2. Orthonetstida Ditsemida mesozoa



Download 350,37 Kb.
bet2/5
Sana06.07.2022
Hajmi350,37 Kb.
#743706
1   2   3   4   5
Bog'liq
Mesozoa Orthonetstida

R. spelseneeri va S. giardi germafrodit deyiladi. Parazitlar birinchi bo'lib xostda trematoda sporotsistasi bilan taqqoslanadigan plazmodium shaklida paydo bo'ladi. Yadrolar va uning atrofidagi protoplazmalarning bir qismini ajratish natijasida jinsiy hujayralar paydo bo'lib, ular kirpiksimon lichinkalarga, oxir-oqibat erkak va urg'ochilarga aylanadi, ular faqat dengiz suviga etib borganlarida sperma va tuxumdonlarni chiqaradi. Natijada urug'lantirish mahsuloti noma'lum; ehtimol u yangi xostlarni yuqtirib, ularni yadroli plazmodiy shaklida kiritadi.
Rombozoa va Orthonectida bizda Protozoa va Metazoa o'rtasida oraliq hayvonlar borligi haqidagi asl g'oya endi keng tarqalgan emas. Zamonaviy nuqtai nazarga ko'ra, ularning tuzilishining soddaligi ikkinchi darajali va asosiy emas va ularning parazit hayot odatlari bilan bog'liq. Ular, ehtimol, platyhelminthin ajdodlaridan kelib chiqqan va, ehtimol, boshqa guruhlarga qaraganda Trematodaga yaqinroqdir.
Mesozoa juda kichkina bo'lgan qurt -like parazitlar dengiz omurgasızlarının. Umuman, bu kichik, qiyin mavjudotlar bir somatoderm (tashqi qatlami) iborat mayda tukli bir yoki bir necha reproduktiv hujayralarini o'rab turadigan hujayralar. Bir necha o'n yillar oldin, Mezozoa filum sifatida tasniflangan . Ammo molekulyar filogeniya tadqiqotlari sirli mezozoyalarning polifiletik ekanligini ko'rsatdi.
Molekulyar biologiyadagi ushbu so'nggi topilmalar natijasida mezozoan yorlig'i ko'pincha rasmiy takson sifatida emas, balki norasmiy ravishda qo'llaniladi .
Yaqinda o'rganish, boshqa tomondan, paydo bo'lgan monophyletic guruh bo'lib Mesozoa qaytarib Lophotrochozoa singlisi sifatida Rouphozoa .
Ba'zi ishchilar ilgari yagona deb Mesozoa tasniflangan Phylum yolg'iz ning subkingdom Agnotozoa . Kavaler-Smitning ta'kidlashicha, hech bo'lmaganda ba'zi mezozoanlar hayvonlar emas, balki protistanlardir . 
19-asrda, Mesozoa bir edi axlat chelakka sinfga mahrum ko'p hujayrali organizmlar uchun invaginating gastrula aniqlash o'ylaganlar Metazoa .
Mezozoa bir vaqtlar protozoanlar va metazoanlar o'rtasidagi evolyutsion oraliq shakllar deb hisoblangan , ammo hozir ular degeneratsiyalangan yoki soddalashtirilgan metazoa deb hisoblanadi . Ularning mayda tukli lichinka o'xshash miracidium ning trematodalarga , va ularning ichki oshirish Trematodların sporocysts sodir nima o'xshaydi. Mezozoa DNKsi past GC tarkibiga ega (40%). Bu miqdor siliatlarga o'xshaydi, ammo siliatlar ikki yadroli bo'ladi. Boshqalar jumladan bir guruh mesozoa taalluqli halkalı , planarians va Nemertean'larda .
