2 Тошкент давлат

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-расм. Миллий ПЮ/ТМҚК тизими модели
62
 
Ҳар қандай миллий
 
ПЮ/ТМҚКтизимини учта блокнинг йиғиндиси сифатида келтириш 
мумкин . 
Биринчи блок ёки қарши курашиш тизимининг асоси – молия-назорат блоки бўлиб, 
унда турли ташкилотлар (жиноий схемаларга биринчи бўлиб жалб этилаётган молиявий 
воситачилар) иштирок этади. Мазкур блок доирасида қуйидаги вазифалар ҳал этилади: 

молия 
операциялар 
иштирокчиларини 
идентификациялаш 
ва 
тегишли 
бенефициарларни белгилаш; 

ноқонуний даромадларни легаллаштириш ёки терроризмни молиялаштириш учун 
амалга оширилиши мумкин бўлган шубҳали операцияларни аниқлаш; 

шубҳали операциялар тўғрисидаги маълумотни ваколатли органларга етказиб бериш.
Шунингдек, биринчи блок давлат ҳукумати назорат органларини ўз ичига олиб, улар 
молия воситачилари томонидан тегишли қонунчилик талабларининнг бажарилишини 
таъминлайди. Шубҳали битимларни аниқлашда улар тўғрисидаги ахборот молия 
воситачининг ПЮ/ТМҚКбўйича бўлинмалари томонидан қонунчилик билан белгиланган 
62
Муаллиф ишланмаси 
FATFнинг халқаро 
қоида ва стандартлари 
(мега муҳит) 
Вольфсберг 
тамойиллари ва х.к. 
ПЮ/ТМҚКсоҳасига 
оид миллий 
қонунчилиги тизими 
(ташқи муҳит) 
Давлат ҳукумат органлари 
Молия-суғурта 
бозорини 
тартибга 
солувчилар 
МҚБ 
(Департамент) 
Ҳуқуқни 
муҳофаза қилувчи 
органлар 
Банклар
Микромолия 
ташкилотлар
Суғурта 
компаниялар
Бошқа 
молиявий 
воситачилар

---

184 
мезонлар бўйича таҳлил қилинади. Кейинчалик ахборот иккинчи блокка – тезкор-таҳлилий 
блокка тушади.
Тезкор-таҳлилий (иккинчи) блок (халқаро стандартларга мувофиқ ушбу функциялар 
давлатдаги ягона марказий орган - молия қидирув бўлинмаси зиммасига юклатилади) молия 
воситачиларидан ахборотни олади, сўнг пул маблағларини ювиш ёки терроризмни 
молиялаштириш белгиларининг мавжудлигини таҳлил қилади. Гумонлар ўз тасдиғини 
топган ҳолларда МҚБ тегишли маълумотни учинчи блокка – ҳуқуқни муҳофаза қилувчи 
органларга узатади. 
Мазкур учинчи блокда жиноий иш кўзғатилади, унда қидирув ҳаракатлари олиб 
борилади ва суд ҳукми чиқарилади. 
Энди ташкилий-функционал хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда миллий 
ПЮ/ТМҚКтизимининг схемасини тузамиз. 2-расмга мувофиқ мазкур тизимнинг барча 
элементлари, шу жумладан назорат ва назорат усти органлари, МҚБ ва молиявий 
воситачилар ўзаро алоқадорликда бўлади ҳамда пул маблағларини ювиш ёки терроризмни 
молиялаштириш бўйича жиноятларни биргаликда олдини олиш чораларини кўради.