2. Ta’lim jarayoninig umumiy va xususiy qonuniyatlari. Ta’lim tamoyillari va ularning tasnifi

Al-Xorazmiy (757-850 yillar)

• 
  Mustaqillik (ijodiy faollik);
  
• 
  kuzatilgan voqea va hodisalarni tushuntirishda muntazamlik, ketma-ketlik;
  

Al-Kindiy (800-871 yillar)

• 
  o’qitishning ilmiyligi va ongliligi;
  
• 
  anglash faoliyatini faollashtirish;
  
• 
  mantiqiy fikrlash;
  
• 
  k´rgazmalilik;
  
• 
  tizimlilik, ketma-ketlilik va hokazolar
  

Al-Forobiy (870-950 yillar)
- amaliy va nazariy bilimlar ning hayot bilan bog’liqligi
- ilmiy bilimning qulayligi (anglashning ilmiy metodi);
- mantiqiylik va ketma-ketlik;
- ilmiylik, ko’rgazmalilik, tizimlilik (kuzatish va tajriba);
Al-Beruniy (973-1050 yillar)

• 
  o’quvchilarni ilmiy ma’lumot bilan qurollantirish;
  
• 
  ilmiy amaliyot;
  
• 
  tajriba va kuzatish;
  
• 
  o’qishning qulayligi (yaqindan uzoqqa, ma’lumdan no’malumga va boshqalar)
  

Ibn Sino (980-1037 yillar)

• 
  o’qitish tamoyillari: a) bolani birdaniga kitobga bog’lash mumkin emasligi; b) bola bilan o’tkaziladigan mashqlar me’yorlashtirilgan va kuchiga mos, jamoaviy, uning jismoniy mashqlarga muvofiq, bolaning qobiliyatini hisobga olishlik; v) o’qishda yengildan og’irga muntazam borish; g) ko’rgazmalilik tamoyili; d) bolaning alohida shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish metodlari: a) materialni bayon etishda tizimlilik va ketma-ketlik; b)mantiqiy fikrlash; v)nazariya va amaliyotning o’zaro bog’liqligi; g)umumiydan xususiyga o’tish; d)o’quvchilarning mantiqiy fikrlashi; j)shaxsiy kuzatish; z)tajriba, amaliyot va boshqalar.
  

Sa’diy (1184-1291 yillar)

• 
  bilimlarni amaliyotda qo’llash;
  
• 
  aqliy qobiliyatni rivojlantirish;
  
• 
  tizimlilik, bilimning tushunarliligi;
  
• 
  shaxsning faolligi tamoyili;
  
• 
  bilimning hayotiyligi amaliyot bilan bog’liqligi
  
• 
  mehnat ta’limi va boshqalarning yetakchilik roli
  

Jomiy (1414-1492 yillar)

• 
  ilmiylik;
  
• 
  amaliylik;
  
• 
  tizimlilik;
  
• 
  muntazamlik;
  
• 
  qulaylik;
  
• 
  bilimni amaliyot bilan bog’liqligi
  
• 
  egallangan bilimlarni mustahkamlash, amaliy ahamiyatliligi;
  
• 
  o’qitishning insonparvarliligi va boshqalar.
  

Alisher Navoiy (1441-1501 yillar)
-bolaning shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish;
-onglilik, faollikni rivojlantirish;
muntazamlilik;
materialni bayon etishning qulayligi;
-o’qitishni insonparvarlashtirish;
-inson rivojlanishininng ko’p tomonlamalililigi va boshqalar.