mitasi ish rejasida belgilangan joriy vazifalarni amalga oshirish maqsadida tarkibi rais, uning o`rinbosari, kotib va a’zolari (5-7 kishi) dan iborat bo`lgan prezidium saylanadi. Shu sababli uning yig`ilishlar o`tkazish vaqti chegaralanmaydi. Prezi­diumga ota-onalar qo`mitasining raisi raislik qiladi. Prezidium raisining o`rinbosari, kotibi va a’zolari ota-onalar qo`mitasining yig`ilishida saylanadilar.

3. Qo`mita yillik yoki yarim yillik ish rejasi asosida faoliyat olib boradi. Qo`mita tarkibiga kirgan a’zolar o`rtasida vazifalar belgilanib, ular quyidagi sho`ba (sek­siya)larga bo`linadi:

- sinf ota-onalar qo`mitalari faoliyatini muvofiqlashtirish;

- umumiy o`rta majburiy ta’limning bajarilishini nazorat qilish;

- o`quvchilarni kasb-hunarga yo`naltirish ishlariga ko`maklashish;

- ma’naviy-axloqiy, tarbiyaviy ishlar;

- ommaviy-madaniy va sport tadbirlari, hashar, uchrashuvlar, turli kechalar o`tkazish;

- ta’lim muassasasining moddiy bazasini yaxshilashga ko`maklashish;

- muassasada o`quvchilar ovqatlanishini tashkil etish;

- yetim, boquvchisini yo`qotgan bolalar, tarbiyasi og`ir bolalar va ularning ota-onalari bilan ishlash;

- muassasaning davlat, jamoat, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik aloqalarini yo`lga qo`yish;

- internat tipidagi muassasalarda esa tarbiyalanuvchilar uchun maishiy sharoitlar yaratilishini nazorat qilish.

4. Har bir sho`ba a’zolari o`zlarining birinchi yig`ilishida ochiq ovoz berish yo`li bilan bir yil muddatga sho`ba rahbarini saylaydilar. Sho`‘ba rahbari muassasa ota-onalar qo`mitalari hamda uning prezidiumi oldida rejaga asosan yoki talab etilganda hisobot beradi.

5. Qo`mita o`z yig`ilishini ikki oyda bir marta o`tkazadi, maktab rahbariyati bilan kelishilgan holda muhim masalalarni muhokama qilish uchun har yarim yilda(sinf ota-onalarining umumiy yig`ilishi agar zaruriyat bo`lmasa har chorak yakunida) bir marta umumiy ota-onalarining yig`ilishini o`tkazadi. Qo`mita tarkibidagi o`zgarishlar, ish rejasiga kiritilgan qo`shimchalar qo`mita a’zolarining umumiy yig`ilishida tasdiqlanadi.

6. Ta’lim muassasasi ota-onalar qo`mitasi, uning prezidiumi va sinf ota-onalar qo`mitasi o`z yig`ilishlarida a’zolarning uchdan ikki qismi ishtirok etgandagina qaror qabul qilishi mumkin va bu qarorlarning ijrosi boshqa a’zolar uchun ham majburiydir.

7. Muassasaning umumiy ota-onalar yig`ilishida maktab direktorining, sinf ota-onalar yig`ilishida sinf rahbarining ishtirok etishi shart. Ayrim masalalarda ota-onalar qo`mitasi bilan maktab direktori o`rtasida bahs va kelishmovchiliklar yuzaga kelsa, uni tuman, shahar xalq ta’limi bo`limlari hal etib beradilar.

8. Qayta saylov o`tkazilishi ko`zda tutilgan ota-onalarining umumiy yig`ilishida qo`mita raisi qo`mitaning bir yillik ish faoliyati natijalari yuzasidan hisobot beradi. Sinfda shunday yillik hisobot sinf ota-onalar qo`mitasi raisi tomonidan beriladi.

9. Ota-onalar qo`mitasi, uning prezidiumi va sinf ota-onalar qo`mitalarining har bir yig`ilishi hamda majlisida bayonnoma va qarorlar yozilib, maktabning ish yuritish hujjatlari bilan birga saqlanadi.

10. Ta’limni boshqarish bo`yicha vakolatli davlat organlari muassasa faoliyatini nazorat qilish vaqtida ota-onalar qo`mitasining faoliyati bilan ham tanishadilar va unga ish samaradorligini oshirish yuzasidan tavsiyalar beradilar.

III. Qo`mita yoki qo`mita prezidiumining vazifalari.
1. Qo`mita yoki qo`mita prezidiumi ta’lim muassasasidagi barcha sinf ota-onalar qo`mitalari faoliyatini muvofiqlashtirib boradi, har chorak yakunida ularning va qo`mita sho‘balarining hisobotlarini eshitadi.