Orthonectida turli xil dengiz umurtqasiz hayvonlarining tana bo'shliqlarida, shu jumladan to'qimalar bo'shliqlarida, jinsiy bezlarda, genitorerespirator bursalarda uchraydi. Ushbu patogen turli turlarning uy egasining kastratsiyasiga olib keladi.
Orthonectidaning eng mashhuri mo'rt yulduzlarning parazitidir. Ko'p yadroli sinsitial bosqich jinsiy bezning to'qimalari va bo'shliqlarida yashaydi, lekin qo'llarga tarqalishi mumkin. Bu dengiz yulduzi tuxumdonlari va tuxumlarining nobud bo'lishi kastratsiyaga olib keladi (erkak jinsiy bezlar odatda ta'sir qilmaydi). Plazmodiyning bosqichlari oddiy parchalanish yo'li bilan ko'proq plazmodiylarga aylanadi; bir nuqtada, ular jinsiy aloqa qilishga qaror qilishadi. Sinsitiyalar ikki xonali (erkak yoki urg'ochi), lekin yosh sintsitiyalar birlashib, erkak va urg'ochi bo'lishi mumkin. Erkaklar kirpiksimon va urg'ochilariga qaraganda kichikroq. Urg'ochilar va erkaklar dengiz yulduzini tashlab, dengizda juftlashadi. Quyruqli spermatozoidlar ayolga kiradi va ko'p sonli oositlarni urug'lantiradi. Har bir ookist boshqa yulduzga o'tadigan kichik kiprikli lichinka hosil qiladi.
Ushbu turlardan birining genomi - Intoshia linei - ketma-ketlikda. Ortonektidlar degeneratsiyalangan annelid qurtlar bo'lishi mumkin .
Hayvonlarni asosiy hayotiy funksiyalari - ta’sirlanishi, ularni qabul qilishi, javob qaytarishi hamda borliqda harakat qilish, mo‘ljal olish, o‘ljasini tutish va oziqlanish kabilar hisoblanadi.
Biz oldingi boblarda ko‘rgan Metazoa larning Porifera va Placozoa tiplari vakillari yuqoridagi hayotiy funksiyalarni o‘zlarida namoyon qilishdan hali yiroqda edi. Shunday bo‘lsada ba’zi tomonlarini hisobga olganda hayvonot olamiga kiritish mumkin.
G‘ovaktanlilar (Porifera) gavdasi yirik rang-barang yorqin ranglarda siymolangan bo‘lsada, substratga mahkam yopishgan holatda hayot kechiradi. Ularning o‘troq harakatsiz, murakkab konstruksiyali skeletli tanasidan ko‘z ilg‘amas darajada suv harakatlanadi. Nahotki bu murakkab tayanch karkasni eslatuvchi bu organizmni tirik mavjudot deyish mumkin. Lekin g‘ovaktanlilarning mikroskopik lichinkalari hayot tarzi murakkab evolyutsion yo‘lni bosib o‘tganligidan dalolat beradi.
Trixoplaks lokamatsiyaga layoqatli bo‘lsada. Gavdasi oddiy yassi blastulaga o‘xshab, bosh qismi mavjud emas. Bundan tashqari saprotrop oziqlanishi uni ko‘proq zamburug‘larga yaqin qo‘yadi.
Shuning uchun g‘ovaktanlilar va plastinkasimonlarda ichak, muskul va nervlarni bo‘lmasligi ularni alahida Parazoa taksoniga birlashishiga olib keladi.
Bir ho‘jayralilar, g‘ovaktanlilar va plastinkasimonlar xususiyatlarini ham o‘zida mujassamlashtirgan, hamda qolgan hayvonot olamini barcha taksonlarini Eumetazoa taksoni birlashtiradi. Eumetazoa taksoni Parazoa taksoniga egizak hisoblanadi.
Эуметазоалар - hayvonot olami uchun xos bo‘lgan barcha organlar va hayotiy funksiyalarni o‘zida namoyon qiladi.

