|
V.Axborot qismi.
Ijtimoiy himoyani kuchaytirish va aholini dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ta’minlash maqsadida narx belgilash tizimini takomillashtirish borasida chora-tadbirlar qabul qilindi. Ulgurji va chakana narxlarga cheklangan savdo ustamalri qo‘yish belgilandi, ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan dori vositalari va tibbiy buyumlarga chegaralangan narx tizimi tadbiq etildi. Farmatsevtika sohasida tizimli o‘zgarishlar ro‘y berdi, mahalliy ishlab chiqaruvchilarga soliq va bojxona imtiyozlari belgilangan farmatsevtika sanoatini jadallashtirish uchun erkin iqtisodiy zonalar barpo etildi.
Kamchiliklar mavjud:
1. Institut ahamiyatga ega bo‘lgan dori vositalarini va tibbiy buyumlar importida ortiqcha muolajalar mavjud, bular tovarlarni olib kelishda muddatni sun’iy cho‘zishga olib keladi va ichki bozorda kamyoblikni vujudga keltiradi.
2. Valyuta resurslaridan oqilona foydalanish uchun dori vositalari va tibbiy buyumlar ehtiyojini aniqlashning aniq mexanizmi mavjud emas.
3. Zamonaviy axborot texnologiyalarini tatbiq qilish jarayoni kerakli darajada emas.
4. Taniqli chet el analoglari bilan mahalliy to‘lov tizimining integratsiyasini mavjud emasligi.
5. Elektron tijoratning ishonchliligini va qulayligi past darajada bu esa tovarlarni naqd pulsiz hisobga, iqtisodiyotga, dori turlari byudjetiga soliq tushumlarini tushishini pasayishga olib keladi.
6. Soliq solishning amaldagi tizimi elektron tijorat doirasida tadbirkorlik sub’yektlari faoliyatini qo‘llab quvvatlamaydi, bu esa internet tarmog‘i orqali noqonuniy savdo aylanishining oshishiga olib keladi. Mamlakatda elektron tijoratni rivojlantirish uchun internet tarmog‘i orqali tovar sotuvchi muolajalarini va zamonaviy mexanizmlarni tatbiq etish lozim. Tadbirkorlikning elektron tijorat sub’yektlari ishlarini amalga oshirishda pul to‘lash virtual terminlarning elektron cheklari yoki pul mablag‘larini inkassatsiya qilish qoidalariga rioya qilgan holda naqd pul to‘lash shaklida amalga oshiriladi. Zamonaviy axborot kompaniyasi texnologiyalarini tatbiq etish bo‘yicha qo‘llaniladigan chora-tadbirlar elektron tijoratni o‘sish davrida aniq natijalarga olib keladi. Mamlakatda elektron tijoratning to‘liq bozorini barpo etish uchun hal qilinishi lozim bo‘lgan muammolar va kamchiliklar hali hanuz saqlanib qolmoqda.
1. Elektron tijorat sohasidagi huquqni boshqarishning amaldagi tizimi soha rivojining tez o‘zgaruvchan tendensiyasiga mos emas, tadbirkorlik sub’yektlari va aholining keng qatlamlari uchun elektron tijorat ishonchini ta’minlaydi.
2. Elektron vositachiligida tovarlarni eksport qilishda eskirgan byurokratik ba’erlar saqlanib kelmoqda.
2018-yil 1 iyuldan boshlab tovar yetkazib beradigan tadbirkorlik sub’yektlari uchun har tomonlama elektron tijorat tovarlarni sotish bo‘yicha qonun doirasida inkassatsiya qilinadi. 15 % li oldindan tovarlar uchun to‘lov bekor qilinadi.
Tashqi savdo vazirligi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki bilan birgalikda chet el savdo maydonchalari bilan kelishuv o‘tkazishni oylik muddatda tashkillashtirish shart. Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston respublikasi axborot va kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish Vazirligi bilan birgalikda tovarlarni saqlash va tashishni aniq talablari va shartlarini hisobga olgan holda elektron tijorat vositachiligida dori vositalarini sotish va olib borish to‘g‘risida loyiha tayyorlanadi.
O‘zbekiston Respublikasida axborot va kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish vazirligining vazifalari:
-axborot va komunnikatsiya texnologiyalarining rivojlantirish fondi haqidagi me’yoriy hujjatga 2 oy ichidagi elektron tijorat sohasidagi dori turlari ahamiyatiga ega bo‘lgan dori vositalarining moliyalashtirish mexanizmini tatbiq etishni hisobga olgan holdagi o‘zgarishlarini kiritish.
-2018 yil oxirigacha boshqa mobil operatorga o‘tayotganda mobil tarmoqdagi abonentning telefon nomerini saqlab qo‘yish tartibini o‘rganish;
-Onlayn rejimida elektron shakldagi milliy reestrni olib borish amalga oshirilmoqda;
-erkin va bepul asosda milliy reestrda huquqiy shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar kirishlari mumkin kelgusida rivojlanishga olib borishi va shakillanishi uchun vazifalar belgilanadi. Milliy reestrning asosiy vazifalari:
-elektron tijorat qatnashchilari haqida yagona elektron banklar axborotini yaratish;
-tizimli monitoring o‘tkazish, elektron tijoratni tatbiq qilish, rivojlantirish holatini baholash shu bilan birgalikda axborot tizimi va resurslarini tatbiq etish samaradorligini o‘rganish. Milliy reystrga kirgan xuquqiy shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar 2% stafka bo‘yicha yagona soliq to‘lovini amalga oshiradilar.
-2018-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasida elektron tijoratni rivojlantirish uchun dasturni tasdiqlash lozim. Bugungi kunda mahalliy korxonalarning 10% ishlab chiqarish standartlariga mos ravishda ya’ni GMP xalqaro talablariga mos holda faoliyat ko‘rsatmoqda. Hozirgi vaqtda Rossiya farmatsevtika tarmog‘i jahon sanoatiga solishtirganda o‘sib bormoqda.
Ichki bozorda medikamentlar ishlab chiqarish hajmi har yili o‘sib bormoqda. Masalan 2012-yil Rossiya hududida ishlab chiqarish hajmi 127,2 milliard rublni tashkil etib, 2011-yilda uning o‘sish salmog‘i 25%ni ko‘rsatdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
