2 Ўзбекистон республикаси

“Ўзбекистон иқтисодиѐтини ҳудудий ташкил этиш ва иқтисодий 
географик районлаштириш” мавзусини ўтишда қуйидаги ўйиндан 
фойдаланиш мумкин. Ушбу ўйинни ўтказиш учун эскирган атлас 
хариталаридан, хусусан сиѐсий-маъмурий хариталардан фойдаланилади. 
Харита маъмурий туманлар бўйича бўлакларга бўлиб чиқилади. Қирқилган 
харита бўлаклари тартибсиз равишда аралаштириб қўйилади.
Доска ѐнига 2 та ѐки 3 та ўқувчи чиқарилади. Ҳар бирига қирқилган 
хариталардан қисқа вақт(3 дақиқа) ичида яхлит харитани ҳосил қилиш 
топширилади. Ким тез ва тўғри бажарса, ғолиб ҳисобланади. Бу ўйинни 
магнитли доска ѐрдамида ѐки пластилиндан фойдаланиб бажариш мумкин. 
Бунинг учун харита бўлаклари орқасига магнит ѐпиштирилади. Магнитли доска 
бажарилган ўйинни синфдаги барча ўқувчилар кузатиб туриши ўйинни янада 
қизиқарли бўлишини таъминлайди.
Ўйин ўқувчиларда географик объектларнинг қиѐфалари ва фазовий 
жойлашишини билиб олиш кўникмаларини тарбиялашга ѐрдам беради.
“Жумбоқ кўчаси” ўйини. 
Ас..о..бия-жойнинг географик координаталарини юлдузларнинг чиқиш ва 
бўлиш пайтларини ҳал қилишда ишлатиладиган асбоб (жавоб: астролябия).
Био . ф . . а - Ернинг органик ҳаѐт ривожланган қисмини бирлаштирувчи 
қобиқдир. Гидросферани тўлиқ, литосферанинг юқори ва атмосферанинг қуйи 
қисмини қамраб олади (жавоб: биосфера).
Ч . н . . . р – тик жарликлар. Булар Устюрт платосида кўп учрайди (жавоб: 
чинклар).
Гон . . . . а - бундан 180 млн. йил аввал пангея яхлит материгидан 
ажралган гигант қуруқлик бўлиб, ундан жанубий ярим шардаги Жанубий
Америка, Африка, Антарктика ва Австралия ажралиб чиққан (жавоб: Гондвана).
Ҳ . . . . ай –«қорлар макони» деган маънонинг англатади, тоғ номи.
К . . . з – сувли қатламлар қия жойлашган тоғ олди адирли минтақаларида 
қазилган қатор қудуқларнинг ер остида махсус бирлашган йўлаклар орқали
бир – бирлари билан туташтирилиши натижасида улар сувини ер юзасига олиб 

---

43 
чиқаришга имкон берадиган мураккаб сув таъминоти тизимидир. Уларнинг 
суви билан аҳоли пунктлари ва экин майдонлари таъминланган. (жавоб: кориз).
Т . . . . до – АҚШда тез-тез такрорланиб турадиган жуда кучли қуюннинг 
номи. АҚШнинг шарқий, жануби-шарқий қисмида ҳар йили юзлаб марта 
кузатилади (жавоб: тарнадо).