2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

173 
 
4. Aspiratordan filtr yechib olinib chang bilan birgalikdagi massasi( m²) 
aniqlanadi.
5. Xonaning harorati, bosimi va nisbiy namligi termometr, barometr va 
psixrometrlar yordamida aniqlaniladi 
Xonaning zararli changlar bilan ifloslanganlik darajasi quyidagi formula yordamida 
aniqlaniladi: 
В
n
=273
.
 10
5
, 
bu yerda W - aspiratorning ish unumdorligi, m3/min; t -aspiratorning ish vaqti, min; 
m
1
-filtrning toza holdagi massasi, mg; 
Р
ҳ
-xona havosining bosimi, Pa; 
Р
аr
-meyoriy atmosfera bosimi, Pa; 
t
ҳ
-xona harorati, 
0
С. 
6. Xona havosining zararli changlar bilan ifloslanganlik darajasi ruxsat etilgan miqdor 
(PDK) bilan taqqoslanadi va ularning farqi quyidagicha aniqlanadi:
V=V-PDK, 
mg/m3 
7. Xona havosining ifloslanganlik darajasini PDK ga nisbatan foizdagi miqdori 
aniqlanadi, 
 
 Hisobot tarkibi 
8. O‘lchash natijalari asosida quyidagi 3.2-jadval to‘ldiriladi va ruxsat etilgan miqdor 
bilan solishtirilib xulosalanadi. Ish joyi havosi tarkibini meyorlashtirishga oid tadbirlar tavsiya 
etiladi. 
3.2-jadval.
Xona havosining zararli changlar bilan ifloslanganlik darajasini aniqlash 
natijalari
F
il
trning 
toza
holdagi 
massa
si , (m1 )
mm
assasi
F
il
trning 
o‘lc
ha
shda
n 
ke
yingi
massa
si, (m2 )
C
ha
ng mi
qdori
O‘
lcha
sh va
kti
, t
Atmos
fe
ra
bosi
mi
, R
at
Xona
xa
ro
ra
ti
, tx
Aspira
torning 
ish un
umdorli
gi, W
Xona
bosi
mi
, R
x
If
losl
anga
nli
k 
da
ra
jasi, 
V
R
uxsa
t 
eti
lgan 
mi
qdor 
(PDK
) 
Xa
vflili
k si
nfi
P
DK
da
n fa
rki
P
DK
ga
nisbata
n 
foiz
da
gi m
iqdori