2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Yurak-o‘pka reanimatsiyasi
– insonning klinik o‘lim holatidan qayta jonlantirish 
uchun nafas oldirish va yurakni bilvosita uqalash tadbirlarining majmui.
Yurakni sun’iy massaj qilish
– jarohatlangan shaxsning ko’z qorachig’i kengaygan va 
puls urishi sezilmagan holatlarda amalga oshiriladi. Massaj qilishda o’ng qo’l kafti 
jarohatlangan shaxsning ko’kragiga qo’yiladi va minutiga 60 martagach bosiladi. 
Zaharlanish
– zaharli modda og’iz orqali oshqozonga tushgan bo’lsa kaliy 
permanganat (“margansovokisliy”) ning iliq suvdagi kuchsiz eritmasidan bir necha stakan 
ichirish va 2-3 marta qayd qildirish kerak, yoki 1-2 osh qoshiq suyuq magneziyni bir stakan 
suvga solib ichirish kerak. Qorinda qattiq og’riq bo’lsa isitgich (“grelka”) qo’yish mumkin. 
Zaharli modda teriga tushish
- terini yumshoq material bilan tozalab, suv bilan yuvib 
ichimlik sodasining 2% li eritmasi bilan ishlov berish.
Zaharli modda ko’zga tushsa
– bir stakan suvga bir choy qoshiq ichimlik sodasi solib 
ko’zni yuvish lozim. 
Zararlanish o’chog’i
– FH lar vaqtida xavfli va zararli omillar ta’sir etuvchi chegara, u 
oddiy va murakkab turlarga bo’linadi. 
Zararli moddalarni standart bo’yicha tasniflanishi:

---

215 
 
1-sinf - favqulodda xavfli moddalar, REM<0,1 mg/m
3
2-sinf – yuqori xavflilikdagi moddalar, REM=0,1-1,0mg/m
3
3-sinf – o’rtacha xavlilikdagi moddalar, REM=1,0-10 mg/m
3
4-sinf – kam xavflilikdagi moddalar,REM>10 mg/m
3
Chеgаrаviy tоksоdоzа
- zаrаrlаnishning bоshlаng’ich simptоmlаrini chаqiruvchi 
ingаlyatsiyali tоksоdоzа. 
 
Abraziya 
Абразия 
Abrazo 
 
– daryo, dengiz, ko‘l va suv omborlari 
qirg‘oqlarining 
to‘lqin 
ta’sirida 
emirilishi.