2. Ta’lim muassasasi «Vasiylik kengashi» faoliyatiga yordam beradi.

3. Muassasada u yoki bu fanni chuqurlashtirilgan dastur asosida o`rgatish masalasida, o`quv rejalarining bajari­lishi, Davlat ta’lim standartlari asosida ta’limning tashkil etilishiga to`siq bo`layotgan masalalarni hal etishda muassasa rahbariyatiga takliflar beradi.

4. 1-sinf o`quvchilarini maktab hayotiga ko`niktirish, o`quvchilarni kasb-hunarga yo`naltirish va psixologik-pedagogik Tashxis markazlari xulosalarini turmushga tatbiq etishga ko`maklashadi, ushbu masalalarda ota-onalarga mutaxassislar tomonidan maslahatlar berilishini tashkil etadi.

5. Muassasada va oilalarda o`quvchilarning imtihonlarga, yakuniy attestatsiyalarga tayyorlanishlari uchun shart-sharoitlar yaratilishini nazoratga oladi, bu ishlarni to`g`ri tashkil etishda maktab va ota-onalarga ko`maklashadi.

6. O`quvchilarning bo`sh vaqtini mazmunli tashkil etish, ta’lim muassasasi hamda sinf kutubxonasi fondini boyitib borishga yordam beradi.

7. Ta’lim va ishlab chiqarishning pullik xizmatlari ko`rsatilishini yo`lga qo`yish, byudjetdan tashqari mablag`lar ishlab topishda muassasa ma’muriyati va jamoasiga ko`maklashadi, sinf ota-onalar qo`mitasi, o`qituvchilar kasaba uyushmasi qo`mitasi bilan birgalikda byudjetdan tashqari topilgan mablag`larning ishlatilishini nazorat qiladi.

8. Oilaviy ta’limni yo`lga qo`yish ustidan nazorat yuritishda, o`quvchilarning huquq va imtiyozlarini himoya qilishda hamda muassasadagi mehr-muruvat ishlarini tashkil qilishda yordam beradi.

9. O`quvchilar sog`ligini mustahkamlashga g`amxo`rlik qiladi, ta’lim muassasasida sanitariya va gigiena qoidalariga amal qilinishi, o`quvchilar ovqatlanishini tashkil etilishini tashkil etilishini nazorat qiladi.

10. Ta’lim muassasasini yangi o`quv yiliga tayyorlashga har tomonlama yordam beradi.

11. Pedagogika jamoasining yosh ota-onalarga bola tarbiyasida yordam ko`rsatishi, bola ta’lim-tarbiyasi muammolari yuzasidan ular uchun ma’ruza va suhbatlarni tashkil etishda ko`maklashadi.

12. O`quvchilarni turli zararli odatlardan muhofaza etish, ular o`rtasida qonunbuzarlik va jinoyatchilikning oldini olish maqsadida sinf rahbarlari, muassasa psixologi va ma’muriyati bilan hamkorlikda profilaktik ishlar olib boradi.

13. O`quvchilar davomatini ta’minlashda maktab ma’muriyati va o`qituvchilar bilan hamkorlik qiladi.

14. Zarur hollarda muassasada va mikrorayonda ota-onalarning navbatchiligini tashkil etadi.

IV. Ota-onalar qo`mitasi, uning a’zolarining huquq va burchlari.
1. Ta’lim muassasasi ota-onalar qo`mitasi raisi Pedagogika kengashining a’zosi sifatida kengash kun tartibiga qo`yilgan masalalarni muhokama etishda ota-onalar nomidan o`z taklif va mulohazalarini bayon eta oladi.

2. Ta’lim muassasasi direktori yoki pedagogika kengashiga muassasani boshqarishni takomillashtirish, o`quv-tarbiya ishlarining samaradorligini oshirish, moddiy bazasini mustahkamlash va boshqa masalalar bo`yicha o`z taklif-mulohazalarini og`zaki yoki yozma tartibda bayon etadi.

3. Fan o`qituvchilari, sinf rahbarlari roziligi va muassasa ma’muriyati bilan kelishgan holda ular o`tayotgan darslar, to`garak mashg`ulotlari, sinf soatlari va tarbiyaviy soatlarni kuzatadi.

4. Ta’lim muassasasi moddiy bazasini mustahkamlash, ta’mirlash ishlariga yordam berish bo`yicha ota-onalar majlisini chaqiradi. Har qanday tadbir uchun ota-onalardan mablag` yig`ish ularning har birining roziligi bilangina amalga oshiriladi va bu haqida ota-onalar qo`mitasining qarori chiqarilishi shart.

5. Qo`mitaning ta’lim muassasasining moddiy bazasini yaxshilashga ko`maklashish sho`‘basi barcha shakldagi homiylik hamda muruvat yordamlari - pul mablag`lari, turli jihozlar, anjomlar va boshqalarning, shuningdek, ta’lim xizmatlari ko`rsatish, ishlab chiqarishni tashkil etish orqali topilgan mablag`larning tegishli tartibda muassasaga kirim qili­nishi, sarflanishini nazorat qiladi. Shu bilan birga, qo`mita raisi muassasa direktoridan muassasa hisobiga tushgan byudjetdan tashqari mablag`larning miqdori, ularning qay maqsadlarda ishlatilgani haqida ota-onalar qo`mitasi yig`ilishida hisobot berishini talab qilishga haqli.