1. Epitelial to‘qima.


2. Epidermis, gastrodermis, ichak.
3. Biriktiruvchi to‘qima.
4. Skelet: gidroskelet (suyuqlik), qattiq skelet (qattiq materialdan tuzilgan) ikki xil bo‘ladi. Yumshoq (tog‘ay to‘qima, elastik) va qattiq (o‘zgarmas, suyak va chig‘anoq) skeletlar.
5. Harakat va tana hajmi.
6. Muskul hujayra va muskul to’qimasi , muskul sistemasi.
7. Nerv hujayra va nerv to’qimasi, nerv sistemasi.
8. Sensor hujayralar va sezgi organlari. Tuzilishi va funksiyasi hayvonlar va boshqa organizmlar yashab qolishi tashqi muhitda bo’ladigan o’zgarishlarni qay darajada sezishi va qabul qilishiga bog’liq. Hayvonlar o’zlarini o’rab turgan tashqi muhutni dinamik o’zgarishini maxsus sensor tuzilmalar orqali qabul qiladi. Qaysiki bu sensor tuzulmalarini har biri alohida tipdagi stimullarni qabul qiladi.
1. Elektromagnit energiya – yorug’lik , infra , qizil.
2. Mexanik energiya – tovush ,aloqa , bosim ,tortilish kuchi.
3. Ximiyaviy signal – ta’m , hid bilish.
9. Fotoretseptor va ko’zlar – fotoretseptor hujayralarni guruxlanishi ko’p hosil bo’ladi ( pigment hujayralari ).
10. Rivojlanish: Eumetazoalar rivojlanish tuxum – zigotadan boshlanadi. Zigotani bo’linishidan blastula paydo bo’ladi. Bir qavatli blastulalar ikki qavatli ’’gastrula,, aylanish jarayoni “gastrulyatsiya” deyiladi. Gastrula dastlabki ikkita embrion varaqlari (ektoderma, endoderma )embrionning rivojlanish bosqichidir.
11. O’sish. Gavda hajmi va massasining o’sishi . Organizm gavdasi uning individual rivojlanishi jihatidan aytganda to’liq o’sadi va shakllanadi.

1. Allometrik o’sish – organizm, hayvonning gavdasi hajmi va biomassasi kattalashadi.


2. Izometrik o’sish - hayvon gavdasi kattalashmaydi lekin doimiy kurtaklanib vegetativ ko’payib bir xil kattalikdagi individlar soni optib boradi. Bunda koloniyalar hosil bo’ladi.
Knidariyalarning (Cnidaria) asosiy belgisi – ularda evolyutsiyasida “knidotsit” larni paydo bo‘lishidir. Ularni nomi - Cnidaria ham shundan olingan. Knidotsit sensor va effektor ho‘jayra bo‘lib ham sezadi, ham javob reaksiyasi qaytaradi. Knidotsit ichida “knida” (otiluvchi kapsula va suyuqlik bilan to‘lgan membrana kapsulasi hamda spiralsimon otiluvchi ip) joylashgan bo‘ladi.
Bo‘shliqichlilar (Cnidaria) deb shunday hayvonlarga aytiladiki ular tanasining katta qismini egallagan markaziy bo‘shliq bir vaqtning o‘zida ichak va tana bo‘shlig‘i bo‘lib xizmat qiladi. Ichak tana (gastral) bo‘shlig‘i og‘iz teshikchasi orqali tashqi muhit bilan tutashgan. Gastral bo‘shliqning devori ektoderma va entoderma epiteliya to‘qimasidan tuzilgan. Bularning orasida turlicha rivojlangan mezogleya qavati joylashgan. Og‘iz teshigi atrofida yoki tanasining sirti boshqa qismida joylashgan paypaslovchilari oziqni ushlab olish va himoya vazifasini bajaradi.
Ektodermada joylashgan maxsus otiluvchi ho‘jayralar mazkur tip uchun harakterli bo‘lib, bulardan chiqadigan zaharli ip hujum (ovqatni olish) va himoya vazifasini bajaradi.
Garchi kovak ichlilar haqiqiy ko‘p ho‘jayralilar bo‘lsada ularni koloniya bo‘lib yashaydiganlari murakkab tuzilgan. O‘troq va koloniya holda yashovchi turlari har xil katta kichiklikda bo‘lib, xilma-xil shakllarda bo‘lishi mumkin. Yakka yashovchi o‘troq turlari bir muncha sodda bo‘lsa suzib yuruvchilari-meduzalar murakkab tuzilgan.

Download 350,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish