20-mavzu. Pulning xalqaro munosabatlardagi xarakat reja

Valyuta - bu xalqaro hisob-kitoblarda ishlatiladigan u yoki bu mamlakat milliy pul birligida ifodalangan to‘lov hujjatlari yoki pul majburiyatlaridir. Valyuta pul belgilarini o‘zida gavdalantirib naqd pullik va naqd pulsiz oborotni tashqil qilishga xizmat qiladi.

Bank amaliyotida hisob-kitoblarni olib borish uchun valyutalar shartli belgilar orqali ifodalanadi, ya‘ni ularga shartli kodlar beriladi. Valyutalarga kodlar ISO (Standartlash xalqaro tashqiloti) tomonidan beriladi va e‘lon qilinadi. Bu valyutani kodlash tizimi yozma ravishda rasmiylashtirilgan barcha valyuta operatsiyalari va bitimlarida qqllaniladi. ISO tizimi kodlari juda oson

Valyuta odatda ikki turga bo‘linadi: milliy va chet el valyutalariga. CHet el valyutasida ifodalangan turli xil tqlov vositalari yana deviz deb ham ataladi.

Chet el valyutasi quyidagi xususiyatlarga ega bo‘ladi:

• 
  valyuta bozorida sotish va sotib olishning ob‘ekti hisoblanadi;
  
• 
  xalqaro hisob-kitoblarda ishlatiladi;
  
• 
  banklarda valyuta hisobvaraqlarida saqlanadi;
  
• 
  tegishli bo‘lmagan mamlakatlar xududida tqlov vositasi sifatida ishlatilmaydi (kuchli inflyatsiya davri bundan mustasno)
  

Jahonamaliyotidaqabơlqilingankoidalargaasosanxarqandaydavlatningmilliyvalyutasi 3 xarfbilanbelgilanadi. Bunda, harflarningboshidagi 2 tasidavlatni, oxirgisisavalyutaningnominikơrsatadi. Masalan, US – QơshmaShtatlar: D – dollar: USD – QơshmaShtatlardollariyokiGBP – BuyukBritaniyafuntsterlingi, GB-BuyukBritaniya , P-(point) funtsterling.

Bundan, muayanbirdavlatningmilliypuli – uningmilliyvalyutasibơlishimumkin. Shudavlatuchunboshqadavlatlarningmilliypulbirliklarisa – xorijiyvalyutalarbơladi. Masalan, AQShdollari, BuyukBritani ―funtsterlingi‖, Kanada―dollari‖, «evro», vashukabirkinmuomaladaradiganvalyutalar ƠzbekistonRespublikasidaxorijiyvalyutalarhisoblanadi. Ơznavbatida Ơzbekiston ―sơm‖ibudavlatlaruchunxorijiyvalyutahisoblanadi. Valyutalarningturlari