2. Ташқи иқтисодий фаолиятни тартибга солишнинг йўналишлари?

22.Ўзбекистон Республикаси экспортининг таркиби ва ўзига хос хусусиятлари?
Корхоналар томонидан уларнинг хорижий, шу жумладан, МДҲ мамлакатларидаги шериклар билан лицензия бериладиган товарлар экспорти юзасидан тузадиган контрактлари белгиланган тартибда Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо вазирлигида рўйхатдан ўтказилиши керак.
Барча ташқи савдо шартномалари валюта назорати органларида, Ташқи савдо операцияларининг ягона электрон ахборот тизими (ТСОЯЭАТ) орқали вакил қилинган банкларда мониторингдан ўтказилади.
Товарларни экспорт қилувчи корхоналар юкнинг божхона декларациясида хорижий шериклар билан, ҳисоб-китоблар, унинг орқали амалга ошириладиган вакил қилинган банкнинг реквизитларини ва тўлиқ номини кўрсатадилар.
Давлат божхона қўмитаси ҳар ойда тегишли вакил қилинган банкларга экспорт юкларни чегарадан ташқарига чиқаришга асос бўлган юкнинг божхона декларациялари реестрларини экспорт қилувчи корхонанинг номини, жўнатилган товарларнинг номи ва миқдорини, уларнинг чет эл валютасидаги қийматини ва тўлов шаклини кўрсатган ҳолда тақдим этади.
Вакил қилинган банклар ташқи савдо шартномалари бўйича пул маблағларининг ҳаракати тўғрисидаги маълумотлар ТСОЯЭАТга тўлиқ, ўз вақтида ва тўғри киритилиши кундалик назоратини амалга оширади.
Пул маблағларининг белгиланган муддатларда келиб тушмагани ёки кам миқдорда тушгани ҳақидаги маълумотлар ТСОЯЭАТда шакллантирилади. Давлат солиқ хизмати органлари тегишли чоралар қабул қилиш учун ТСОЯЭАТдаги маълумотлардан фойдаланади.
Номарказлаштирилган экспортдан валюта тушумини мажбурий сотиш корхонанинг транзит валюта ҳисобварағига келиб тушган кундан бошлаб 5 банк кунидан кечиктирмай, марказлаштирилган экспорт бўйича эса - 3 банк кунидан кечиктирмай амалга оширилади.


23.Ўзбекистон Республикаси импортининг таркиби ва ўзига хос хусусиятлари?
Корхоналар юклаб жўнатилган товарлар ва кўрсатилган хизматлар учун тушумлар уларнинг счётларига ўз вақтида ва тўлиқ келиб тушиши учун жавобгардирлар.
Бунда ўзбекистонлик экспорт қилувчилар томонидан олинган тушумни бошқа юридик шахслар фойдасига трансферабель аккредитивлар ва бошқа тўлов ҳужжатларини қўллаш йўли билан қайта бериш тақиқланади.
Корхоналар чет эл валютасидаги тушумни яширган ҳолларда Марказий банк, республиканинг молия ва солиқ органлари томонидан уларнинг ваколатлари доирасида қуйидаги санкциялар қўлланади:
чет эл валютасида барча операцияларни амалга оширишга олинган лицензиялардан маҳрум қилиш;
молиявий санкцияларни қўллаш ва Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларида белгиланадиган миқдорларда маъмурий жарималар солиш;
қоидаларни бузган ёки валюта назорати ва тартибга солиш нормаларига риоя қилиниши учун тегишли чора-тадбирлар кўрмаган мансабдор шахсларни амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгарликка тортиш.