2-mavzu: sezgilar klassifikatsiyasi va sezgilarning o‘zgaruvchan shakllari

Muskul - harakat sezgilari, statik sezgilar 
Muskul-harakat sezgilari motor sezgilar
deb nomlanib, ularga og‘irlikni, 
qarshilikni, organlar harakatini bilish sezgilari kiradi. Ularning organlari-gavda 
muskullari, paylar, bo‘g‘imlardan iboratdir. Organlarning tarkibida sezuvchi 
nervlarning chekka tarmoqlari mavjud bo‘lib, ularning ta’sirida harakat va statik 
sezgilar vujudga keladi.
Musku
l - harakat sezgilarining fizik sababi muskullarga ta’sir etuvchi 
narsalarning mexanik tazyiqi va gavda harakatlaridir. 
Statik sezgilar
gavdaning fazodagi holatini sezish va muvozanat saqlash 
sezgilari deb ataladi. Gavdaning fazodagi holatini bilish va muvozanat saqlash 
sezgisi uchun ichki quloqdagi vestibulyar apparat reseptor vazifasini bajaradi. 
Vestibulyar apparat quloq dahlizi yarim doira kanallaridan tashkil topgan bo‘ladi, 
sezuvchi nerv tarmoqlari esa gavdaning fazodagi harakatini va holatini boshqaradi. 
Gavda muvozanatini saqlashda alohida ahamiyat kasb etib, ular endolimfada suzib 
yuradigan mayda ohaktosh kristallardan tashkil topgan. 
Organik sezgilar 
Organik sezgilarning reseptorlari ichki organlarda, qizilo‘ngach, me’da, 
ichak, qon tomirlari, o‘pka va shu kabilarda joylashgan bo‘ladi. Ichki organlardagi 
jarayonlar organik sezgilar reseptorlarining qo‘zg‘atuvchilaridir.
Ularga quyidagilar kiradi: 
a) Og‘riq sezgilar; 
b) chanqoq sezgilari; 
v) noxush tuyg‘ular; 
g) ochlikni sezish.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Ivanov I., Zufarova M. “Umumiy psixologiya”. O‘z.FMJ., 2008.
2.
Davletshin M.G., Mavlonov M.M, To‘ychiyeva S.M. “Yosh va pedagogik 
psixologiya” T. TDPU, 2009 .
3.
Safayev N.S., Mirashirova N.A., Odilova N.G. “Umumiy psixologiya 
nazariyasi va amaliyoti”:– T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2013.

---

4.
Xaydarov F.I., Xalilova N. “Umumiy psixologiya”. T.: “Fan va 
texnologiyalar” markazining bosmaxonasi : 2009.
5.
Югай А.X., Mираширова . Н.А. «Oбщая психология» T. ТГПУ, 2014.
6.
Ғозиев.Э.Ғ. Психология (Ёш даврлари психологияси) T:Ўқитувчи. 
1994 y.
7.
Ғозиев.Э.Ғ. Умумий психология. Т. 2002.1-2 том.