2-mavzu yog‘och, materiali xomashyolarini yo‘nish, kesish, O‘yish va qirqish texnologiyasi. Reja

177-rasm Iskananing tuzilishi:
1 – dasta, 2 – tana, 3 – tig’, 4 – bet, 5 – orqa yoq


178-rasm O’yish – teshish tartibi:
a – uyalarni rejalash, b – v – o’yish tartibi, g – teshiklarni rejalash, d – quloq ochish,
e – j – teshik, quloq ochishda, 1 – to'g’ri, 2 – noto’g’ri.
O’yish chuqurligi masshtabli lineyka yordamida yoki iskananing botishiga qarab taxminiy aniqlanadi.
O’yish vaqtida iskananing tig’ini yog’och tolalariga parallel tutmaslik kerak. Aks holda yupqa yog’ochlarni o’yish-teshishda ular yorilib ketadi. Uya, teshik, quloq ochilgandan keyin tozalab kengaytirish hollaridagina iskanani tola yo’ialishida tutib yo’nish ishlarn olib boriladi.
Teshik ochishda «bet» dagi reja chizig’i go’niya va xatkash yordamida orqa tomonga simmetrik ko’chiriladi. Buning uchun «yordamchi bet»dan foydalaniladi. Buiday hollarda ikki cho’pli xatkash ishlatiladi. CHunki ikkala cho’p bir yo’la o’lchamga sozlanib, reja chizig’ini simmetrik ko’chirish imkonini beradi.
O’yish ikki tomonlama olib boriladi. «Bet» tomondan yog’och qalinligining 2/3 qismicha o’yilib, qolgan qismi orqa tomondan o’yiladi. Aksincha, o’yish bir tomonlama olib borilsa, iskananing tik tushmasligi orqasida teshik to’g’ri ochilmasligi, reja chizig’ining buzilishi, shuningdek, iskana yog’ochni ko’chirib yuborib, buyumning sifati buzilishi mumkin.
Teshik ochish vaqtida dastgoh ish taxtasi o’yilib ketmasligi uchun o’yiladigan yog’och ostiga ehtiyot taxta qo’yib olinadi.
Quloq ochishda reja chizig’i teshik ochishdagi singari qarama-qarshi tomonga simmetrik ko’chirib olinadi va o’yish ikki tomonlama olib boriladi rasm, ).
Teshik va quloqlar to’g’ri ochilishi uchun o’yish reja chizig’i bo’yicha tik olib borilishi kerak. Lekin amalda reja chizig’i bo’yicha tik o’yish qiyin. SHuning uchun o’yish vaqtida teshiklarning bochkasimon, quloqlarning botiq o’yilishiga e’tibor beriladi. Teshik va quloqlarning do’ng (qavariq) ochilishiga yo’l qo’yilmaydi. Bunday hollarda birikmaning jipsligi, puxtaligi ta’minlanmaydi, buyumning sifati buziladi.
O’yish – teshish mashqining barcha turi bitta brusokda bajariladi. Brusokning ikki uchidan ikkita quloq, o’rta qismidan bir necha uya va teshik ochish mashq qilinadi.