2. Trubali elektrofil`trlar. Plastivali zlektrofil`tr. Jarayonning fizik asoslari

Oddiy elektrofil`tr - ikkita elektroddan iborat bulib, bittasi -anod- truba yoki plastina, ikkinchiei esa - katod - sim kurinishida tayyorlanadi. Katod - sim truba ichiga yoki plastina anodlar orasiga tortiladi. Anodlar xar doim erga ulanadi.







_I;





♦•<*-





Elektrodlar uzgarmas tok manbasiga ulanganda 4...6 kV/sm ga teng potentsiallar farki xrsil buladi. Bu kiymag katolning 1 m uzunligida 0,05...0,5 mAtok
Trubali (a) va plastina.™ (b) elektrodlar.
1-«tojli» elektrod; 2-chuktiruvchi trubali elektrod; 3-kuch yunalishlari; 4-chuktiruvchi, plastinali elektrod, 1-changli gaz; P-tozalangai gaz.

zichligini ta`minlaydi. Gazli aralashma trubali-elektrod ichiga yoki plastinalar orasiga uzatiladi. Elektrodlardagi yukrri potentsiallar farki va elektr maydonining turli jinsliligi tufayli manfiy elektrod-katod atrofidagi gaz katlamida anodga karab yunalgan elektronlar okimi xosil buladi. Natijada gaz neytral molekulalapining elektronlar `ilan tu^nashuvi tufayli gaz ionizatsiyaga uchraydi. Ionizatsiya uz navbatida gazni musbat va manfiy ionlar ajralishiga olib keladi. Musbat ionlar katod, manfiylari esa katta tezlikda anod tomon ^arakat kiladi. Odatda, chang va tuman zarrachalari anodga chukadi va uni chukma katlami bilan krplaydi. Elektr maydoni ta`sirida chuktirish tszligi sekundiga bir necha santimetrdan bir necha unlab santimetrgacha oralikda buladi. Chuktirish tezligi zarracha ulchami va gazning gidravlik karshiligiga boglik.

Elektr maydonida zarrachalarning chukish tezligini aniklash uchun jarayon laminar rejimda amalga oshadi deb kabul kilamiz.
Elektr maydoni zaryadlangan zarrachaga F q peo e_x (bu erda ya - zarracha olgan zaryad; eg - elementar zaryad kattachigi; e_x - katod uvidan x masofadagi elektr maydon potentsiali gradienti) kuch bilan ta`sir etadi.
Elektr maydon ta`sirida zarrachaning chukish tezligi ushbu tenglamadan aniklanadi:
Zarrachaning chukish davomiyligi:
Elektr maydon potentsiali gradienti e_x katodgacha bulgan masofa jc ga boglik,. Shuning uchun. zarrachalarning chshsh vakti (3.73) tenglamani fafik integrallash usuli bilan aniklanadi.