|
innovation
–
киритилган янгилик, ихтиро) 1) техника ва технология авлодларини
алмаштиришни таъминлаш учун иқтисодиѐтга сарфланган маблағлар; 2)
илмий-техника ютуқлари ва илғор тажрибаларга асосланган техника,
технология, бошқариш ва меҳнатни ташкил этиш каби соҳалардаги
янгиликлар, шунингдек, уларнинг турли соҳалар ва фаолият доираларида
қўлланиши”.
Бу энциклопедик қисқа маълумотда инновацияга умумий таъриф-тавсиф
берилган. Асосан табиий фанлар, техника, технология, ишлаб чиқаришларга
оид янгиликлар ѐки умуман инсоний меҳнат фаолиятлари, янгиланишларига
сабабчи бўладиган янгиликлар, янги интеллектуал билим, ғоя, назария ва
таълимотлар назарда тутилган.
Инновация тушунчаси ва унинг мазмуни ҳам худди фан методологияси
каби кенг – умумий ва тор, ҳусусий характерга эга.
Методология билан инновация ўртасида ўзаро умумжиҳатлик ва мақсад
бирлиги мавжуд. Уларнинг ҳар иккаласи ҳам инсоний билимлар такомил
топиши, ишлаб чиқариш ва жамият тараққиѐтига хизмат қилади. Шуни ҳам
айтиш керакки, ҳар қандай инновация ва инновацион лойиҳалар амалга
оширилиши, ҳаѐтга тадбиқ этилишида аниқ бир методологик илмий ғоя,
таълимот, назария, усул ва тамойилларга амал қилинсагина, улар рўѐбга
чиқади. Акс ҳолда, у қуруқ, натижасиз ҳаракат бўлиб, қолади. Албатта, ҳар
янгилик, яъни инновация остида янги ғоя ва технология ѐтади. Мана шу
ишлаб чиқариш ѐки бирор бир фан учун илмий методологик асос яъни йўл
кўрсатувчи, даъват этувчи куч-қувват бўлади.
Методологик асос ва усуллар қанчалик илмий ҳақиқатга яқин бўлса,
инновацион лойиҳа шунчалик муваффақият ва самара билан якун топади.
Таълим-тарбия жараѐнига инновацион технологияларни киритиш орқали
ўқитувчи ўзини янги яратилаѐтган шароитга тайѐрлаши керак бўлади.
Тажрибали педагог олимларимиз ўз вақтини республикамизда жамланган бой
тажрибаларга суяниб янги технологиялар яратишга, уларга инновацион
технологияларни
сингдириб,
ўзимизнинг
замонавий
педагогик
15
технологиямизни яратиш устида ҳамжиҳатлик билан илмий ва методик иш
олиб боришга сарфлаши мақсадга мувофиқ бўлар эди. Яратилган ўзимизнинг
замонавий иновацион педагогик технологиялар асосида “Инновацион
мактаб”лар тизимини яратишга ўтиш зарур.
Бундай мактабларда барча предметларни ўқитишда ахборот-
коммуникацион технологиялардан фойдаланилади. Шунда “ўқитувчи–
ўқувчи” ўрнида “ўқитувчи–компьютер–ўқувчи “ тизими ҳосил бўлади.
Таълим-тарбия жараѐнига инновацион ѐндашиш ўқувчиларда янги
тажриба эгаллашга интилишни ривожлантириш, ижодкорлик ва танқидий
фикрлаш, келажакка умид билан қараш каби хислатларни тарбиялайди.
Ахборот технологияларининг жадал ривожланиб бораѐтганлиги ва ўз
ортидан янги имкониятлар очиб, таълим муассасалари ўқув жараѐнига ҳам
янги ѐндашув талаб этилишига сабаб бўлаѐтганлигини гувоҳи бўлмоқдамиз.
Таълим жараѐнида ахборот технологияларининг бир қатор дидактик
имкониятлари мавжуд. Давримиз талаб эҳтиѐжига кўра ахборот
технологияларини таълим муассалари ўқув жараѐнини системалаштирувчи,
боғловчи, амалий ташкилий омил сифатида қаралиши мумкин. Ахборот
технологиялари кутубхоналар, ҳужжатлар ва ўқувчиларнинг ижодий ишлари
каби ахборотлар жамланмаси, маълумотлар баъзасини тузиш, таълим
жараѐнини системалаштириш, ўқувчиларнинг амалий ижодий ишларини
ташкил қилиш имконини беради.
Бу барча воситаларни ўқувчилар ўқитувчининг назорати остида, дарсда
шакллантирган амалий кўникма, малакаларини амалга ошириш имкони
беради.
Интернет тармоғи ўқувчиларга жуда кўп имкониятларни яратади.
Интернет тармоғига чиқиш орқали назорат ишлари тарқатилиши ва маҳаллий
электрон почтадан қабул қилиниши мумкин. Бундай кўринишдаги ишлар
дарсда масофавий таълимнинг тармоқ шаклларини моделлаштиришга ѐрдам
беради.
Кундан-кунга масофавий тармоқ курслари ва танловлари оммалашиб
бормоқда. Ўқитувчи энди билим ахборотларини етказувчи ягона марказ
эмас, компьютер технологияларини қўллаш билан масофавий таълим бериш
ва олиш имкониятига эга бўлиб бормоқда.
Талабалар кўпинча Интернет тармоғи орқали ўз-ўзини ўқитиш билан
қизиқиб шуғулланмоқдалар, ўз тенгдошлари билан мулоқотда бўладилар,
умумий қизиқишларни топадилар. Бундай ишлар тармоқдаги ўзаро
муносабатларни
шакллантиради,
Интернет
тармоғи
талабага
телекоммуникация имкониятларини ҳис қилишни, бошқа мамлакатдаги
тенгдошлари билан танишиш ва бирга ишлаш воситасига айланмоқда.
16
Ахборот технология воситалари талабага ўз тасаввурларини “электрон
кўриниш”да намоѐн этиш ва ўз маҳсулотининг рақобатбардошлигини, ўз
ғояларини оммавийлигини текшириш имконини беради. Талабага ҳақиқий
қизиқарли ва ўзига хос ресурс яратиш учун у биринчи навбатда, барча
маълумотларни
ўрганиб
чиқиши,
унинг
талаблари
руҳиятининг
хусусиятларини сезиши, ресурснинг янгилигини белгилаши ва амалий
аҳамиятини англаб етиши зарур. Буларнинг барчаси талабанинг ўз
билимдонликларини шакллантиришга, унинг ҳаѐтдаги амалий йўналишини
белгилашга сабаб бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
