2 Ўзбекистон республикаси

Думғаза умуртқалари
5 та 
бўлиб, катта одамларда улар қўшилиб, битта ягона думғаза суягини ташкил 
этади. Думғазанинг чаноққа қараган ботиқ юзасида 4 та кўндаланг чизиғи 
бор. У чизиқлар қўшилиб кетган умуртқа таналарининг чегараларидир. 
Думғазанинг дорзал юзасида тикка йўналган ўткир бел қиррали ўсиқлар 
кўринади. 
Дум суяги
4–5 та умуртқадан иборат бўлиб, вояга етган одамда 
қўшилган битта суякдир. Дум суягининг асоси ва пастга қараган учи бордир. 
Биринчи дум умуртқасининг кўндаланг ва юқори ўсиқлари бор. Улар ўзгариб 
шохларга айланган, яъни дум суягининг мугузсимон тузилмаларидир. 
Умуртқанинг букилмалари қабариқ томони букилмасига лордоз, қабариқ 
букилмасига – кифоз дейилади. 2 та лордоз (бўйин ва бел бўлимида) ва 2 та 
кифоз (кўкрак ва думғаза бўлимида) бўлади.
А) Олдидан кўриниши 1. Қов суяги,2. Тос суяги,3.Тос чети,4. Юқориги 
тос қилтиғи олдиндан кўриниши,5. Остки тос қилтиғи олдиндан кўриниши,6. 
Айлана чуқурлиги,7 .Қов дўнглиги,8. Қов симфизи, 9.Ўтирғич суяги, Б) 

---

128 
Олдидан кўриниши 10. Ўтирғич дўнглиги,11. Думғаза,12. Дум суяги, 
1-Қовурғалар. 2-Курак. 3-Умуртқа поғонаси. 4-Қорни усти бурчаги. 5-
ўмров. 6-Бўйинтуруқ чуқурчаси. 7-Тўш суягининг дастаси. 8-Тўш суягининг 
танаси. 9-Ханжарсимон ўсимтаси. 10-Куракнинг тумшуқсимон ўсимтаси 
Қовурғалар
12 жуфт ясси суякдан иборат бўлиб, улар симметрик 
жойлашгандир. Улар юқоридан пастга қараб саналади. Унинг суяк ҳамда 
тоғай қисми бор. қовурғанинг суяк қисми узунроқдир. Орқа томонда 
жойлашади, олдинги қисмига тоғай қўшилади. 
Тўш суяги
кўкрак қафасининг олдинги деворидаги ясси суякдир. У уч 
қисмдан иборат. Дастаси, танаси, ҳанжарсимон ўсиғи, олдинги ва орқадаги 
юзалари бор. Тўш суяги дастасининг бўйинтуруқ ўймаси мавжуд. Тўш 
суягининг ѐн юзаларида 7 жуфт қовурға тоғайи тўш суягига бирлаштиради. 
Тўш суяги 15–20
0
бурчак асосида қийшиқ жойлашади. Аѐлларда тўш суяги 2 
см кичик бўлади.