2-Mavzu: yerning paydo bo’lishI, tarkibi va tuzilishi

Джинс гипотезасига кўра, планеталар системаси пайдо бўл-масдан олдин, Қуёш Галактика областидаги бир юлдуз бўлган. Гигант юлдузнинг Қуёшга яқинлашуви натижасида, Қуёш масса-сининг бир қисми юлдуз томонидан тортилганлиги туфайли Қуёш-дан ажралган. Планета Қуёшга яқиилаштанда, ундан планеталар йўлдоши пайдо бўлган.

• Джинс гипотезасига кўра, планеталар системаси пайдо бўл-масдан олдин, Қуёш Галактика областидаги бир юлдуз бўлган. Гигант юлдузнинг Қуёшга яқинлашуви натижасида, Қуёш масса-сининг бир қисми юлдуз томонидан тортилганлиги туфайли Қуёш-дан ажралган. Планета Қуёшга яқиилаштанда, ундан планеталар йўлдоши пайдо бўлган.
• Юқорида қисқача айтиб ўтилган гипотезаларда бир қанча хато ва камчиликлар бор. Академик О.Ю.Шмидт гипотезасига кўра, бизнинг Қуёшимиз бўшлиқ оламдаги Галактика системаси-даги кўп сонли юлдузлардан биридир. Галактиканинг марказий қисмида газ, чангсимон ва ҳар хил катталикдаги метеор жисмлардан иборат катта туманлик бўлган. Галатика атрофида харакат қилаётган қуёш туманликка тўқнашади. Бу пайтда Қуёш атрофида метеор жисмлар ғуж бўла бошлайди. Ава шу тўпланган зарралар кейинчалик бирйкиши натижасида Ер ва бошқа планеталар пайдо бўла бошлайди.

Ернинг шакли ва катталиги: Юқорида кўрсатилган гипотезаларга мувофиқ, вужудга келган. Ер Қуёш атрофида айланаётганда марказдан қочиш кучи қонунга биноан, эллипсга ўхшаш пгаклда қотган. С.А.Яковлев маълумотича, ернинг экваториал диаметри 12755 км, Ер ўки 12712 км га тенгдир.

• Ернинг шакли ва катталиги: Юқорида кўрсатилган гипотезаларга мувофиқ, вужудга келган. Ер Қуёш атрофида айланаётганда марказдан қочиш кучи қонунга биноан, эллипсга ўхшаш пгаклда қотган. С.А.Яковлев маълумотича, ернинг экваториал диаметри 12755 км, Ер ўки 12712 км га тенгдир.
• Ернинг умумий сатхи 510 миллион кв км бўлиб, ҳажми 1083 миллиард куб.км.га баравардир. Ҳозирги замон фаннинг кўрсатишича, ер геометрик жисмларга ўхшамайди. У ўзига хос шаклга эгадир. Шунинг учун ҳам Ерни геоид шаклда деб айтиш тўғри ва маъқул ҳисобланади.
• Иссиқлик: ср иссиқликни асосан икки манбаъдан Қуёшдан ва ўзининг ички қиемидан олади. Ер усти Қуёш таъсирида ҳамма минтақаларда бир хилда исимайди. Қутбга яқин областларда, ҳатто ёз кунларида ҳам, фақат тунроқ устки қатламининг бир озгина қисми исийди: аммо пастки қатламлари доимо музлаган холда булади. Тропик иқлимлари областиДз эса ер юзасидаги иссиқлик даражаси 60-70 гача кўтарилади.