6. Yetim, ota-onasiz qarovsiz qolgan bolalar hamda kam ta’minlangan oilalarning bolalariga hukumat qaror­lari bilan beriladigan bepul darsliklar, o`quv anjomlari, issiq kiyim-boshni topshirish maqsadida muassasada va har bir sinfda tuzilgan komissiya tarkibiga ta’lim muassasasi hamda sinf ota-onalar qo`mitasining a’zolari kiritiladi.

7. Fanlarni bo`sh o`zlashtirayotgan hamda tarbiyasi og`ir o`quvchilarning shunday ko`rsatkich berayotganiga sabab bo`layotgan asosiy omillarni hamda o`qituvchilarning bunday bolalar bilan qo`shimcha ishlashi va ularga e’tiborini o`rganadi;

Ahvolni yaxshilash yuzasidan choralar ko`rilishini muassasa ma’muriyatidan, ota-onalardan talab qiladi. Zarur hollarda muassasa ma’muriyati bilan mahalla, ta’imni boshqaruv va huquqni muhofaza qilish organlari, hokimi­yatlar qoshidagi «Voyaga yetmaganlarishlari bo`yicha komissiya»larga murojaat va takliflar bilan chiqadi.

8. Iqtidorli o`quvchilar bilan ishlash uchun muassasada shart-sharoitlar yaratilishini kuzatib boradi, zarur hollarda ixtisoslashtirilgan sinflar, to`garaklar tashkil etilishini, muassasa va sinflardagi kutubxona fondini boyitish, iste’dodli va iqtidorli o`quvchilarni rag`batlan­tirish uchun zarur choralar ko`rilishini ma’muriyatdan talab qiladi va bu ishlarni tashkil etishda vakolati doirasida yordam beradi.

9. Muassasa ma’muriyati ota-onalar qo`mitasi yoki uning prezidiumi samarali ishlashi uchun, muassasa sharoitidan kelib chiqqan holda, alohida xona ajratib berishi mumkin.

10. Ota-onalar qo`mitasi raisi, uning a’zolari yoki prezidium a’zolari jamoatchilik tartibida faoliyat yuritadi. Qo`mitaning eng faol a’zolari muassasaning imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda, byudjetdan tashqari mablag`lar hisobidan moddiy va ma’naviy rag`batlantirilib turishi mumkin.

«Ta’lim taraqqiyoti» jurnali 2003 y. 2-3-son.

Dehqonobod tumanidagi __-sonli umumiy o`rta ta’lim maktabida tashkil qilingan «Ota-onalar qo`mitasi»ning tarkibi.

№	F.I.O.	Lavozimi	Telefon	Manzili
		qo`mitasi raisi
		qo`mitasi raisi o`rinbosari
		qo`mitasi kotibi
		qo`mitasi a’zosi
		qo`mitasi a’zosi
		qo`mitasi a’zosi
		qo`mitasi a’zosi

(Bundan tashqari har bir sinf ota-onalar qo`mitasi raislari maktab ota-onalar qo`mitasiga a’zo bo`ladilar )

«T A S D I Q L A Y M A N» ___-sonli umumiy o`rta ta’lim maktab direktori: _______ _____________ ___ avgust 20__ yil

Dehqonobod tumanidagi __-sonli umumiy o`rta ta’lim maktabida

tashkil qilingan «Ota-onalar qo`mitasi»ning yillik
I S H R E J A S I

№	Bajariladigan masalalar.	Muddati	Mas’ullar
1	A) “Maktab ota-onalar qo`mitasi” raisini saylash. B) O`quvchilarni ijara darsliklar bilan ta’minlanish darajasi. V) O`quvchilarning bo`sh vaqtlarini mazmunli tashkil qilishni nazorat qilish. G) O`quvchilarning kiyinish madaniyati to`g`risida.
2	A) 1-Chorak natijalari tahlili. B) O`quvchilarning kuzgi ta’til davrini maroqli tashkil qilish choralari. V) O`quvchilarni gazeta va jurnallarga obuna qilish ishlari ahvoli to`g`risida.
3	A) 2-Chorak natijalari. B) Qishki ta’til tadbirlari to`g`risida. V) Voyaga yetmaganlar o`rtasida huquqbuzarliklarning oldini olish tadbirlari to`g`risida.
4	A) 3-Chorakda qilinadigan vazifalar B) O`quvchilarning kasb-hunarga moyilliklari xususida. V) O`quvchilarni milliy qadriyatlar ruhida tarbiyalash vazifalari .
5	A) Yil yakuni hisoboti. B) Yozgi dam olish va sog`lomlashtirish ishlari to`g`risida.

Ma’naviy-ma’rifiy tarbiya ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari :

________

____________________