20-mavzu. Menejment axborot tizimlari

---

20-mavzu. MENEJMENT AXBOROT TIZIMLARI 
 
20.1. Menejmentning mohiyati, maqsad va vazifalari. 
20.2. Menejmentning o‘ziga xos xususiyatlari. 
20.3. Menejmentning mazmuni va vazifalari. 
20.4. Menejmentning funksiyalari va ularning tasnifi. 
20.5. Menejment jarayonini axborot bilan ta'minlash. 
Tayanch iboralari:
Menejment, mazmuni va vazifalari, axborot, tizim. 
 
ANNOTATSIYA 
Menejment tushunchasi tor ma’nod a biror-bir tashkilot maqsad ini aniqlash va unga 
erishish uchun zarur bo‘lgan rejalashtirish, tashkil etish va nazorat jarayonlarining foyda 
keltirishi, samara berishi faoliyat yo‘nalishini qanchalik to‘g‘ri tanlay bilishga, qaror lar 
qabul qila olishga hamd a uning boshqarilishini nazorat qilishga va bu jarayon borishiga 
bog'liq bo'lad i. Menejment keng ma'noli t ushuncha sif atida, jahondagi menejment va uni 
tashkil etishning nazariyotchilaridan biri Piter Druker aytganid ek, «a lohid a faoliyat turi 
bo'lib, tashkil etilmagan betartib ommani bir maqsad ga yo‘naltirilgan samarali va unumli 
guruhga, jamiyatga aylantirad igan, ijtimoiy o'zgarishlarni rag‘batlantiruvchi element 
hisoblanad i». Menejment nafaqat korxona d oirasid a, qolaversa , butun bir jamiyat, 
d avlatni o‘z tanlagan yo'li, maqsad va intilishlariga yetaklovchi, iqtisod iyotni kuchli, 
barqaror ishlovchi mexanizmga aylantirishda muhim ta’sir etuvchi kuch hisoblanad i. 
Menejment ni jamiyat ning iqt isodiy negizi bilan bog'lab, shu bil an birga, uning ikki: 
t ashkiliy-t exnikaviy va ijt imoiy-iqt isod iy t omonlarini hisobga olgan hold a o'rganish 
lozim. 
Tashkiliy-t exnikaviy boshqaruv aniq ist e’mol qiymat ini olish uchun mahsulot
t ayyorlashda mehnat t aqsimot i va kooperat siyasi bilan ajralib t ura d i. I jt imoiy-iqtisodiy 
boshqaruv mavjud ishlab chiqarish munosabat lari bilan bog'liq bo'lib, boshqarish 
maqsad larini belgilayd i. Tashkiliy -t exnikaviy boshqaruv mehnat unumd orligi va ishlab 
chiqarish samarad orligining oshishi uchun sharoit yarat ishga imkon beruvchi f aoliyat
t urid an iborat dir. 
I jt imoiy-iqt isodiy menejment ning maqsadi ishlovchilar samarali
mehnat qilishi uchun sharoit yarat ish, ularni ijt imoiy himoya qilishning ishonchli 
umumd avlat tizimini shakllantirish, bandlikni ta’minlash va aholining ka m ta’minlangan 
qatlamlarini qo‘llab-quvvatlashdan iboratdir. 
Menejment ning mohiyat i ijt imoiy -iqtisodiy munosabatlar d arajasi, ishlab chiqarish 
kuchlarining rivojlanishi va iqt isod iy aloqalarning murakkablashuvi bilan kengayib 
borad i. Menejment ishlab chiqarish jarayonid a, ishlab chiqarish vosit alariga 
mulkchilikning turli shakllari mavjud bo'lgan sharoitda, ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida 
raqobatni shakllantirish, foyd ani maksimallashtirishga qaratilgan bo‘lsa, u butun bir 
iqt isod iy t izimd a ishlab chiqarish evaziga jamiyat eht iyojini qond ira olad igan bozor 
infratuzilmasi elementlari va ularning o‘zaro aloqasini ta’minlovchi mexanizmning 
barqaror ishlashiga, har bir f uqaro, guruh, huyushma, t ashkilot va muassasalar 
manfaatlarini e’tiborga olgan hold a, ularni jahon sahnasid a o‘z o'rniga ega bo'lishiga 
qarat ilgan bo'lad i. 
Menejment ilmining yond ashish sif atida o'ziga xos xususiyat lari quyidagicha:
-
ilmiy usulning qo'llanilishi; 
-
t izimli yond ashish; 
-
mod ellar ishlat ilishi. 
I lmiy usul menejment ilmi makt abining amaliyot d a birinchi bor ishlat ilgan, har 
qand ay ilmiy t ad qiqotning f undamental t adbiridir. U uch bosqichd an iborat .