2. umumiy qism 3

3.6. Kesish maromlarini jadvallar usulida hisoblash va asosiy vaqtlarni aniqlash (qolgan yuzalar uchun)

010 – tokarlik virtqirqish operasiyasi 3 – o‘tish uchun kesish maromlarini hisoblaymiz. G yuzada 2x45° faska ochilsin.
Boshlang‘ich ma’lumotlar:

• 
  dastgoh: 16K20 modelli tokarlik vintqirqish;
  
• 
  kesuvchi asbob: faska ochuvchi keskich T15K6 GOST 18878–73;
  
• 
  Kesuvchi asbob parametrlari: keskichning uzunligi: L=140 mm, kesuvchi qismining uzunligi: l=15 mm, keskichning balandligi: h=25 mm, keskichning eni: b=16 mm, plandagi asosiy burchak qiymati – 10°; oldingi burchak –γ=20°; asosiy qiyalik burchak – λ=5°; kesuvchi qismining eni: n=8 mm, keskich uchi radiusi – 1,0 mm; ([6], 8 – j, 121 – b)
  

• 
  ishlov beriladigan diametr, d = ø40mm;
  
• 
  ishlov beriladigan uzunlik, L = 2 mm;
  
• 
  surish qiymati, s = 0,7 mm/ayl ([6] 11–j, 266–b);
  
• 
  kesishning turunlik davri, T = 60 daq. ([6] 268–b)
  

• 
  kesish chuqurligi: t = 2 mm.
  

1. Kesish tezligi quyidagi empirik formula yordamida aniqlanadi:
₍₁₂₎
bu yerda,
S_v = 292 – kesish tezligini topish uchun koeffisiyent; ([6] 17–j, 269–b); x = 0,15 – kesish chuqurligi ko‘rsatkich darajasi; y = 0,35 – uzatish ko‘rsatkichi darajasi; m = 0,20 – kesuvchi asbobning turg‘unlik davri ko‘rsatkich darajasi;
K_v – kesish tezligining to‘g‘rilash koeffisiyenti, u quyidagi formula yordamida topiladi:
₍₁₃₎
bu yerda:
K_mv = 1,0 – ishlov berilayotgan materialning fizik–kimyoviy xususiyatlarining ta’siriga bog‘liq koeffisiyent, ([6] 1–jadval, 261–bet).
(14)
σ_v – materialning qattiqligi: 560 MPa.
K_g = 1; n_v = 1: ([6], 2–j, 262–b).
K_pv = 0.8 – zagotovka yuzasiga bog‘liq koeffisiyent, ([6], 5–j, 263–b).
K_iv = 1 – kesuvchi asbobni materialini kesish tezligiga ta’sirini hisobga olish koeffisiyenti, ([6], 6–j, 263–b).
K_v = 1.3 · 0.8 · 1.0 = 1.0.4
2. U holda kesish tezligi quyidagiga teng:

3. Shpindelning aylanishlar soni quyidagi formula orqali topiladi:
₍₁₅₎
bu yerda, D – ishlov berilayotgan yuza diametri, mm.
4. Biz tanlagan dastgohning pasporti bo‘yicha shpindelning aylanishlar sonini n = 1000 ayl/daq deb to‘g‘rilasak, u holda haqiqiy kesish tezligi quyidagicha topiladi: ([7] 4.7–jadval, 163–bet).
₍₁₆₎
5. Tangensial kesish kuchi quyidagi formula yordamida topiladi:
₍₁₇₎
bu yerda:
C_r va x, y, n – muayyan ishlov berish sharoiti uchun doimiy koeffisiyent va daraja ko‘rsatkichlari, bizning holat uchun: C_r=408; x=0.72; y=0,8, n=0: ([6] 22–j, 276–b);
Kr – to‘g‘rilash koeffisiyenti kesish sharoitidagi omillarga bog‘liq bir qator koeffisiyentlarning ko‘paytmasiga teng:
(18)
bu yerda,
K_mr =0.92 – kuch bog‘lanishini ishlov berilayotgan material sifatiga ta’sirini hisobga oluvchi to‘g‘rilash koeffisiyenti,
([6], 9–j, 264–b).
K_φr=1,0; K_γr=1,25; K_λr=1,0; K_rp=0,93: ([6] 23–j, 275–b).

U holda kesish kuchi quyidagiga teng:

6. Kesish quvvatini quyidagi formula orqali topamiz:
(19)
Dastgohning maksimal quvvati Ne = 10 kVt. ([7] 4.7–j, 163–b).
, ya’ni ishlov berish mumkin.
7. Asosiy texnologik vaqt quyidagi formula bilan aniqlanadi:
(20)
bu yerda, L – uzatish harakatlanish trayektoriyasi bo‘yicha keskichning umumiy yo‘li; i – ishchi yurish soni.
Ishchi xod uzunligi quyidagicha topiladi:
(21)
bu yerda:
l_kes – ishlov beriladigan yuza uzunligi; l_kes = 2 mmm;
l₁ – kesish nuqtasiga kelish va kesib o‘tib ketish yo‘li; mm, l₁=t ctg45° + 1=2∙1 +1= 3 mm;
l_qo‘sh – keskichning ortiqcha yurgan yo‘li; l_qo‘sh = 2 mm.
L = 2+3+2=7 mm.
8. Asosiy vaqtni hisoblaymiz:

010 – tokarlik vintqirqish operasiyasi. 4 – o‘tish uchun kesish maromlarini hisoblaymiz. D yuzada Ø17mm L=36mm markaziy teshik parmalansin.

Boshlang‘ich ma’lumotlar:
Dastgoh: 16K20 modelli tokarlik vintqirqish dastgoxi;
Kesuvchi asbob: Spiral parmaning umumiy uzunligi: L=235mm; ishchi qismining uzunligi: l=155mm: materiali R5M6 GOST 2092-77; ([6] 42-jad, 146-bet):
Kesish chuqurligi: t = 2 mm.
1. Supportning harakat yo‘li uzunligini hisoblaymiz:

bu yerda, l_kes - kesish uzunligi, l_kes=9,5 mm;
u - kesish nuqtasiga kelish va kesib o‘tib ketish yo‘li, y=0,4·D=0,4·7=2,8 mm ([14] 171-bet);
L_qo‘sh - detalning konfigurasiyasi ko‘ra qo‘shimcha harakatlanish yo‘li, L_qo‘sh=1÷3 mm. L_qo‘sh=2 mm ([14] 171-bet);
2. Surish qiymatini aniqlaymiz:
([11] 111-bet).
Tanlagan dastgohimizning pasportiga ko‘ra haqiqiy surish qiymatini belgilaymiz:
([7] 4.11-jad, 167-bet).

3. Normativ asosida kesuvchi asbobning turg‘unlik davrini aniqlaymiz:

T = 20 daq. ([11] 114-bet).
4. Kesish tezligi hamda shpindelning aylanish sonini topamiz:

bu yerda, vj - jadval bo‘yicha kesish tezligi, = 22 m/daq. ([11] 115-bet);
K₁ - ishlov berilayotgan materialga bog‘liq koeffisiyent, K₁=1,0 ([11] 116-b);
K₂ - kesuvchi asbob turg‘unligiga bog‘liq koeffisiyent, K₂=1,5 ([11] 116-b);
K₃ - kesish uzunligini diametrga nisbati, K₃=1,0 ([11] 117-bet);
Tavsiya etiladigan shpindelning aylanishlar soni:

Tanlagan dastgohimizga ko‘ra aylanishlar sonini n=630 1/daq. teng deb olamiz. ([7] 4.11-jad, 167-bet). U holda haqiqiy kesish tezligi:

5. Asosiy vaqtni hisoblaymiz:

6. Kesish quvvatini hisoblaymiz:

bu yerda, - jadval bo‘yicha kesish quvvati, =0,52 ([11] 127-bet);
- ishlov berilayotgan materialga bog‘liq koef, =0,9 ([11] 128-bet);
Dastgohning maksimal quvvati ([7] 4.11-jad, 168-bet).
ya’ni ishlov berish mumkin.