2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Yopiq lat yeyish
.
 
Bunday lat yeyish asosan o‘tmas va to‘mtoq narsalar (musht va tovon) 
zarbalaridan keyin kelib chiqadi. Asosiy belgilari: og‘riq, shish, qontalash va qorayish 
(gematoma) bilan chegaralanadi. Zarba kuchli bo‘lgan hollarda qorin devori mushaklarining 
yorilishi ham kuzatiladi, unda yuqoridagi klinik ko‘rinishlar nisbatan og‘ir kechishi, 
gematomaning keskin o‘sib borishi, yuza sohada «fluktuatsiya» belgilari paydo bo‘lishi 
mumkin. Agarda yopiq lat yeyishning og‘ir holatlari kuzatilsa, parenximatoz a’zolar (jigar, 
taloq) yorilsa, unda qorin bo‘shlig‘iga qon ketishining belgilari namoyon bo‘ladi (bexosdan 
bemor rangining oqarib ketishi, umumiy quvvatsizlik, uyquchanlik, og‘iz qurishi, tomir 
urishining tezlashganligi va qon bosimining keskin tushib borishi va h. k.).
Birinchi tez yordam ko‘rsatish vaqtida bemorni yotqizib, unga to‘liq tinchlik berish 
kerak. Qorniga muzli pufak, agarda ichki qon ketishining belgilari bo‘lsa, shokka qarshi 
shoshilinch muolajalar – qon va qon o‘rnini bosuvchi suyuqliklar quyish lozim. Bunday 
holatlarda shuni unutmaslik kerakki, bemorlarga og‘riqni qoldiruvchi morfin va boshqa 
analgetiklarni yuborish taqiqlanadi, ya’ni og‘riqni qoldiruvchi bunday dori-darmonlar ta’siri 
kasallik belgilarini aniqlashda ba’zi bir chalkashliklarga olib kelishi mumkin.