2-mavzu: O‘lkashunoslikning asosiy manbalari Reja

Qorasuv — Toshkent vohasini suv bilan ta`minlaydigan va CHirchiq daryosidan bosh oluvchi ikkita kanal — o`ng qirg`oq Qorasuv va chap qirg`oq Qorasuv kanallari. Bu so`z forstojik tilida siob yoki siyohob ham deyiladi. Bu nom bilan yuritiluvchi otlar respublikamizda juda ko`p uchraydi. Samarqand viloyatida bunday ariqlarni Siob deb yuritishadi. Siob so`zini xdm ba`zi olimlar o`zlaricha har xil tahlil qiladilar. Afrosiyob jarliklaridan oqib o`tadigan Qorasuv -
Siobning nomini si — ob, ya`ni «O`ttiz suv» ham deyishadi. V. L. Vyatkin so`zi bilan aytganda, Oqsuv atamasi tog` daryolariga taalluqli bo`lib, Qorasuv esa fors-tojikcha Siob yoki siyohobqora suv degan ma`nolarni anglatadi.
Haqiqatan ham chashma suvlari turkiy tillarda Qorasuv deb yuritiladi. V. V. Bartol’dning ta`rificha, Siob turkcha qora suv demakdir. Bobur esa bu ariqni Obirahmat deb atagan. Hozirgi davrda ham Siobning boshlanishi Qorasuv deb yuritiladi. Ayrim vaqtlarda Qoradaryoni ham tojikchasiga Siobi kalon deb, ya`ni katta Qorasuv deb atashadi.
Xadra — Toshkentdagi hozirgi Xadra maydoni. YA. G`. G`ulomov, H. T. Zaripov, H. Hasanovlarning fikricha, xadra — xaddi rox «chegara, chekka» degan ma`noda bo`lib xon o`rdasining chegarasi hisoblangan. F. Abdullaev esa xadra past-baland, tashlandiq, yaroqsiz, er ma`nosidagi adrang so`zini asta-sekin buzib talaffuz qilinishi natijasida xadra bo`lib qolgan, deydi. Fikrimizcha, oldingi olkmlarning so`zi haqiqatga ancha yaqin. Xadra chegara ma`nosini anglatadi.