2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

13-jadval 
 Aralash ekilgan ekinlarni tashqi muhitga talabi 
Ko„rsatkichlar 
Ekinlar 
makkajo„-
xori 
jo„xori 
soya 
sudan o„ti 
beda 
1. Urug„larning unib 
chiqishdagi biologik 
harorat,
o
C 
8-10 
9-10 
6-8 
8-10 
1-3 
2. Gullashi uchun qulay 
harorat, 
o
C 
25-30 
25-30 
22-25 
20-30 
15-20 
3. Ekilgandan to yig„ib 
olgungacha foydali 
harorat yig„indisi, 
o
C 
1700-2600 
2200-
2800 
1700-
3200 
2200-
3000 
800-850 
4. O„sish
 
sur‟atining 
birinchi davri 
sekin 
sekin 
tez 
sekin 
tez 
5. O„rib olingandan so„ng 
bachkilashi yoki qayta 
o„sib chiqishi 
o„sib 
chiqmaydi 
turlari 
bo„yicha 
har xil 
o„sib 
chiqmaydi 
tez o„sib 
chiqadi 
tez o„sib 
chiqadi 
Bulardan tashqari, ruhsat etilgan pestitsidlardan foydalansa ham bo„ladi. 
Makkajo„xori uchun 
ambush, karsar, bazudin, voloton, xlorofos, tigam, fentiuram, 
agelon, bazagran va 
boshqalarni qo„llash mumkin. Jo„xorida esa 
TMTD, 
fentiuram, atrazin, 2,4 
tipidagi amin tuzlari, 
propazin, reglon 
kabilarning 
ishlatilishi ma‟qulroq. Soya o„simligi uchun esa
 ambush, karsar, ripkord, xlorofos, 
vernam, zenkor, lasso, rotaprim, magniy xloratlarni 
qo„llash mumkin. Beda 
o„simligi uchun esa 
belofoks, ambush, karsar, bazudin, ripkord, xlorofos, eradikan, 
reglonlarni
ishlatilishiga ruhsat berilgan.
Yuqoridagi pestitsidlarning ba‟zilarini aralash ekilgan ozuqabop ekinlarda 
ham foydalanish mumkin. Sho„rlangan tuproqlarda jo„xori, sudan o„ti va bedani 
aralash ekish ma‟quldir. Aralash ekiladigan ekin turlarining xo„jalik jihatdan 

---

50 
yaroqliligini kuzatish ularni o„rib-yig„ib olish muddatlari bir-biriga mos kelishi 
bilan bog„liqdir.
Makkajo„xori, jo„xori, soya, sudan o„ti,
beda kabi ekinlarning xo„jalik 
jihatdan yaroqliligini baholashda ularni aralash ekilgan maydonlarda yuqori 
hosildorlik hamda har gektar hisobiga yig„ib olinadigan oqsil eng ko„p bo„lgan 
muddatlarini tanlab olish muhimdir.
Ekinlarni aralash ekishda quyidagi belgilar: urug„larning unib chiqishi uchun 
zarur bo„lgan harorat, gullash uchun qulay harorat, ekin ekishdan tortib o„rib 
olgungacha zarur bo„lgan foydali harorat yig„indisi va boshlang„ich o„suv 
davridagi o„sish sur‟atlari eng asosiy hisoblanadi.