2-mavzu: O’zbekistonda ta’lim tizimini modernizatsiyalash jarayonlari va uning huquqiy-me’yoriy asoslari Zamonaviy ta’lim tizimiga qo’yiladigan asosiy talablar. Ta’lim muassasasi menejmenti. Tarbiya nazariyasi va tarbiya turlari Reja

Rahbar kompetensiyasining shakllanish bosqichlari

• 
  Qobiliyatni aniqlash
  
• 
  Tarbiyalash va shakllantirish
  
• 
  Chiniqtirish (kichik hajmdagi topshiriqlar berish)
  
• 
  Ishonch (mustaqil rahbarlik lavozimiga tayinlanish)
  
• 
  Rahbarlik cho‘qqisi
  

Rahbar kompetensiyasining shakllanish bosqichi rahbarlik qobiliyatining mavjudligini aniqlash zarur. Bunda rahbarlik lavozimiga tayinlashdan oldin uning ish va hayotiy tajribasini ham hisobga olgan holda ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq. Bu rahbarning qadriyatli yo‘nalishlari bilan bog‘liq, uning ijtimoiy borliqni his eta bilishi va tushunish qobiliyati, mustaqil hayot yo‘lini topa olishi, o‘zining ijtimoiy jamiyatdagi roli va o‘rnini anglab yetishi, harakatlarni tashkil etishda aniq maqsadni belgilash hamda qaror qabul qilish malakasi, dunyoqarashi bilan bog‘liq kompetentlik, u Rahbar uchun ta’lim jarayonida va boshqa vaziyatlarda o‘zini aniqlash mexanizmini ta’minlaydi. Rahbarning individual ta’lim yo‘nalishi va uning hayotiy faoliyatining umumiy dasturi ana shu kompetentlikka bog‘liq. Ta’lim tizimidagi har bir rahbar boshqaruvning zamonaviy uslublarini va uning muhim vazifalarini anglab yetadi.
Ularning har biriga izoh berar ekanmiz, shuni qayd etish lozimki, rahbarlikning asosiy maqsadi, ushbu muhim vazifalar o‘rtasida mutanosiblik va uyg‘unlikka erishish hamda shu orqali tashkilot butunligini ta’minlashdir. Rejalashtirish vazifasi birinchi navbatda rahbar o‘z tashkilotining maqsadini aniqlashtirish lozim. Bu maqsadga yo‘naltiruvchi vazifasi hisoblanib, tashkilotni ma’lum strategik maqsadga olib boruvchi vazifalarni mujassamlashtiradi. Tashkillashtirish vazifasi belgilangan vazifalar, ish hajmi, unga ketadigan vaqtni hisobini aniq belgilab olishi, ya’ni tashkilot turli bo‘limlaridagi mavjud imkoniyatlardan optimal darajada foydalanishdir. Rahbar ado etishi zarur bo‘lgan ishning boshlanish jarayonidan boshlab oxirigacha to‘liq tahlil qilishi maqsadga muvofiq. Bu olib borilayotgan ish va mahsulot natijalaridagi ba’zi holatlarning kamchiligini joyida tushunib borishga imkon yaratiladi. Rahbar strategik maqsadlarni kuzlar ekan, aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etib borishiga asosli dalillar ham zarur. Shu sababli har bir rahbar tomonidan tashkillashtirilgan ishlar asosli va o‘zaro qiyosiy tahlillarga ega bo‘lishi kerak. Boshqaruvdagi nazorat qilish vazifasi ta’lim standartlari, pedagogik jarayonni mavjud Qonun va boshqa hujjatlarda ko‘rsatilgan talablar asosida kechishini ta’minlaydi.
Boshqaruvda rahbar muhim vazifalarni bajarish bilan birga olib borilayotgan mehnat jarayonida kompetenlilik xususiyatlarini namoyon etishi zarur. Rahbar chuqur o‘zlashtirishining zarur bo‘lgan bilim va faoliyat tajribasi doirasi, milliy va umuminsoniy madaniyatlar xususiyatlari, inson va insoniyat hayotining ma’naviy-axloqiy asoslari, oilaviy va ijtimoiy an’analarning madaniyat asoslari, inson hayotida fan va dinning roli, ularning moddiy borliqqa ta’siri, turmush va dam olish borasidagi bilimlar, masalan, bo‘sh vaqtni samarali tashkil etish usullarini bilishidan iborat. Shu boisdan rahbarning kompetentligi komponentlari ham bir qator sifatlarni o‘z ichiga oladi. Ularni quyidagicha belgilash mumkin: